Pyrus pyraster

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Pyrus pyraster
Pyrus pyraster mevasi
Ilmiy tasniflash
O‘simliklar
Yuksak oʻsimliklar
Gulli oʻsimliklar
Ikki urugʻpallalilar
Rosids
Rosales
Raʼnodoshlar
Pyrus
P. pyraster
Binar nomi
Pyrus pyraster

Sinonimlar
  • Pyrus communis var. achras (Gaertn.) Wallr.
  • Pyrus communis subsp. pyraster (L.) Ehrh.
Pirus piraster daraxti (Bayrutdagi tabiiy yodgorlik)

Pyrus piraster (sin. Pyrus communis subsp. pyraster), shuningdek, Yevropa yovvoyi noki deb ataladi, Raʼnodoshlar oilasiga mansub nok turi. Bu tur Pyrus caucasica (sin. P. communis subsp. caucasica) va xonaki yevropa nokining (Pyrus communis subsp. communis) ajdodi hisoblanadi. Pyrus pirasterini oddiy nokdan ajratish qiyin. Pyrus piraster 100 yildan 150 yilgacha yashashi mumkin.

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pyrus pyrasterning bo‘yi 3–4 metr (9.8–13.1 ft) gacha yetadi[1]. Madaniy shakldan farqli oʻlaroq, novdalarda tikanlar bor. Barglari tuxumsimon, chetlari tishli. Gullari oq rangda. Gullash davri apreldan maygacha davom etadi. Mevalari yoz oxiridan kuzning boshiga qadar pishib yetiladi, diametri 1–4 centimetr (0.39–1.57 in). Ular juda qattiq, burushtiruvchi, lekin shirin taʼmga ega, isteʼmol qilish mumkin. Urugʻlar sentabr oyida pishib etiladi.

Mevalar Pyrus ussuriensis varga oʻxshab kislotali.

Yaxshi sharoitda o‘sgan yovvoyi nok daraxtlari shoxlarining tojga opxshash tuzilishi bilan ajralib turadi. Noqulay sharoitlarda ular boshqa shox shakllarini hosil qiladi, masalan, bir tomonlama yoki juda past tojlar[2].

Tarqalish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yovvoyi nok Gʻarbiy Yevropadan Kavkazgacha bo‘lgan hududda uchraydi. Shimoliy Yevropada uchramaydi[3][4]. U boshqa nok bilan chatishishi mumkin, masalan, Pyrus nivalis bilan chatishib Pyrus austriaca hosil qiladi[5].

Yashash joyi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yovvoyi nok deyarli barcha tuproqlarda oʻsishi mumkin, yuqori kislotali tuproqdan tashqari. Biroq, raqobatbardoshligi zaifligi tufayli, tur asosan ekstremal yoki chekka joylarda mavjud. Uning ildizlari quruq tuproqlarda oʻsishiga imkon beradi. Daraxt koʻp yorugʻlikni talab qiladi[6]. U salqin iqlimi boʻlgan chakalakzorlar va ochiq oʻrmonlarda, pasttekisliklarda, adirlarda va baʼzan togʻlarda uchraydi.

Britaniyadagi yovvoyi nok[tahrir | manbasini tahrirlash]

Angliyaning janubi-gʻarbiy qismida yovvoyi holda topilgan nokning yana bir turi, Plimut noki (Pyrus cordata) Bretandan olib kelingan oʻsimliklardan kelib chiqqan deb taxmin qilinadi.

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Pignatti S. — Flora d’Italia — Edagricole — 1982. Vol. I, pag. 603
  2. Stephan, B.; Wagner, I.; Kleinschmit, J. (2003), Wild apple and pear - Malus sylvestris/Pyrus pyraster: Technical guidelines for genetic conservation and use (PDF), EUFORGEN: European Forest Genetic Resources Programme, 2016-10-20da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2017-01-19
  3. Schede di Botanica
  4. Hanelt, Peter. Mansfeld's Encyclopedia of Agricultural and Horticultural Crops. Berlin: springer-Verlag, 2001 — 465 bet. ISBN 3-540-41017-1. 
  5. Sansavini, Silviero (2002). "Proceedings of the VIIIth International Symposium on Pear". Ferrara-Bologna, Italy: International Society for Horticultural Science. pp. 191–192. 
  6. Stephan, B.; Wagner, I.; Kleinschmit, J. (2003), Wild apple and pear - Malus sylvestris/Pyrus pyraster: Technical guidelines for genetic conservation and use (PDF), EUFORGEN: European Forest Genetic Resources Programme, 2016-10-20da asl nusxadan (PDF) arxivlandi, qaraldi: 2017-01-19