Kontent qismiga oʻtish

Piyodani qurbon qilib

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Pawn Sacrifice (Piyodani qurbon qilib)
Rejissyor(lar) Edward Zwick
Prodyuser(lar)
Ssenariynavis(lar) Steven Knight
Hikoya
Rollarda
Bastakor(lar) James Newton Howard
Kinematografiya Bradford Young
Muharrir(lar) Steven Rosenblum
Studiya(lar)
Distribyutor
Chiqarilgan sanasi
  • 11-sentyabr, 2014-yil(2014-09-11) (TIFF)
  • 16-sentyabr, 2015-yil(2015-09-16) (United States)
Davomiyligi 115 daqiqa[3]
Mamlakat Amerika Qo'shma Shtatlari
Til inglizcha
Byudjeti $19 million[4]
Daromadi $5.6 million[5]

Piyodani qurbon qilib - 2014 yilgi Amerikalik biografiyaviy psixologik drama filmi, u shaxmat grossmeyster va shaxmat bo'yicha 11-dunyo chempioni Bobbi Fisher haqida. Bu Fischerning sovuq urush paytida sovetlarning eng yaxshi shaxmat ustalariga qarshi kurashini va 1972 yilgi Jahon shaxmat chempionatida Islandiya Reykjavik shahrida Boris Spasskiy bilan o'ynashini kuzatadi. Film rejissyor Eduard Zvik va yozuv Steven Knight tomonidan yaratilgan va Tobey Maguire Fischer, Liv Shreiber Spassky, Lilly Rabe Joan Fisher va Peter Sarsgaard William Lombardiya rollarini ijro etishadi. Film AQShda 2015 yil 16 sentabr kuni premyera qilingan.[6]

Filmni juda ko'pchilik yaxshi baholagan, ko'plab tanqidchilar Maguirening mahorat bilan ijro etgan rolini maqtashgan, ammo butun dunyo bo'ylab 19 million dollar sarflangan film atiga 5 million dollar daromad oladi.

Filmdagi voqealar[tahrir | manbasini tahrirlash]

1972 yilda Bobbi Fisher sovet KGB maxfiy kuzatayabdi deb shubhalanadi, mehmonxonadagi xonani tartibsiz ahvolga olib keladi.

Yigirma yil oldin, 1951 yilda Bruklindagi, Sovet yahudiy muhojirasi bo'lgan Fisherning onasi 8 yashar Bobbiga, AQShda Marksist inqilob qo'llab-quvvatlaganligi, shu sababli FBI ularni kuzatib borishini tushuntirib beradi.

Bobbi o‘zini shaxmatga bag‘ishlaydi va tajribali o‘yinchiga aylanadi. Shaxmat muhabbatga aylanib borayotganidan xavotirga qaramay, onasi uni kattalar shaxmat klubiga olib boradi va u yerda doimiy shaxmat ustasini hayratda qoldiradi va talaba sifatida qabul qilinadi. Bobbi professional shaxmat chempionatlari dunyosiga kiradi va tez orada eng yosh grossmeysterga aylanadi.

Bobbining chalg‘ituvchi narsalardan nafratlanishi tez-tez g‘azabga olib keladi. U Bolgariyaning Varna shahrida jamoaviy turnirda qatnashib, u yerda Sovet grossmeysterlari Jahon shaxmat federatsiyasi bilan til biriktirib kelishilgan partiyalar o'tkazayotganini tushunadi. Ushbu tizim sovet bo‘lmagan o‘yinchining chempionlikni qo‘lga kiritishiga to‘sqinlik qilayotgani haqida jazavaga tushgan Bobbi turnirni tark etadi va shaxmatdan voz kechadi.

Bobbi AQShga qaytganida, advokat Pol Marshall unga turnir qoidalarini o‘zgartirishda yordam berishni taklif qiladi va Fischerga kelajakdagi turnirlarda g‘alaba qozonish uchun adolatli imkoniyat berish uchun bepul ishlaydi. Fisher professional shaxmatga qaytadi va o‘smirlar o‘rtasida shaxmat bo‘yicha sobiq jahon chempioni va Rim-katolik ruhoniysi ota Uilyam Lombardiyani yengadi.

Uning talablari qabul qilinar ekan, Bobbi butun dunyodagi ko‘pchilik grossmeysterlarni mag‘lub etadi va jahon chempionatiga yaqinlashib, Amerika jamoatchiligi uchun qahramonga aylanadi. Sovuq urush avjiga chiqqan paytda, Sovet Ittifoqining shaxmat bo‘yicha jahon chempionatidagi hukmronligi kommunistik tizimning Amerika demokratiyasidan ustunligini isbotlash uchun targ‘ibot uchun ishlatilmoqda edi. AQSH prezidenti Richard Nikson va davlat kotibi Genri Kissinjer Bobbi erishgan yutuqlarni diqqat bilan kuzatib boradi va rag‘batlantiradi.

Kaliforniyaning Santa Monika shahrida bo‘lib o‘tgan turnirda Bobbi jahon chempioni sovet grossmeysteri Boris Spasskiyga yutqazdi. Ertasi kuni ertalab g‘azablangan Bobbi plyajda Spasskiyga yaqinlashib, so‘kadi. Xususan, Lombardiya Marshallga shaxmat strategiyasiga haddan tashqari e’tibor qaratish o‘yindagi eng buyuk o‘yinchilarning aql-idrokiga putur yetkazganini aytadi.

U jahon chempionligini davom ettirarkan, bosim Bobbini paranoya va xomxayol psixoziga olib keladi. Marshall bilan uchrashgan Bobbining singlisi Joan akasining xatlaridan kommunistlar uni yo‘q qilish uchun xalqaro yahudiylar bilan qanday til biriktirgani haqida iqtibos keltiradi. Joan Bobbining o‘zi yahudiy bo‘lishiga qaramay, bunga ishonishini tushuntiradi va Marshalldan Bobbining psixiatrik yordam olishini tashkillashtirishni so‘raydi. Marshall e’tiborsiz bo'lsada, ammo Bobbining tushkunligi kuchaygan sari, u Lombardiyaga Bobbiga terapiya va dori-darmon kerakligini taklif qiladi, Lombardiya esa buni rad etadi.

Butun dunyodan muxbirlar va muxlislar Islandiyaning Reykyavik shahrida Bobbi va Spasskiy o‘rtasidagi 1972-yilgi shaxmat bo‘yicha jahon chempionatining tarixiy o‘yiniga guvoh bo‘lish uchun to‘planishadi. Bobbi birinchi o‘yinda yutqazadi va ikkinchisida maydonga tusha olmaydi va mag‘lub bo‘ladi. Bobbi tomoshabinlarning kichik shovqinlari, kameralarni aylantirish va shaxmat taxtasining qattiq ovozi bilan oson chalg‘iydi, bu esa uni jimlik va kamroq chalg‘ituvchi narsalarni talab qilishiga olib keladi, bu esa yana bir mag‘lubiyatga olib kelishi mumkin edi. Bu orqali unvonini saqlab qolish imkoniyatini haqoratlangan deb qabul qilgan Spasskiy Sovet mulozimlariga Bobbining talablariga rozi bo‘lishni buyuradi.

Bobbi uchinchi o‘yinda noan’anaviy taktika bilan g‘alaba qozondi. To‘rtinchi o‘yin durang, ammo Bobbi beshinchi o‘yinda g‘alaba qozondi, Spasskiyning o‘zi paranoyya belgilarini ko‘rsata boshlaganidan keyin. Mutaxassislarning taxminlariga ko‘ra, keyingi o‘yin o‘yin natijasini belgilaydi. Oltinchi o‘yinda Bobbi ilgari hech qachon o‘ynamagan ochilishdan foydalanadi va tomoshabinlarni hayratda qoldiradi. Uning ilhomlantirilgan o‘yini Spasskiyni hayratda qoldiradi va yakunda Spasskiy mag'luniyatni tan oladi va tik turgan holatda Bobbini olqishlaydi.

Postskriptda Bobbi o‘yinda g‘alaba qozonganligi va uning Spasskiyga qarshi oltinchi o‘yini hali ham o‘ynalgan eng buyuk shaxmat o‘yini hisoblanishi ma’lum qilinadi. Biroq, uning ahvoli yomonlashadi va u o‘z unvonidan voz kechdi va 2008-yilda AQSH prokuraturasidan qochqin sifatida vafot etdi.

Rollarda[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Tobey Maguire - Bobbi Fisher
    • Seamus Davey-Fitzpatrick o'smir Bobbi Fisher sifatida
    • Ayden Lovekamp yosh Bobbi Fisher sifatida
  • Liv Shreiber - Boris Spasskiy
  • Lilly Rabe - Joan Fisher
    • Sofi Nelis yosh Joan sifatida
  • Peter Sarsgaard - Vilyam Lombardiya
  • Maykl Stuhlbarg - Pol Marshall
  • Robin Weigert - Regina Fisher
  • Konrad Pla Karmin Nigro rolini o'ynaydi
  • Evelyne Brochu - Donna
  • Katey Nolan - Mariya
  • Edvard Zinoviev - Efim Geller
  • Brett Vatson bosh hakam Lothar Schmid sifatida

Sarlavha ma'nosi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rejissyor Edvard Zvik film sarlavhasining ma’nosini tushuntirar ekan shunday deydi: "Sizda Genri Kissinjer va Richard Nikson Bobbi Fisherga qo‘ng‘iroq qilishadi; sizda Brejnev va KGB agentlari Boris Spasskiyni kuzatishadi. Ikkalasi ham o‘z xalqining piyodalari edi." [7]

Suratga olish ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy suratga olish ishlari 2013-yil oktyabr oyi boshida Islandiyaning Reykyavik shahrida boshlangan.[8] Oktyabr oyi o‘rtalarida qolgan 41 kun Kanadaning Monreal shahrida boshlandi va 2013-yil 11-dekabrda Los-Anjelesda yakunlandi.[9]

Ommaga taqdim etish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Filmning jahon premyerasi 2014-yil 11-sentabrda Toronto xalqaro kinofestivalida bo‘lib o‘tdi [10] 2014-yil 10-sentabrda Bleecker Street kompaniyaning birinchi sotib olishi bo‘lgan filmning AQShdagi tarqatish huquqini qo‘lga kiritdi[11] Film dastlab 2015-yil 18-sentabrda Qo‘shma Shtatlarda chiqarilishi kerak edi; ammo, u 16-sentabrga ko‘chirildi[6][12] , 2015-yil 25-sentabrda Amerika va Kanadada keng miqyosda chiqarildi.[13]

2015-yil 22-dekabrda uy ommaviy axborot vositalarida namoyish etilgan film birinchi bir necha oy ichida DVD va Blu-ray sotuvida 1,1 million dollar ishlab topdi.[14]

Kassaxona[tahrir | manbasini tahrirlash]

Piyodani qurbon qilib Shimoliy Amerikada 2,4 million dollar va boshqa hududlarda 3,1 million dollar yig‘di, bu butun dunyo bo‘ylab umumiy 5,6 million dollarni tashkil qiladi.

Film keng miqyosda chiqarilganining birinchi dam olish kunining o'zida 1 million dollar yig‘di va kassada 12-o‘rinni egalladi.

Tanqidiy fikrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rotten Tomatoes sharh agregatorida film 120 ta sharh asosida 72% reytingga ega bo‘lib, o‘rtacha reytingi 6,41/10 ga teng. Veb-saytning tanqidiy konsensusida shunday deyilgan: "Tobi Maguayrning nozik ijrosi bilan ta’minlangan Piyoda qurbon qilish shaxmat ustasi Bobbi Fisherdan ilhomlangan filmlar ro‘yxatiga yana bir kuchli dramatik qo‘shiladi." [15] Metacriticda film 29 tanqidchiga asoslanib, 100 balldan 65 ballga ega bo‘lib, bu "umuman ijobiy sharhlar" ni ko‘rsatadi. [16]

Spasskiyning o‘zi filmni "zaif" deb atadi va unda "fitna yo‘q" dedi u film Fisher ikkinchi o‘yinga kela olmaganidan keyin u qanday qilib va nima uchun o‘yinni davom ettirishga rozi bo‘lganini noto‘g‘ri tasvirlaganini ta’kidladi.[17]

Anatoliy Karpov filmga salbiy baho berdi: "Balki film shaxmatni ommalashtirish uchun yomon emasdir, lekin uning mazmuni dahshatli. Noaniqliklar ko‘p. Shaxmat pozitsiyalari shunchaki ahmoqona. Film juda byudjetli, shuning uchun shaxmat bo‘yicha maslahatchini oling, unga haq to‘lang, u sizning pozitsiyangizni to‘g‘rilaydi. Keyin chapdan o‘ngga diagonal oq bo‘ladi. Siz jahon chempionlari va bunday blooperlar haqida film yaratyapsiz, men uchun professional sifatida bu dahshat."[18]

Shuningdek qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Bobby Fisherning yoki uning haqidagi kitoblar va hujjatli filmlar ro'yxati
  • Qurbonlik odatiy chess harakat sifatida, ko'pincha pionlar bilan
  • Qiroliyaning Gambiti

Ma'lumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Siegel, Tatiana. „Tobey Maguire's Material Pictures Expands with New Backer Onboard“ (2013-yil 28-mart). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-oktyabr.
  2. ↑ D'Arcy, David „Pawn Sacrifice“. Screen International (2014-yil 8-sentyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 4-oktyabr.
  3. ↑ „PAWN SACRIFICE (12A)“. British Board of Film Classification (2015-yil 3-sentyabr). Qaraldi: 2015-yil 3-sentyabr.
  4. ↑ Dondis, Harold; Chase, Chris. „Chess Notes“ (2015-yil 27-sentyabr). 2015-yil 30-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 2-yanvar.
  5. ↑ „Pawn Sacrifice (2015)“. Box Office Mojo. Amazon. 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 31-avgust.
  6. ↑ 6,0 6,1 Pedersen, Erik. „'I'll See You In My Dreams' and 'Pawn Sacrifice' Get Release Dates“. Deadline Hollywood (2015-yil 4-fevral). 2015-yil 1-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "deadlineill" defined multiple times with different content
  7. ↑ McCullough. „How does the title of "Pawn Sacrifice" highlight the intense political stakes underlying 1970s chess?“. screenprism.com (2015-yil 21-sentyabr). 2017-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 12-fevral.
  8. ↑ Siegel, Tatiana. „'Boardwalk Empire's' Michael Stuhlbarg Joins Bobby Fischer Chess Pic 'Pawn Sacrifice' (Exclusive)“. The Hollywood Reporter (2013-yil 23-oktyabr). 2023-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.
  9. ↑ Kay. „Shooting underway on Pawn Sacrifice“. Screendaily.com (2013-yil 23-oktyabr). 2015-yil 21-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 30-may.
  10. ↑ Punter, Jennie. „Toronto Film Festival Lineup Includes Denzel Washington's 'Equalizer,' Kate Winslet's 'A Little Chaos'“. Variety (2014-yil 22-iyul). 2014-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-oktyabr.
  11. ↑ Bernstein. „Bleecker Street Acquires Ed Zwick's Bobby Fischer Biopic“. Indiewire (2014-yil 11-sentyabr). 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-oktyabr.
  12. ↑ „Pawn Sacrifice“. apple.com. 2015-yil 27-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 7-sentyabr.
  13. ↑ „Pawn Sacrifice“ (2015-yil 20-sentyabr). 2015-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-sentyabr.
  14. ↑ „Pawn Sacrifice (2015)“. The Numbers. Nash Information Services, LLC.. 2018-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-oktyabr.
  15. ↑ „Pawn Sacrifice (2015)“. Rotten Tomatoes. Fandango. 2020-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-avgust.
  16. ↑ „Pawn Sacrifice Reviews“. Metacritic. CBS Interactive. 2015-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 28-sentyabr.
  17. ↑ McGourty. „Boris Spassky: "I'm waging a war"“. chess24.com (2016-yil 4-mart). 2016-yil 8-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 25-oktyabr.
  18. ↑ „Анатолий Карпов: Спартаковцы сделали мне много гадостей“ (ru). Рамблер/спорт (2017-yil 3-may). 2021-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-mart.

Qo'shimcha havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Piyodani_qurbon_qilib&oldid=4492448" dan olindi