Pir Hasan maqbarasi
Pir Hasan maqbarasi (ozarbayjoncha: Pir Həsən türbəsi) – Ozarbayjonning Mardakan shahrida joylashgan XVII asrga oid tarixiy va diniy meʼmoriy yodgorlik.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Maqbaraga kirish eshigida tosh ramkali yozuv oʻrnatilgan. Yozuvga koʻra, qabr hijriy taqvim boʻyicha 1021-yilda (milodiy 1612–1613-yillarda shoh Abbos I davrida qurilgan[1].
Kirish eshigi tepasida oʻyilgan kitabaga koʻra, qabr qamariy taqvim boʻyicha 1021-yilda qoʻyilgan (Grigoriy taqvimi boʻyicha 1612–1613-yillarga toʻgʻri keladi). Kirish eshigining chap tomonida oʻyilgan boshqa bir kitabada qabr Nodir Ali ismli usta tomonidan qurilganligi koʻrsatilgan[1].
Pir-Hasan qabri yonida yana bir kichik maqbara joylashgan boʻlib, u yerda shialarning yettinchi imomi Muso al-Kozimning qizi Xadicha dafn etilgani taxmin qilinadi. Mashhadda akasi Ali ar-Rida oʻldirilganidan keyin u opa-singillari bilan Kavkazga qochib ketgan. Har ikkala bino bugungi kunda yagona meʼmoriy majmua hisoblanadi[2].
Ilohiyotshunos Mirzo Abuturab Oxundzoda qabrga tutash hududda dafn etilgan. 1924-yilda ilohiyot olimining qabri poyiga uning vasiyatiga koʻra millioner va xayriyachi Zaynalabdin Tağıyev[3] dafn etilgan, 1990-yilda esa uning qabri ustiga haykal oʻrnatilgan[4]. Bu yerda Tağıyevning qizi Sara va uning birinchi turmush oʻrtogʻi, qatagʻonlar davrida vafot etgan advokat Zeynal Selimxonovlar ham dafn etilgan[5].
Arxitekturasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ziyoratgohning asosiy konstruksiyasi kvadrat bino shakliga ega. Uzunligi 2,2 metr boʻlgan vestibyul oldinga chiqib turadi. Qabrning tashqi qismi ham, ichki qismi ham toshdan qilingan[1].
2007-yilda Haydar Aliyev jamgʻarmasi koʻmagida qoʻriqxona kapital taʼmirlangan va arxitektura majmuasi kichik masjid bilan toʻldirilgan[5].
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Abdulvahab Salamzadeh. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв., Baku, 1964 — 52 bet.
- ↑ „Pir Həsən ziyarətgahı“. Министерство культуры Азербайджанской Республики (2008-yil 25-dekabr). 2021-yil 9-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 16-may.
- ↑ Marat Ibrahimov. Предпринимательская деятельность Г. З. Тагиева. Baku: Azernashr, 1990 — 17 bet.
- ↑ Marat Ibrahimov. Предпринимательская деятельность Г. З. Тагиева. Baku: Azernashr, 1990 — 108 bet.
- ↑ 5,0 5,1 „"Pir Həsən" ziyarətgah kompleksi“. Государственный комитет по работе с религиозными организациями Азербайджана. 2020-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-mart. . Gosudarstvenniy komitet po rabote s religioznimi organizatsiyami Azerbaydjana. Archived from the original on 2020-08-06. Retrieved 2021-03-10.
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Саламзаде, А. В.. Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв.. Баку: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР, 1964.
- „Pir Həsən ziyarətgahı“. Mədəniyyət qəzeti (2010-yil 27-yanvar). Qaraldi: 2019-yil 16-may.
- „Pir Həsən ziyarətgahı“. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi (2008-yil 25-dekabr). Qaraldi: 2019-yil 16-may.