Pantanal

Pantanal - bu dunyodagi eng katta tropik botqoqli hududni va dunyodagi eng katta suv bosgan yaylovlarni oʻz ichiga olgan tabiiy mintaqa. Bu mintaqaning katta qismi asosan Braziliyaning Mato Grosso do Sul shtatida joylashgan, lekin bir qismi Boliviya va Paragvay davlatlari hududigacha choʻzilgan. Mintaqa hududi140,000 and 195,000 km (54,000 and 75,000 sq mi) ^{[convert: precision too large]} gacha boʻlgan hududda tarqaladi. Bu hududda turli submintaqaviy ekotizimlar mavjud boʻlib, ularning har biri oʻziga xos alohida gidrologik, geologik va ekologik xususiyatlarga ega; Ulardan 12 tasi ilmiy tadqiqotlar natijasida aniqlangan.^[1]^[2]^[3]^[4]^[5]

Pantanal tekisliklarining qariyb 80% yomgʻirli mavsumlarda suv ostida qoladi, bunday holat mintaqadagi oʻsimlik va hayvonot dunyosining koʻp boʻlishiga va ularning biologik xilma-xil boʻlishiga yordam beradi.

Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

"Pantanal" nomi portugalcha pântano soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, "katta botqoqlik", "katta botqoq", "katta botqoq", "katta botqoq" yoki "katta botqoq" soʻzlarida kelib chiqqan. Misol uchun, Braziliya togʻlari mahalliy aholi tilida planalto deb ataladi, bu "plato" yoki "baland tekislik" degan maʼnoni anglatadi.

Geografiya va geologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Pantanal tabiiy mintaqasi maydoni taxminan 140,000–160,000 km² (54,000–62,000 mi²) tashkil etadi. U ulkan ichki daryo deltasini hosil qiladi, unda atrofdagi platodan oqib oʻtadigan bir nechta daryolar birlashib, daryo suvlari oqizib keltirgan choʻkindi va eroziya qoldiqlarini toʻplaydi, ular yillar davomida Pantanalning katta depressiya maydonini toʻldiradi. Bu hudud, shuningdek, kattaroq Parana-Paragvay tekisligining oʻziga xos fiziografik viloyatlaridan biri boʻlib, u jami 1.5×10^⁶ km² (580,000 mi²) ni oʻz ichiga oladi. .^[6]

Pantanal gʻarb va shimoli-gʻarbda Chiquitano quruq oʻrmonlari, janubi-gʻarbda Arid Chako quruq oʻrmonlari va janubda Nam Chako oʻrmonlari bilan chegaralangan. Serrado savannalari shimolda, sharqda va janubi-sharqda joylashgan. Pantanal tropik nam va quruq mintaqa boʻlib, yillik oʻrtacha harorat 21.5 °C (70.7 °F) ni tashkil qiladi va yilik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,320 mm (52 in) ni tashkil qiladi.^[7] Yil davomida harorat 6.0 °C (10.8 °F) atrofida oʻzgarib turadi, eng issiq oy noyabr (oʻrtacha harorat 26 °C or 79 °F .) va eng sovuq oy iyun (oʻrtacha harorat 20 °C or 68 °F .). Uning eng yomgʻirli oyi yanvar (oʻrtacha 340 mm or 13 in .) va yogʻingarchilik eng kam kuzatiladigan oy iyun (oʻrtacha 3 mm or 0.12 in .) ga teng.^[7]^[1]

Pantanal Civilization VI strategiya o'yinida tabiiy mo''jiza sifatida namoyon bo'ladi.
Jon Grishamning " Ahd" romani asosan Pantanalda boʻlib oʻtadi.
Pantanal - Braziliyada ishlab chiqarilgan telenovela nomi, uning sahnasi Braziliya Pantanal.
Jek MakKinnining "Invid Storm oldin" Robotech romani mayor Elis Xarper Argus qahramoni tomonidan Pantanal Brigada deb nomlangan Janubiy Xoch armiyasining sobiq askarlariga ishora qiladi.
Twilight Saga : Amazon Coven : "Amazon koveni uchta opa-singildan, Kachiri, Zafrina va Sennadan iborat boʻlib, ularning barchasi Pantanal botqoqli hududlarida tugʻilgan."^[8]
Pantanal Tom Clancy's Ghost Recon: Wildlands filmida Kaymanlar deb nomlangan hudud sifatida paydo boʻladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 McClain, Michael E.. The Ecohydrology of South American Rivers and Wetlands. International Association of Hydrological Sciences, 2002. ISBN 1-901502-02-3. 31-avgust 2008-yilda qaraldi.
↑ Susan Mcgrath, photos by Joel Sartore, Brazil's Wild Wet, National Geographic Magazine, August 2005
↑ Keddy, Paul. The World's Largest Wetlands: Ecology and Conservation. Cambridge University Press, 2005. 31-avgust 2008-yilda qaraldi. ^{[sayt ishlamaydi]}
↑ Rhett A. Butler. „Pantanal, the world's largest wetland, disappearing finds new report“. mongabay.com (10-yanvar 2006-yil). Qaraldi: 10-yanvar 2006-yil.
↑ „The World's largest wetland“. The Nature Conservancy. 2008-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-yanvar 2008-yil.
↑ „AQUASTAT - FAO's Information System on Water and Agriculture“. www.fao.org. Qaraldi: 9-oktabr 2019-yil.
↑ ^7,0 ^7,1 Marengo, Jose A.; Oliveira, Gilvan S.; Alves, Lincoln M. (2015), Bergier, Ivan; Assine, Mario Luis (muh.), „Climate Change Scenarios in the Pantanal“, Dynamics of the Pantanal Wetland in South America, Springer International Publishing, 37-jild, 227–238-bet, doi:10.1007/698_2015_357, ISBN 9783319187341
↑ The Twilight Saga: The Official Illustrated Guide p. 185.

[Ecohydrology-1] 1,0 ^1,1 McClain, Michael E.. The Ecohydrology of South American Rivers and Wetlands. International Association of Hydrological Sciences, 2002. ISBN 1-901502-02-3. 31-avgust 2008-yilda qaraldi.

[NG-2] Susan Mcgrath, photos by Joel Sartore, Brazil's Wild Wet, National Geographic Magazine, August 2005

[Keddy2005-3] Keddy, Paul. The World's Largest Wetlands: Ecology and Conservation. Cambridge University Press, 2005. 31-avgust 2008-yilda qaraldi. ^{[sayt ishlamaydi]}

[Mongabay-4] Rhett A. Butler. „Pantanal, the world's largest wetland, disappearing finds new report“. mongabay.com (10-yanvar 2006-yil). Qaraldi: 10-yanvar 2006-yil.

[Nature_conservancy-5] „The World's largest wetland“. The Nature Conservancy. 2008-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 21-yanvar 2008-yil.

[6] „AQUASTAT - FAO's Information System on Water and Agriculture“. www.fao.org. Qaraldi: 9-oktabr 2019-yil.

[:04-7] 7,0 ^7,1 Marengo, Jose A.; Oliveira, Gilvan S.; Alves, Lincoln M. (2015), Bergier, Ivan; Assine, Mario Luis (muh.), „Climate Change Scenarios in the Pantanal“, Dynamics of the Pantanal Wetland in South America, Springer International Publishing, 37-jild, 227–238-bet, doi:10.1007/698_2015_357, ISBN 9783319187341

[8] The Twilight Saga: The Official Illustrated Guide p. 185.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]