Oundle

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Andoza:Infobox UK place Oundl (/ˈndəl/) — Angliyaning Shimoliy Nortemptonshir shahridagi Nene daryosining chap qirgʻogʻida joylashgan bozor shahri hisoblanadi, 2011-yilgi aholini roʻyxatga olish vaqtida 5735 aholiga ega edi.[1] U Londondan 69 milya (111 kilometr) shimolda va 12 mi (19 km) kilometrda joylashgan Peterborodan janubi-gʻarbda. Shaharda Oundl maktabi joylashgan.[2]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Eski shahar hokimiyati rasmi

Shahar nomining kelib chiqishi aniq emas. Bu, ehtimol, qadimgi tuman nomi boʻlib, grammatik shaklda qabila nomini bildiruvchi „Undalas“.[3]

Tarixdan oldingi va bronza davri, temir davri va Rim materiallarining kashfiyoti Oundlening bir necha ming yillar davomida aholi punkti boʻlganligini koʻrsatadi.[4] Topilmalar qatorida temir davri tangalari, Rim bronza pinalari, tangalar va skeletlari topilgan.[5] Muhim Rim topilmasi xix-asr boshlarida Avliyo Pyotr cherkovining cherkov hovlisida topilgan Rim kosasining bir qismi edi. Saytdagi keyingi qazishmalar koʻplab Rim tangalarining topilmalariga olib keldi, baʼzilari imperator Klavdiy hukmronligi davridan.[6] Ashton Road, Oundle yaqinidagi uchastkada qizil plitka va qurilish toshining topilishi u yerda Rim villasi boʻlishi mumkinligidan dalolat beradi; yaqin atrofdagi arxeologik baholashda Romano-Britaniya sopol buyumlari parchalari boʻlgan ariq topildi.[4]

Sakson istilosi Undalas deb nomlangan qabilaning kelishini koʻrdi, bu ehtimol boʻlinmagan degan maʼnoni anglatadi. Oundle eramizdan avvalgi 638-yilga borib taqaladigan rohiblar tomonidan sayohatchilarga boshpana va yordam berish uchun foydalaniladigan hospitiumning joyi boʻlgan.[7] Bu miloddan avvalgi 709-yilda Avliyo Uilfridning vafot etgan joyi, u yerda cherkovni muqaddas qilgan, shuningdek, uning monastirlaridan biri joylashgan. Hozirgi Avliyo Pyotr cherkovi[8] Sent-Vilfridning asl cherkovi bilan bir xil joyda joylashgan.[9]

Oundl haqidagi birinchi aniq havolani 715-yilda Eddi yozgan, u Sent-Uilfridning qoʻshiqchisi boʻlgan va uni Undolum deb atagan. Bede uni turlicha Inundalum va Undulana mœgð deb ataladi.[4]

Sent-Ketta yoki Kett, VII asr avliyosi[10] Oundlning homiysi.[11] U haqida juda kam narsa maʼlum, ammo Anglo-Sakson Sekgan qoʻlyozmasi[12] ga koʻra, u Nene daryosi yaqinidagi Oundle monastirida miloddan avvalgi 1000[13] atrofida dafn etilgan va 11-asrda unga qurilgan ibodatxona. Sent Sythes Lane oxiridan tashqarida joylashgan kichik knoll. Bu va 972 yilda berilgan bozor nizomi[14] 12-asrda Oundlening oʻsishini tushuntiradi.[15]

1086-yildagi Domesday kitobida 36 xonadon, tegirmon va 1066-yilda qiymati 0,3 funt sterlingdan iborat boʻlgan Polebrukdagi yuzta Oundl qayd etilgan, bu 1086-yilga kelib 11 funt sterlingga koʻtarilgan[16]

Oundlda kamida 1465-yildan beri[15] grammatika maktabi mavjud boʻlib, unda ser Uilyam Lakston (Londonning lord meri) taʼlim olgan. Oʻz vasiyatnomasida u 1556-yilda Lakston Grammatika maktabini tashkil etish uchun meros qoldirdi, hozirda Oundle maktabi nomi bilan tanilgan, Baqqollarning ibodat kompaniyasi tomonidan boshqariladi.[15][17]

1743-yilda Oundl yaqinidagi Ledivudda „ Qora soat“ dan bir guruh qoʻzgʻolonchilar qoʻlga olindi. Ular polk koʻtarilgan Togʻlarni patrul qilish oʻrniga chet elga joʻnatilganiga eʼtiroz bildirishdi.[18][19] Xuddi shu joyda XVI asrga oid oldingi bino oʻrnini egallagan Old Town Hall 1830-yilda qurib bitkazildi

Boshqaruvi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oundle Korbi parlament saylov okrugining bir qismidir. Korbi uchun hozirgi parlament aʼzosi (deputat) 2015-yil may oyida saylangan Konservativ partiyadan Tom Pursglove hisoblanadi.[20] U avval mahalliy kengash deputati va mamlakatdagi eng yosh kengash deputati boʻlgan.[21]

Oundl 2020-yilda Brexitdan oldin Yevropa parlamenti uchun Sharqiy Midlendlar saylov okrugining bir qismi edi.

Mahalliy darajada shahar har toʻrt yilda 12 kishini Oundl shahar kengashiga saylaydi. Kengash Oundlening ijtimoiy va iqtisodiy manfaatlarini taʼminlash uchun ishlaydigan siyosiy aloqaga ega boʻlmagan guruhdir. Kengash tomonidan har may oyida shahar hokimi va oʻrinbosari saylanadi.[22]

Geografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oundl - Nortgemptonshir okrugining Shimoliy Nortemptonshir tumanida, Nene daryosi boʻyida joylashgan, Korbi gʻarbda 9 milya va Piterboro shimoli-sharqda 12 mil. Norgemptonshirda joylashganiga qaramay, Oundl Peterboro uchun „PE8“ pochta indeksiga kiradi.[23]

Oundle Parish taxminan 900 gektar maydonni egallaydi va butun shahar qurilishini, shuningdek, ochiq qishloqlarni qamrab oladi. Chegarasi Nene daryosi boʻylab shaharning sharqi va janubi boʻylab oʻtadi va gʻarbdan Oundl Vudgacha va shimoldan Park Vudgacha choʻziladi. Bu chegara 2013-yilda Sharqiy Northants chegarasini keng koʻlamli koʻrib chiqish chogʻida oʻrnatilgan.[24]

Geologiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mintaqaning oʻzi yura davridagi qattiq tuzilmalarda joylashgan boʻlib, Oundl choʻkindi tosh oolitida qurilgan.[25]

Iqtisodiyoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oundle shahrida Fairline Yachts Ltd uchun hashamatli motorli yaxtalar ishlab chiqaradigan ikkita zavoddan biri joylashgan. Oundleda joylashgan Fairline Boats asl kompaniyasi 2016-yil yanvar oyida rus investorlari tomonidan sotib olinishdan oldin 2015-yilda boshqaruvga kirgan.[26]

Belgilar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamoat uylari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Talbot mehmonxonasidagi eman zinapoyasining ichki ko'rinishi

Eng qadimgi binolar orasida Talbot mehmonxonasi bor. Bu yogʻochdan qurilgan; 1626-yilda yaqin atrofdagi Fotheringhay qal'asi xarobalaridan tosh bilan qayta qurilgan. Mehmonxona 1587-yilda Fotheringhayda qatl etilgan Shotlandiya qirolichasi Meri arvoh tomonidan taʼqib qilingani haqidagi daʼvosi bilan ajralib turadi. Mehmonxonada Fotheringhay qal'asi xarobalaridan olingan eman zinapoyasi borligi aytiladi, uni Maryam oʻlimga kuzatib qoʻyish paytida pastga tushirgan.[27][28] Mehmonxonada hovlidagi quduq nomi bilan atalgan “Drumming Well Room” nomli xona bor, u nomaqbul hodisalar yoki yaqinlashib kelayotgan oʻlim haqida ogohlantiruvchi baraban tovushini chiqarishi bilan mashhur edi.[29][30]

Boshqa jamoat uylari orasida 17-asrdagi The Rose & Crown mehmonxonasi, The Ship Inn, 14-asrdagi murabbiylar mehmonxonasi, Jorj va yaroqsiz holga kelgan The Riverside joylashgan.[31]

Cherkovlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bir qator cherkovlar mavjud. Hozirgacha eng koʻzga koʻringan, uning 210 futlik shpali Nortgemptonshirdagi eng baland boʻlib, asosiy cherkov hovlisiga ega boʻlgan Avliyo Pyotr cherkovi[32]. Shuningdek, metodist, baptist va rim-katolik cherkovlari mavjud. Baptistlar cherkovi Sent-Osit koʻchasida joylashgan, ammo yakshanba kuni ertalab Angliyaning Oundl cherkovi boshlangʻich maktabida xizmat qiladi.

Stahl teatri Oundl maktabiga tegishli boʻlgan 264 oʻrinli teatr maydoni boʻlib, u ilgari Gʻarbiy koʻchada foydalanilmagan Jamoat cherkovi ibodatxonasi boʻlgan. Oundl maktabi oʻsha paytdagi uy xoʻjayini Jon Xarrisonning koʻrsatmasi bilan binoni 1970-yillarning oxirida sotib oldi va cherkovni 1980-yilda spektakl uchun ochilgan teatrga aylantirdi. Xarrison binoning direktori boʻldi va 1993-yilda nafaqaga chiqishidan oldin koʻplab spektakllar yaratdi. 2012-yilda u 2018-yilda vafotidan oldin oʻzining 100-Stal teatri spektakli boʻlgan “Loveʼs Labour's Lost” filmini ishlab chiqarishga qaytdi[33] Bino 1900-yilda Oundlda yashagan AQSh fuqarosi Ronald Stahl sharafiga nomlangan.[34] Bugungi kunda teatrdan turli xil mahalliy guruhlar, jumladan Oundle maktabi, Angliyaning Oundl cherkovi boshlangʻich maktabi va mahalliy Oundl Gilbert va Sallivan oʻyinchilari foydalanadi.

Urush yodgorligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Rasmiy ravishda Oundl va Eshton urushi yodgorligi sifatida tanilgan urush yodgorligi Nyu-strit va West Street kesishmasida joylashgan. 1920-yilda 600 funt sterlingga qurilgan, u 1920-yil 14-noyabrda janob FW Sanderson tomonidan ochilgan va xuddi shu marosimda Oundl vikari Canon Smalley Law tomonidan bagʻishlangan. Dastlab Birinchi jahon urushi paytida halok boʻlgan mahalliy hayotlarni xotirlash, u shuningdek, Ikkinchi jahon urushida halok boʻlganlarga bagʻishlashni oʻz ichiga oladi.[35] Yodgorlik besh pogʻonali sakkizburchak asosdan iborat boʻlib, uning ustiga ikkita toʻrtburchak plintus va biroz toraygan toʻrtburchak ustun bilan oʻrnatiladi. Oʻz navbatida, bu kichik xoch bilan oʻralgan. Yodgorlik 1974-yil 7-iyun kuni tarixiy Angliya tomonidan II darajali roʻyxatga kiritilgan bino sifatida tasniflangan boʻlib, uni “alohida qiziqishdan ham koʻproq muhim bino” deb tasniflagan.[36]

Memorialda ikki urushda halok boʻlgan 95 kishining yozuvlari bor. Birinchi jahon urushi uchun 68 va Ikkinchi jahon urushi uchun 27.[37] Endi yopilgan Oundle oʻrta maktabi oʻzining maktab uylari nomi sifatida yodgorlikka yozilganlardan toʻrttasining ismini oldi, ular DF Barber, JL Marlow, JH Meyson va P. Richardson edi. Toʻrttasi ham Ikkinchi jahon urushi paytida Qirollik havo kuchlarida xizmat qilgan.

Transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oundle A605 -dan tashqarida joylashgan boʻlib, Trapstondagi A14 -ni Peterborodagi A1 bilan bogʻlaydi. Oundldagi yoʻl 1985-yilda katta takomillashtirildi, natijada Oundl aylanma yoʻli 1985-yil 12-dekabrda malika Elis, Gloster gertsoginyasi tomonidan ochildi va aylanma yoʻlda plintus va guruch taxtasi bilan esga olinadi.[38]

  1. Office for National Statistics: Oundle CP: Parish headcounts Retrieved 16 July 2015.
  2. „Oundle“. Oundle School. Qaraldi: 29-noyabr 2021-yil.
  3. „Key to English Place-names“.
  4. 4,0 4,1 4,2 „Archaeological desk-based assessment on land at Ashton Road, Oundle, Northamptonshire“. Oundle Town Council (2012-yil iyul). Qaraldi: 4-aprel 2021-yil.
  5. „Oundle“. British History Online.
  6. Murray, John. Handbook for travellers in Northamptonshire and Rutland. London: J. Murray, 1878 — 47 bet. 
  7. „The History of Oundle“. Information Britain. Qaraldi: 4-aprel 2021-yil.
  8. St Peter's Church
  9. Page. „A History of the County of Northampton“. British History Online. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  10. „Google Translate“. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  11. Morris. „The concept of territory in the late Anglo-Saxon and early Medieval cult of saints in England“. Etheses.bham.ac.uk. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  12. „The British Library MS Viewer“. 2014-yil 3-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 3-yanvar 2014-yil.
  13. „Cett – oi“. Oxfordindex.oup.com. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  14. „About Oundle“. Oundle.info. Oundle Town Council. Qaraldi: 4-aprel 2021-yil.
  15. 15,0 15,1 15,2 „Oundle Neighbourhood Plan 2011–2031“. North Northamptonshire Council. Qaraldi: 4-aprel 2021-yil.
  16. „Search | Domesday Book“. Domesdaymap.co.uk. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil. [sayt ishlamaydi]
  17. „Oundle School“. The Good Schools Guide. The Good Schools Guide. Qaraldi: 4-aprel 2021-yil.
  18. „The Black Watch – The Mutiny“. Electricscotland.com. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  19. „Legends of The Black Watch“. Electricscotland.com. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  20. „UK Parliament MP Information“.
  21. „Interview with Tom Pursglove“. Huffington Post (17-noyabr 2015-yil).
  22. „Oundle Town Council“.
  23. „Postcode – Oundle“. postal-code.co.uk.
  24. „Oundle Neighbourhood Plan“. Oundle.gov.uk.
  25. Taylor, J.H.. Geology of the country around Kettering, Corby and Oundle. HMSO, 1963. 
  26. „Fairline Boats: New owners buy firm but close a factory“. BBC News (26-yanvar 2016-yil).
  27. „Haunted Hotels & Inns“.
  28. „The Talbot Hotel – A History“.
  29. At Oundle. Stamford Mercury (9-sentabr 1714-yil), s. 11.
  30. „The Drumming Well“. Oundle Heritage. Qaraldi: 18-iyun 2022-yil.
  31. „Riverside Inn, Oundle“. Closed Pubs.
  32. „St Peters Church Oundle“. Oundlestpeters.org.uk. Qaraldi: 5-aprel 2015-yil.
  33. „John Harrison obituary“. The Guardian (14-noyabr 2018-yil).
  34. „Stahl Theatre in Oundle is 30 years old“. BBC News (26-noyabr 2010-yil).
  35. „Memorial – Oundle and Ashton“. Imperial War Museum.
  36. „WAR MEMORIAL AT SOUTH END OF NEW STREET“. Historic England.
  37. „Names on Memorials – Oundle and Ashton Memorial“. Imperial War Museum.
  38. „Oundle Bypass Plaque – A605, Oundle, Northamptonshire, UK“.