Osiyo regbi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Osiyo regbi (inglizcha: Asia Rugby) — Osiyoda regbini boshqaradigan xalqaro sport tashkiloti, World Rugby tomonidan boshqariladigan oltita qitʼa tashkilotlaridan biri hisoblanadi. 31 ta milliy regbi ittifoqi Osiyo regbisiga aʼzo boʻlib, ulardan 17 tasi World Rugbyning ham toʻliq aʼzolaridir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Osiyodagi birinchi regbi klubi 1866-yil 26-yanvarda bir guruh britaniyalik harbiylar tomonidan Iokogama shahrida tashkil etilgan boʻlib, uni dunyodagi eng ilk klublardan biriga aylantirgan[1]. XIX asrning oxirigacha yana bir nechta klublar — Seylon va Gonkongda tashkil topdi[2][3]. Keyingi oʻn yilliklarda regbi butun Osiyo boʻylab, asosan Britaniya imperiyasi tomonidan nazorat qilinadigan hududlarda tarqaldi. Oʻyin eng oxirda — Ikkinchi Jahon urushidan keyin, Britaniyalik muhojir neftchilar Quvaytda oʻyin oʻynaganida Yaqin Sharqqa keldi[4].

1968-yilda Osiyo regbi ajdodi Osiyo regbi ittifoqi tashkil etildi. Tashkilotning asoschilari Gonkong, Xitoy Taypeyi, Malayziya, Singapur, Tailand, Shri-Lanka, Janubiy Koreya va Yaponiya milliy uyushmalari edi. Bir yil oʻtgach, ARS Osiyo regbi turnirini yaratdi, keyinchalik Osiyo Besh Millatlar Kubogi deb nomlanadi. 2015-yilda tashkilot hozirgi — Osiyo regbi nomini oldi, asosiy turnir esa regbi boʻyicha Osiyo chempionati deb oʻzgartirildi[5].

Xalqaro musobaqalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Regbi boʻyicha Osiyo chempionati — regbi-15 erkaklar terma jamoalari oʻrtasidagi asosiy turnir hisoblanadi. U Gonkong, Janubiy Koreya va Yaponiya terma jamoalari ishtirok etadigan uch millat kubogi va boshqa barcha Osiyo jamoalari ishtirok etadigan uchta diviziondan iborat. Aksariyat hollarda Yaponiya terma jamoasi gʻolib boʻldi.
  • Ayollar orasida regbi boʻyicha Osiyo chempionati — 2006-yilda tashkil etilgan boʻlib, shu vaqt ichida Qozogʻiston (besh marta), Xitoy (ikki marta), Laos, Singapur va Yaponiya regbichilari turnir gʻolibiga aylanishgan.
  • Regbi-7 boʻyicha Osiyo seriyasi — 2009-yildan beri oʻtkazib kelinayotgan Jahon seriyasiga oʻxshash mintaqaviy turnirdir.
  • Ayollar orasida regbi-7 boʻyicha Osiyo seriyasi — xuddi shunday turnir boʻlib, ayollar terma jamoalari uchun 2000-yildan 2002-yilgacha Gonkong yettiliklari doirasida oʻtkazilgan.

Aʼzolar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Regbi Osiyoning 31 aʼzosi bor, ammo ulardan faqat 17 nafari World Rugbyning toʻliq aʼzosi[6]. Quyida barcha ittifoqlar sanab oʻtilgan, World Rugby aʼzolar kursiv bilan ajratilgan.World Rugbyga kiradi:

Bahrayn, Qatar, Quvayt, BAA, Omon va Saudiya Arabistonini oʻz ichiga olgan Arab koʻrfazi regbi Ittifoqi, 2011-yilda tarqatib yuborildi[7]. World Rugbyda faqat 2012-yilda uning yuzinchi aʼzosi boʻlgan BAA Regbi Ittifoqi bor. Hududi toʻliq yoki qisman Osiyoda boʻlgan mamlakatlarning baʼzi regbi uyushmalari Yevropa Regbi tomonidan boshqariladi: Armaniston, Kipr, Gruziya, Isroil va Rossiya. Biroq, Qozogʻiston regbi Federatsiyasi mamlakatning boshqa sport federatsiyalari Yevropa organlari (masalan, Qozogʻiston futbol Federatsiyasi — UEFA) tomonidan tartibga solinishiga qaramasdan, Osiyo Regbi tomonidan tartibga solinadi. Bundan tashqari, Guam Regbi Ittifoqi davlat rasmiy ravishda Okeaniyada, Indoneziya esa qisman Osiyoda va qisman Okeaniyada boʻlsa-da, Osiyodagi Regbiga tegishli. Kambodja 2016-yilda Osiyo Regbidan chiqarildi, chunki u tashkilotda boʻlish mezonlarini bajara olmadi[8].

Rossiya regbi federatsiyasi Osiyo regbi tarkibiga kirmasligiga qaramay, 2020-yildan boshlab RFU va regbi Osiyo[9] oʻrtasida oʻzaro anglashuv memorandumi amal qilmoqda.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Mike Galbraith. „The Founding of Asia's First Rugby Club — in Yokohama“ (inglizcha) (deadlink). Yokohama Country & Athletic Club (2013-yil 1-mart). 27-aprel 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  2. ↑ „Glory Days of Rugby Football in Sri Lanka“ (inglizcha). SLRFU. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil. [sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка
  3. ↑ „Hong Kong Rugby Football Union“ (inglizcha). Rugby Asia. 21-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  4. ↑ „History of Asia Rugby East“ (inglizcha) (deadlink). Asia Rugby East. 16-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  5. ↑ „History of Asia Rugby“ (inglizcha). Asia Rugby. 21-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  6. ↑ „Membership“ (inglizcha). Rugby Asia. 21-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  7. ↑ „UAE become 100th full member of the IRB“ (inglizcha). RTÉ (27-noyabr 2012-yil). 29-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  8. ↑ „Guatemala Obtain World Rugby Membership“ (inglizcha). Rugby Americas (13-may 2016-yil). 14-may 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 1-noyabr 2016-yil.
  9. ↑ „Asia Rugby signs a MOU with Rugby Union of Russia (RUR)“. 24-iyun 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-iyun 2021-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Osiyo_regbi&oldid=3179032" dan olindi