Oʻtkir tonzillit

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Oʻtkir tonzillit

Bodomsimon bezlarning oʻtkir tonzillitda zararlanishi
KXK-10 J03.0
KXK-9 034.0
MedlinePlus 000639
eMedicine med/1811
Ikki tomonli lakunar oʻtkir tonzillit

Oʻtkir tonzillit (koʻproq soʻzlashuvda „Angina“ (lot. angina — boʻgʻilish)) — tanglay murtak bezlarining yalliglanishi bilan kechadigan oʻtkir infeksion kasallik; koʻproq streptokokk, stafilokokk va boshqa mikroblar qoʻzgʻatadi. Ular halqumga aksari oʻtkir tonzillit boʻlgan bemor foydalangan uy-roʻzgʻor buyumlari (mas, yuvilmagan idish-tovoq va boshqalar)dan tushadi. Koʻpincha halqumda boʻladigan va odatda kasallik qoʻzgʻatmaydigan mikroblar ayrim noxush omillar taʼsirida, mas, kishi sovqotganda yoki harorat oʻzgarganda kasallik qoʻzgʻatishi mumkin. Baʼzan oyoqning hoʻl boʻlishi, muzqaymoq yeyish, sovuq suv ichish, muzdek suvda choʻmilish va boshqa hollarda oʻtkir tonzillit bilan ogʻrish kuzatiladi. Halqumga muntazam tushib turadigan tutun, chang, spirtli ichimliklar, shuningdek burun orqali nafas olishni qiyinlashtiradigan adenoidlar va burun-halqumning boshqa kasalliklari oʻtkir tonzillitga sabab boʻlishi mumkin. Burun va yondosh boʻshliqlarining yalligʻlanishi (mas, gaymorit), shuningdek ogʻiz boʻshligʻidagi yiringli yalligʻlanishlar (chirigan tishlar) ham oʻtkir tonzillitga sabab boʻladi. Kasallik toʻsatdan boshlanadi. Bemorda madorsizlik, bosh ogʻrigʻi, tomoq qaqrab ogʻrishi, achishishi, yutinganda ogʻriq kuzatiladi. Harorat koʻtariladi (38—41°); 476murtak bezlari qizarib, ular yuzasida yiringli karash paydo boʻladi. Oʻtkir tonzillit bilan tez-tez ogʻrish natijasida murtak bezlari surunkali yalligʻlanadigan boʻlib qoladi. Oʻtkir tonzillitning kataral, follikulyar, yiringli va boshqa xillari farq qilinadi. Mahalliy (peritonzillyar abssess, oʻrta quloqning oʻtkir yalligʻlanishi) va umumiy (boʻgʻimlar, yurak, buyrakning zararlanishi) asoratlar qoldirishi mumkin. Vrach koʻrsatmalarini bekamu-koʻst bajarish tez sogʻayib ketishga imkon beradi va asoratlar avj olishiga yoʻl qoʻymaydi.

Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil.





Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]