O'tkir tishli akulalar

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
O'tkir tishli akulalar
Ilmiy tasniflashUshbu tasnifni tahrirlash
Olam: Eukariotlar
Tip: Chordatlar
Oila: Kulrang akulalar
Urugʻ: Carchariformes
Xalqaro ilmiy nomi
Negaprion Uitli, 1940

Oʻtkir tishli akulalar (lotincha: Negaprion) — Carcharhiniformes (Carcharhinidae) turkumidagi kulrang akulalar oilasining bir turi.

Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]

Negaprion jinsi ikkita zamonaviy turni oʻz ichiga oladi, Amerikadan Negaprion brevirostris va Hind-Tinch okeanidan mintaqasidan Negaprion acutidens. Ikkala tur ham kichik qirgʻoq suvlarida yashaydigan yirik, katta hajmli, sekin harakatlanuvchi akulalardir. Ular qisqa, toʻmtoq tumshugʻlari, deyarli bir xil oʻlchamdagi ikkita dorsal qanotlari va bir xil sargʻish-jigarrang yoki kulrang rangi bilan tanib olish mumkin. Koʻzlari katta. Boshning uzunligi uning kengligidan biroz kattaroqdir.

Ikkala tur ham odamlar uchun xavfli hisoblanadi.

Rivojlanayotgan embrion onaning tanasiga uning boʻsh sarigʻi qopchasidan hosil boʻlgan yoʻldosh orqali biriktiriladi. Urgʻochisi har 2 yilda 1 dan 13 gacha (odatda 6-12) bola tugʻadi va buni sayoz joyga „urugʻlar“ ini quyadi. Homiladorlik 10-11 oy davom etadi[1][2]. Tugʻilish oktabr-noyabrda Madagaskar va Aldabra yaqinida, yanvarda Fransiya Polineziyasi yaqinida sodir boʻladi. Homilador boʻlmagan urgʻochilarning ovulyatsiyasi va juftlashishi bir vaqtning oʻzida sodir boʻladi. Plasenta homiladorlikning taxminan 4 oyligidan keyin rivojlanadi, embrion hali ham tashqi gillalarning qoldiqlarini saqlab qoladi. Yangi tugʻilgan chaqaloqning uzunligi 45 dan 80 sm gacha[1][2]. Bolalar sekin oʻsadi, yiliga taxminan 12,5-15,5 sm. Balogʻat yoshiga kelib, ular jinsidan qatʼi nazar, 2,2-2,4 m gacha oʻsadi.[3]

Turlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Negaprion acutidens — Madagaskar oʻtkir tishli akula
  • Negaprion brevirostris — limonli akula
  • Negaprion eurybathrodon

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 Compagno, Leonard J.V.. Sharks of the World: An Annotated and Illustrated Catalogue of Shark Species Known to Date. Part 2. Carcharhiniformes. Рим: Food and Agricultural Organization of the United Nations, 1984 — 517–518 bet. ISBN 92-5-101384-5. 
  2. 2,0 2,1 Stevens, J. D. (July 23, 1984). „Life-History and Ecology of Sharks at Aldabra Atoll, Indian Ocean“. Proceedings of the Royal Society of London Series B, Biological Sciences 222 (1226): 79—106. doi:10.1098/rspb.1984.0050
  3. Bester, C. Biological Profiles: Sicklefin Lemon Shark. Florida Museum of Natural History Ichthyology Department. Retrieved on August 24, 2009