Nadar
| Nadar | |
|---|---|
 Self-portrait of Nadar, tax. 1860 | |
| Tavalludi |
Gaspard-Félix Tournachon 5-aprel 1820-yil Parij, Fransiya |
| Vafoti |
20-mart 1910-yil (89 yoshda) Parij, Fransiya |
| Fuqaroligi | Fransiya |
| Kasbi |
|
| Otasi | Victor Tournachon |
| Imzosi | |
 | |
Nadar taxallusi bilan tanilgan Gaspard-Félix Tournachon 1820-yil 5-aprel[1] da Fransiyada tugʻilgan. Nadarni fotografi, karikaturachi, jurnalist, yozuvchi va havo sharining muallifi sifatida bilishadi. 1858-yilda u aerofotosuratlarni olgan birinchi fotograf hisoblanadi.
Nadarning fotoportretlari koʻplab milliy fotosuratlar toʻplamlarida saqlanadi. Uning oʻgʻli Pol Nadar (1856—1939) otasining vafotidan keyin studiyasini davom ettirgan.
Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Gaspard-Félix Tournachon (Nadar)[2] 1820-yil aprel oyi boshida Parijda matbaachi va kitob sotuvchisi oilasida[3] tugʻilgan. Nadar tibbiyotni oʻrganishni boshlaydi, lekin otasining vafotidan keyin iqtisodiy inqirozlarga uchraganligi sababli oʻqishni tashlaydi.[4][3]
Nadar turli gazetalarda karikaturachi va yozuvchi sifatida ishlay boshlaydi. U Jerar de Nerval, Charlz Bodler va Teodor de Banvilning Parijdagi bohem guruhiga qoʻshiladi va she guruhda uning doʻstlari unga taxallus sifatida Nadarni tanlaydilar.[4] Uning asarlari birinchi marta 1848-yilda Le Charivari jurnalida nashr etilgan. 1849-yilda u La Revue Comique à l’Usage des Gens Sérieuxga asos solgan.[3]
Nadar 1853-yilda karikaturachilikdan fotografiyaga oʻtgan va shu yili ilk fotosuratlaerini olgan. 1854yilda Sent-Lazar koʻchasi 113 da oʻzining shaxsiy fotostudiyasini ochgan.[4] Nadar keng doiradagi shaxslarni suratga oldi: siyosatchilar (Gizot, Prudon), sahna aktyorlari (Sara Bernhardt, Paulus), yozuvchilar (Gyugo, Bodler, Sand, Nerval, Gotier, Dyuma), rassomlar (Korot, Delakrua, Millet) va musiqachilar. (Liszt, Rossini, Offenbax, Verdi, Berlioz).[4] Nadar anʼanaviy dabdabali dekorativ chiroqlardan foydalanishni xohlamagan. U tabiiy kunduzgi yorugʻlikni afzal koʻrgan. 1886-yilda oʻgʻli Pol bilan u birinchi fotoreportajni amalga oshirgan.[5] Bu fotoreportaj Le Journal Illustré nashrida chop etilgan.[4]
-
Nadar élevant la Photographie à la hauteur de l’Art („Fotografiyani sanʼatga koʻtaruvchi Nadar“). Le Bulvarda paydo boʻlgan Honoré Daumier tomonidan litografiya, 1863 yil 25-may
-
1863 yil: Gannoverdagi Neustadt am Rübenbergda Le Géant bilan falokat. Gazetadagi rasm
-
Nadar (Gaspard-Féliks Tournachon) c. 1863 yil, studiya portreti, kart-vizit
-
Balon savatidagi Nadarning studiya portreti, c. 1863 yil
.jpg)
1858-yilda u aerofotosuratlarni olgan birinchi fotograf boʻldi. Shunday qilib, u oʻzining sharlari bilan havoda suratga tushgan, shuningdek, Parij katakombalarida birinchi boʻlib yer ostida suratga tushgan odam boʻlib, tarixda qoldi.[3] 1867-yilda u havo sayohatiga bagʻishlangan L’Aéronaute nomli birinchi jurnalni nashr etdi.[3]
Asarlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Umrining oxirlarida Nadar anekdotlar, ham uning fotosuratlari namunalari, shu jumladan taniqli ismlarning koʻplab portretlari bilan toʻldirilgan[6][7] " Quand j'étais photographe " nomli asarini yaratdi va uni ingliz tiliga tarjima qilgan.
Fotogaleriyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
-
Nadarning oʻgʻli (oʻrtada) Yatsu Kanshiro (chapda) va nomaʼlum samuray (oʻngda), Nadar tomonidan suratga olingan. Ular 1863 yilda Yaponiyaning Evropadagi ikkinchi elchixonasi aʼzolari edi
-
Balzak karikaturasi, 1850 yil
-
-
-
-
-
Le Bris va uning uchuvchi apparati Albatros II (notoʻgʻri berilgan boʻlishi mumkin, baʼzi manbalar fotosuratchi Pepin fils boʻlganini aytishadi)
-
-
-
Shahzoda Adam Jerji Czartoryski
-
-
-
Gustav Dore (1859)
-
-
-
Marquis de Galliffet, fusilleur de la Commune
-
Charlz Guno 1890 yil
-
Elizabeth de Gramont, 1889 yil
-
-
-
-
Nosiriddin Shoh Qojar, Fors qiroli 1848-1896
-
Jorj Sand (1864)
-
Séverine (taxminan 1895)
-
Emile Zola (1895)
-
_by_Nadar.jpg)
._%E2%80%94_D%60apr%C3%A8s_les_renseignements_fournis_par_M._Nadar._Gravure_1863.jpg){kind=link}
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „La Mort de Nadar“. l'Aérophile (fransuzcha). 1–aprel 1910–yil. 194-bet.
{{cite magazine}}: CS1 maint: date format () - ↑ Jenner, Greg. Dead Famous: An Unexpected History of Celebrity from Bronze Age to Silver Screen (inglizcha). Orion, 19-mart 2020-yil — 213 bet. ISBN 978-0-297-86981-8.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „Félix Nadar Gaspard-Félix Tournachon (6 April 1820 – 23 March 1910, France)“. Lambiek Comiclopedia. Qaraldi: 12-noyabr 2019-yil.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "Lambiek" defined multiple times with different content Manba xatosi: Invalid<ref>tag; name "Lambiek" defined multiple times with different content - ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 „Archives de France |“ (fransuzcha). www.archivesdefrance.culture.gouv.fr. Qaraldi: 15-oktabr 2015-yil.
Manba xatosi: Invalid
<ref>tag; name "archivesdefrance" defined multiple times with different content Manba xatosi: Invalid<ref>tag; name "archivesdefrance" defined multiple times with different content - ↑ „"Le Journal Illustré" Publishes the First Photo-Interview 9/5/1886“. History of Information. Qaraldi: 12-noyabr 2019-yil.
- ↑ Adam Begley, „The absurd life of Félix Nadar, French portraitist and human flight advocate“, The Guardian, 23 December 2015.
- ↑ Begley, Adam. The Great Nadar: The Man Behind the Camera. New York: Tim Duggan Books, 11 July 2017. ISBN 978-1-101-90260-8.