Moʻgʻul yozuvi: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Olaf Studt (munozara | hissa)
+ 15 × [[]]; +Turkum:Yozuvlar; +Turkum:Markaziy Osiyo; -{{no iwiki}}
CoderSIBot (munozara | hissa)
Qatorga koʻchirish toʻgʻrilandi
Qator 1: Qator 1:
'''Moʻgʻul yozuvi''' — uygʻur alifbosi asosida yaratilgan [[yozuv]] (q. [[Uygʻur yozuvi]]). M.yo.ning dastlabki [[yodgorlik]]lari 13-a.ga mansub: [[Chingizxon]] toshidagi yozuv (1225), [[elxon]] Argʻunning maktubi (1289). Yozuvning yoʻnalishi yuqoridan pastga, qatorlar chapdan oʻngga qarab oʻqilgan. [[Belgi (soʻz)|Belgi]]lari polifonik [[xususiyat|xususi-yat]]ga ega, yaʼni bir belgi bir necha to-vushni ifodalagan. Baʼzi belgilar, [[soʻz]]dagi oʻrniga qarab, 2 yoki 3 xil shaklga ega boʻlgan. Alifbo 20 ta asosiy va 8 ta [[qoʻshimcha]] [[harf]]lardan iborat. Ularning hammasi uygʻur alifbosidagi 14 ta asosiy belgining hosilalari hisoblanadi. M.yo. oʻzining paydo boʻlgan davridan boshlab, undagi belgilarning polifonik xususiyati tufayli, barcha [[moʻgʻullar|moʻgʻul]] [[qabila]]lari uchun umumiy yozuvga aylanib, 16— 17-a.lar oraligʻida unga ayrim oʻzgarishlar kiritilgan. M.yo. [[Buryatiya]] ([[Rossiya Federatsiyasi]])da 1931 y.gʻacha, [[Mongoliya]]da 1945 y.gacha (rus alifbosiga oʻtilguncha) qoʻllangan. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
'''Moʻgʻul yozuvi''' — uygʻur alifbosi asosida yaratilgan [[yozuv]] (q. [[Uygʻur yozuvi]]). M.yo.ning dastlabki [[yodgorlik]]lari 13-a.

ga mansub: [[Chingizxon]] toshidagi yozuv (1225), [[elxon]] Argʻunning maktubi (1289). Yozuvning yoʻnalishi yuqoridan pastga, qatorlar chapdan oʻngga qarab oʻqilgan. [[Belgi (soʻz)|Belgi]]lari polifonik [[xususiyat|xususi-yat]]ga ega, yaʼni bir belgi bir necha to-vushni ifodalagan. Baʼzi belgilar, [[soʻz]]dagi oʻrniga qarab, 2 yoki 3 xil shaklga ega boʻlgan. Alifbo 20 ta asosiy va 8 ta [[qoʻshimcha]] [[harf]]lardan iborat. Ularning hammasi uygʻur alifbosidagi 14 ta asosiy belgining hosilalari hisoblanadi. M.yo. oʻzining paydo boʻlgan davridan boshlab, undagi belgilarning polifonik xususiyati tufayli, barcha [[moʻgʻullar|moʻgʻul]] [[qabila]]lari uchun umumiy yozuvga aylanib, 16— 17-a.

lar oraligʻida unga ayrim oʻzgarishlar kiritilgan. M.yo. [[Buryatiya]] ([[Rossiya Federatsiyasi]])da 1931 y.gʻacha, [[Mongoliya]]da 1945 y.gacha (rus alifbosiga oʻtilguncha) qoʻllangan. <ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>


== Manbalar ==
== Manbalar ==

15-Mart 2015, 21:58 dagi koʻrinishi

Moʻgʻul yozuvi — uygʻur alifbosi asosida yaratilgan yozuv (q. Uygʻur yozuvi). M.yo.ning dastlabki yodgorliklari 13-a.ga mansub: Chingizxon toshidagi yozuv (1225), elxon Argʻunning maktubi (1289). Yozuvning yoʻnalishi yuqoridan pastga, qatorlar chapdan oʻngga qarab oʻqilgan. Belgilari polifonik xususi-yatga ega, yaʼni bir belgi bir necha to-vushni ifodalagan. Baʼzi belgilar, soʻzdagi oʻrniga qarab, 2 yoki 3 xil shaklga ega boʻlgan. Alifbo 20 ta asosiy va 8 ta qoʻshimcha harflardan iborat. Ularning hammasi uygʻur alifbosidagi 14 ta asosiy belgining hosilalari hisoblanadi. M.yo. oʻzining paydo boʻlgan davridan boshlab, undagi belgilarning polifonik xususiyati tufayli, barcha moʻgʻul qabilalari uchun umumiy yozuvga aylanib, 16— 17-a.lar oraligʻida unga ayrim oʻzgarishlar kiritilgan. M.yo. Buryatiya (Rossiya Federatsiyasi)da 1931 y.gʻacha, Mongoliyada 1945 y.gacha (rus alifbosiga oʻtilguncha) qoʻllangan. [1]

Manbalar

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil