Lestat de Lioncourt

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Lestat de Lioncourt (fransuzcha: [lɛstat də ljɔ̃kuʁ]) – Ann Raysning bir nechta romanlarida, jumladan "The Vampire Lestat" (1985) va „The Vampire Chronicles“ asarlarida antiqahramon obrazida mashhur boʻlgan.

Nashr tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lestat 1976-yilda Raysning „Interview with the Vampire“ romanida "The Vampire Chronicles" ga aylanadigan birinchi kitobida taqdim etilgan[1]. Uning toʻliq tarixi "The Vampire Lestat" (1985) asarida oʻrganiladi, unda Lestatning Fransiyaning Auvergne hududidagi yoshligidan boshlab umrining oxirigacha boʻlgan mardonavorligi tasvirlangan[2]. Lestat aksariyat romanlarning bosh qahramoni, jumladan, "The Queen of the Damned" (1988), "The Tale of the Body Thief" (1992), "Memnoch the Devil" (1995) va "Blood Canticle" (2003), „Prince Lestat and the Realms of Atlantis“ (2016) va "Blood Communion: A Tale of Prince Lestat " (2018) kabi asarlarning asosiy obrazidir.

Obraz rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Raysning soʻzlariga koʻra, Lestat asosan eri, shoir va rassom Sten Raysdan ilhomlangan; ikkalasi ham sariq sochli va ularning ikkisi ham 7-sanada tugʻilishgan[3][4]. 2003-yilda bergan intervyusida Rays personajning oʻziga xos xususiyatlarni ham olganligini taʼkidlab, „Sten Lestat edi; u ilhomlantiruvchi edi. Ehtimol, Lestat Sten va men edim, deyish yaxshidir. U Sten edi va Sten menga nimani oʻrgatgan. Lestat Stendan ilhomlangan, keyin men Lestatga aylandim“. „Lestan“ nomi „Lestat“ ning notoʻgʻri imlosi boʻlib, Rays bu eski Luiziana nomi deb hisoblagan[4]. „Blackwood Farm“, „Blood Canticle“ va „Memnoch the Devil“ filmlarida bu masalani muhokama qilgan qahramonlarning soʻzlariga koʻra, bu nom fransuzcha „les-dot“ deb talaffuz qilinadi.

Xayoliy obraz biografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tashqi koʻrinishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lestatning boʻyi olti fut. Uning unchalik boʻlmagan sargʻish sochlari bor va u jingalak, baʼzan yorugʻlik ostida oq koʻrinadi. Uning koʻzlari kulrang, lekin ular atrofidagi sirtlardan koʻk yoki binafsha ranglarni osongina aks ettiradi. Uning qisqa tor burni va yaxshi shakllangan ogʻzi bor, lekin uning yuzi uchun biroz noqulay edi. Lestatning tirnoqlari ("The Vampire Chronicles" dagi barcha vampirlarniki kabi) xuddi shishadan yasalganga oʻxshaydi.

Xususiyatlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

U 1980-yillarda bir guruh odamlar bilan tashkil topgan Parijdagi oʻlik aktyor va oʻzining "The Vampire Lestat" nomli rok guruhidagi vampir sifatida gavdalanishni yaxshi koʻradi. Shuningdek, Lestat musiqani ham yaxshi koʻradi; u kuylaydi va pianino va skripka chaladi. U oʻlik odam sifatida savodsiz boʻlsa-da, u vampir sifatida oʻqishni oʻrganadi va adabiyotni yaxshi koʻradi. U hayotining bir davrida zohid boʻlib, har tunni uyda oʻtkazib, kitob oʻtkazadi.

Lestat oʻrganadigan birinchi til – bu fransuz tili, garchi u oʻz romanlarini ingliz tilida „yozadi“. "The Vampire Lestat" asarida u fransuzcha talaffuziga qaramay, ingliz tilida jargon[5]da gaplashishini yaxshi koʻrishini taʼkidlaydi.

Kitoblardagi Lestat biseksualdir[6][7] va vampir, oʻldiradigan sevganlari bor. U oʻsha paytda kimni koʻproq qiziqtirsa, oʻziga jalb qilardi. Uning dastlabki tajribalarining aksariyati erkak hamrohlari bilan; uning oʻzi buni oʻtgan asrlarda ayollar erkaklar kabi qiziq emasligi bilan izohlaydi. Keyinchalik seriyada Lestat oʻz-oʻzidan ayollardan qoʻrqishini va ularni dahshatli tarzda chalgʻitadigan deb hisoblaydi.

Lestat umri davomida oʻzini „Mening harakatlarim yaxshimi yoki yomonmi?“, „Xudo bormi?“, „Men Uning rejasidamanmi?“, „Oʻlimdan keyin nima boʻladi?“, „Insonni nima baxtli qiladi?“ kabi keng tarqalgan falsafiy savollar bilan qiynaydi. U insoniyat bilan munosabatlari vahshiy boʻlishiga qaramay, har qachongidan ham koʻproq insoniyatni sevadi. Bir muncha vaqt u hayotni goʻzallik va oʻlimga toʻla „Yovvoyi bogʻ“ deb biladi.

Lestat seriyaning bir nechta nuqtalarida kuchli altruistik xususiyatni namoyish etadi. Misol uchun, u birinchi marta vampirga aylanganidan keyin oilasi va doʻstlariga koʻp sovgʻalar yuboradi, yoshligidagi oʻzi ishlagan teatrni sotib oladi va eski menejeri Renauddan olgan qarzlarini toʻlaydi. Keyinchalik, fransuz inqilobida akalari va oilasi oʻldirilgandan soʻng, u tajovuzkor munosabatlariga qaramay, omon qolgan yagona kasal otasiga gʻamxoʻrlik qilish uchun olgʻa qadam tashlaydi. Lestat, shuningdek, begunoh qurbonlarni oʻldirish oʻrniga tez-tez yovuzlarni ovlaydi.

Vampir Lestatning qobiliyatlari orasida telepatiya (ongni oʻqish), gʻayritabiiy jismoniy xususiyatlar mavjud edi. Magnus, Marius de Romanus va Akasha kabi bir qancha oldingi vampirlardan qon olganidan soʻng, Lestatning kuchi yanada oshadi va unga parvoz qilish, telekinez va pirokinez qobiliyatlari va quyosh taʼsirida omon qolish imkonini beradi. Lestat Mekarening miyasini isteʼmol qilgandan soʻng, u Amelning ruhi bilan toʻyingan va Muqaddas Yadroning Xostiga aylandi va oʻzini sayyoradagi eng kuchli vampirga aylantirdi.

Sem Reid 2022-yilda "Vampir bilan intervyu" teleserialida Lestat obrazini shakllantirdi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lestat 1760-yil 7-noyabrda Fransiyaning Auvergne mintaqasida markiz d’Overgnening yettinchi oilada yettinchi oʻgʻil boʻlib tugʻiladi. Uning faqat ikki ukasi omon qoladi. Ular kelib chiqishi jihatdan aristokratlar boʻlsa-da, de Lioncourt oilasining boyligi sovurilgan va ular Oʻrta asr qal’asida qashshoqlikda yashar edilar. Lestatning onasi Gabriel oilaning yagona ziyoli aʼzosi edi. Lestatning otasi koʻr boʻlib, kunlarini xayoliy shaxmat oʻynab oʻtkazadi.

Lestatning otasi va akalari bilan munosabatlari yomon – u onasiga: „Men baʼzida otam va ukalarimning hammasini oʻldirishni orzu qilaman. Men xonama-xona yurib, boʻrilarni soʻyganimdek ularni soʻyishni xohlayman.“ -deb koʻp taʼkidlaydi. U bir necha bor ulardan qochishga urinib koʻradi, avvaliga monastirda qolishni soʻrab, keyin esa sayohatchilar guruhi bilan qochib ketadi. Ikkala holatda ham u oilasiga qaytariladi. Oʻziga otlar, qurollar va itlarni sotib olish uchun Lestat ov qilishni boshlaydi va tez orada oila boquvchisiga aylanadi.

Lestat togʻlarga minib, sakkizta hayvonlar galasini oʻldiradi, bu jarayonda otini, itlarini va deyarli oʻz hayotini yoʻqotadi. Garchi uning jasorati qishloq ahlining hurmati va hayratiga sazovor boʻlsa-da, unga yam-yashil qizil baxmal toʻn va boʻri poʻstidan tikilgan etik sovgʻa qilsalar ham, u chuqur tushkunlikka tushadi.

Gabrielning xohishiga koʻra, u oxir-oqibat Auvergne doʻstini sevgilisi Nicolas bilan qoldirib, aktyor boʻlishni niyat qilib, Parijga yoʻl oladi. Spektakllar davomida u Magnus ismli oʻtmishdagi vampirning eʼtiborini tortadi, keyinchalik Lestatni oʻgʻirlab ketadi va oʻz xohishiga koʻra vampirga aylantiradi.

Lestatni vampirga aylantirgandan soʻng, Magnus oʻz joniga qasd qiladi va Lestatni hech qanday koʻrsatmasiz oʻz holiga qoʻyadi. Lestat oʻzini deyarli bitmas-tuganmas boylikning merosxoʻri deb topadi va dunyo boʻylab sayohatga olib boradigan sarguzasht boshlaydi.

Boshqa OAVdagi chiqishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lestat The Vampire Chronicles romanlarining sahnalashtirilgan ikkala kinofilmida ham bosh qahramon obrazida namoyon boʻladi.

  • Nil Jordanning 1994-yilda suratga olingan „Interview with the Vampire“ filmida u Tom Kruz tomonidan rol ijro etilgan.
  • 2002-yilda Queen of the Damned asariga sahnalashtirilgan filmda u Styuart Townsend tomonidan obrazlantirildi.

Omma oldida[tahrir | manbasini tahrirlash]

Lestat 1999-yilda Jevan Records tomonidan imzolangan Ogayo shtati Klivlend shahridagi gotik rok guruhining nomiga aylandi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Braudy, Leo. „Queer monsters“. The New York Times (1976-yil 2-may).
  2. Kakutani, Michiko. „Books of the Times; Vampire for Out Times“. The New York Times (1985-yil 19-oktyabr).
  3. The Vampire Companion. Katherine Ramsland and Anne Rice. Ballantine, August 1, 1995 ISBN 0-345-39739-8
  4. 4,0 4,1 Kellerman, Stewart. „Other Incarnations Of the Vampire Author“. The New York Times (1988-yil 7-noyabr).
  5. „Jargon“, Vikipediya, 2023-09-09, qaraldi: 2023-09-27
  6. The Gothic World of Anne Rice. Gary Hoppenstand, Ray Broadus Browne. 1996, Popular Press/University of Wisconsin. ISBN 978-0-87972-708-6
  7. The Roquelaure Reader: A Companion to Anne Riceʼs Erotica. Katherine M. Ramsland, Anne Rice. 1996, Plume, ISBN 978-0-452-27510-2 Page 67.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]