Lafa

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Lafa, shuningdek, lafa yoki Iroq pitasi sifatida ham tanilgan, Iroqdan kelib chiqqan, Isroil oshxonasida katta, yupqa yassi nondir . Laffa oddiy non bo'lib, u an'anaviy ravishda sutsiz va vegan[1] bo'lib, tannur ( tandir ) yoki tabuon pechida pishiriladi. U ko'pincha falafel, kabob va shauarmani o'rash uchun sendvich tayyorlash, gumus, matbucha va boshqa suvga botirish yoki shakshouka va boshqa taomlarni tayyorlash uchun ishlatiladi.[2][3]

Laffa Osiyoda uchraydigan ko'plab tandir nonlariga o'xshaydi, shu jumladan naan va pitaga o'xshab ketadi .[4] Ular bir-biriga o'xshash bo'lsa-da, laffaning o'ziga xosligi shundaki, u pufak hosil qilmaydi va pita yoki naanga qaraganda ancha qalinroq bo'ladi.[5]

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Quddusdagi Machane Yehuda bozorida sotiladigan laffalar
Sabich laffaga o'ralgan

Laffa Iroq yahudiylari orasida kelib chiqishi sababli Iroq pitasi sifatida tanilgan.[1] 20-asrning o'rtalarida Isroilga ko'chib kelgan deyarli barchasi Iroq yahudiy jamoasi a'zolari o'zlari bilan aish tannur yoki oddiygina khubz (non) deb nomlanuvchi standart iroq nonini olib kelishgan.[6] Laffa an'anaviy ravishda ochiq o'tin yoki ko'mir bilan ishlaydigan pechlarda pishiriladigan non.[2][3]

Tayyorlash jarayoni[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ko'mir bilan ishlaydigan pechda laffa pishirish

Laffa odatda un, suv, xamirturush, tuz, shakar va zaytun moyidan xamir qorib tayyorlanadi. Xamir mushtlanar va keyin ko'pincha bir necha soat yoki bir kechada oshishi uchun olib qo'yiladi. Keyin u bir necha zuvala xamirga bo'linadi, keyin yana ko'tarilishi uchun qoldiriladi. Shundan so'ng, xamir pitadan ancha yupqaroq bo'lgan katta, ingichka bo'laklarga o'raladi va biroz ko'tarilib, pishguncha bir necha daqiqa davomida pishiriladi.[2][3] Pishirish jarayoni uchun laffa an'anaviy ravishda tandirga o'xshash o'tin yoki ko'mir bilan ishlaydigan pechda pishirilgan. Zamonaviy davrda pizza pechi, ochiq panjara, pechka, tova yoki pech ko'proq ishlatiladi. Pishirgandan so'ng, laffa ko'pincha zaytun moyi va za'atar bilan yog'lanadi.[7]

Laffa va pita tashqi ko'rinishida o'xshash bo'lsa-da, turli xil xamirturush bilan xamir qoriladi. Pita faqat mo'tadil xamirturushdan o'tadi, laffani esa bir necha kun davomida achitish mumkin. Bu pita ingichka va tiniqroq tuzilishga ega bo'lishiga olib keladi, laffa esa ancha qalinroq va nonga o'xshaydi.[6]

Pazandachilikda foydalanish[tahrir | manbasini tahrirlash]

Laffaning soddaligi uni turli xil taomlar uchun ideal juftlik qiladi. Bu sabichda ishlatiladigan an'anaviy non bo'lib, shuningdek, falafel, shawarma, maydalangan kabob va boshqalar kabi sendvichlarni bilan ishlatiladi.[3]

Laffa alohida mintaqaviy o'zgarishlarga ega. Iroqda bu nondan tayyorlangan har qanday sendvich yoki o'ram laffa deb ataladi. Boshqa tomondan, laffa nomi nonning o'ziga tegishlidir.[3] Isroilda laffa odatda umumiy atama sifatida ishlatiladi. Misol uchun, isroilliklar tabu nonni ham, yupqaroq sajj nonini ham "laffa" deb atashlari mumkin.[3]

Laffa shuningdek sog'liq uchun ham foyda keltiradi. Bu protein va uglevodlarning kuchli manbai bo'lib, nisbatan kam kaloriyaga ega.[6]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Discovering tear-and-scoop laffa bread“.
  2. 2,0 2,1 2,2 Solomonov, Michael. Zahav: A World of Israeli Cooking. HMH. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Marks, Gil. The Encyclopedia of Jewish Food.
  4. Solomonov, Michael.
  5. „What is the difference between Laffa and pita?“. [sayt ishlamaydi]
  6. 6,0 6,1 6,2 „Nish Nush: Laffa Bread“.
  7. „Cooking With Michael Solomonov: Hummus Laffa Bread“.