Karl Wilhelm von Kupffer

Karl Wilhelm von Kupffer
Tavalludi	1829-yil 14-noyabr; Lesten, Kreis Tuckum, Courland Governorate, Latvia
Vafoti	1902-yil 16-dekabr; Bavariya, Germaniya
Kasbi	Fiziolog

Karl Wilhelm Ritter^[1] von Kupffer (tugʻilgandagi ismi Karl Wilhelm Kupffer; 14-noyabr 1829 — 1902-yil 16-dekabr) — oʻz nomi bilan atalgan yulduzsimon makrofag hujayralarini kashf etgan Boltiqboʻyi nemis anatomi.

Akademik karyerasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

U ruhoniy Karl Hermann Kupferning (1797-1860) toʻngʻich oʻgʻli edi. 1854-yilda u Dorpat universitetida tibbiyot fanlari doktori darajasini oldi, u yerda koʻp oʻtmay Friedrich Heinrich Bidderning yordamchisi boʻlib ishladi (1810-1894). 1856-57 yillarda u Vena, Berlin va Göttingenga ilmiy sayohat qildi, u Emil Du Bois-Reymond (1818-1896) va Piter Myuller (1801-1858) bilan birgalikda fiziologiyani chuqurlashtirilgan holda oʻrgandi. Shundan soʻng u Dorpatga qaytib keldi va u yerda keyinchalik dotsent boʻldi. 1866-yilda Kiel universitetining anatomiya kafedrasi etib tayinlandi va bir necha yil oʻtgach, anatomiya professori sifatida Königsbergga koʻchib oʻtdi (1875). 1880-yildan 1901-yilda nafaqaga chiqqunga qadar Kupfer Myunxen universitetida anatomiya kafedrasini boshqargan.

Ilmiy ishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Kupffer asosan neyroanatomiya va embriologiya sohasidagi ishlari bilan mashhur. U miya, taloq, oshqozon osti bezi va buyraklarning rivojlanishi boʻyicha tadqiqotlar olib bordi, shuningdek, ekzokrin bezlarning innervatsiyasini oʻz ichiga olgan tadqiqotlar va mezodermani erta farqlash boʻyicha tadqiqotlar olib bordi. Bidderning Dorpatdagi yordamchisi sifatida u markaziy asab tizimining tuzilmalarini oʻrgangan va Königsbergdagi faoliyati davomida faylasuf Immanuil Kantning bosh suyagini tekshirish imkoniyatiga ega bo'lgan.^[2] 1876 -yilda "Kupffer hujayralari" ni kashf qilishiga kelsak, u dastlab bu turdagi hujayralar biriktiruvchi toʻqimalarning perivaskulyar hujayralari (peritsitlar) guruhiga yoki adventitsial hujayralarga tegishli ekanligini aytdi. Yigirma yil oʻtgach (1898) u oʻzining avvalgi tahlilini qayta koʻrib chiqdi va hujayralar qon tomir devorlarining muhim tarkibiy qismini tashkil etishini va begona moddalarni fagotsitlash qobiliyatiga ega boʻlgan endoteliyning oʻziga xos hujayralari bilan bogʻliqligini aytdi.^[3] Koʻp oʻtmay, Krakovdagi Yagellon universitetining patologi Tadeush Browicz (1847-1928) ularni makrofaglar ekanligini tasdiqladi va olim fikrlari toʻgʻriligini isbotladi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ Regarding personal names: Ritter is a title, translated approximately as Sir (denoting a Knight), not a first or middle name. There is no equivalent female form.
↑ Wake, Kenjiro (2004). "Karl Wilhelm Kupffer And His Contributions To Modern Hepatology". Comparative Hepatology. 3 (Suppl 1): S2. doi:10.1186/1476-5926-2-S1-S2. PMC 2410225. PMID 14960154.
↑ The Global and the Local: The History of Science and the Cultural Integration of Europe. Proceedings of the 2nd ICESHS (Cracow, Poland, September 6–9, 2006) / Ed. by M. Kokowski, Browicz or Kupffer cells?

[1] Regarding personal names: Ritter is a title, translated approximately as Sir (denoting a Knight), not a first or middle name. There is no equivalent female form.

[2] Wake, Kenjiro (2004). "Karl Wilhelm Kupffer And His Contributions To Modern Hepatology". Comparative Hepatology. 3 (Suppl 1): S2. doi:10.1186/1476-5926-2-S1-S2. PMC 2410225. PMID 14960154.

[3] The Global and the Local: The History of Science and the Cultural Integration of Europe. Proceedings of the 2nd ICESHS (Cracow, Poland, September 6–9, 2006) / Ed. by M. Kokowski, Browicz or Kupffer cells?

[1]

[2]

[3]