Iisus Xristos

Bu maqola xristianlik dini paygʻambari Iisus Xristos haqidadir. Ushbu shaxsiyat haqida islom nuqtai nazaridan oʻqish uchun, qarang: Iso Masih.

Iisus Xristos (grekcha: Ἰησοῦς Χριστός; Xristos soʻzi oʻzbekchada „xaloskor“ maʼnosini anglatadi) — xristianlik asoschisi va paygʻambari. Xristian cherkovlarining aksariyati uni Xudo-odam sifatida ulugʻlaydi.

Hayoti

Injilga koʻra, Iso xudoning oʻgʻli boʻlgan, Vifleyemda (hozirgi Beyt Laxm shahri) duradgor Iosifning xotini Mariyadan tugʻilgan. Iosif va Mariya goʻdagi bilan podshoh Irod I taʼqibidan qochib, Misrga boradilar, keyin Galileya (Falastin)ga qaytadilar. Iso targʻibotchilik faoliyatini boshlab yuboradi. Uni Ioann Krestitel choʻqintiradi. Iso atrofiga 12 shogird (apostol – havoriy)larni toʻplaydi. Xavoriylardan biri Iso targʻibot qilayotgan yangi taʼlimotni oshkor etib qoʻygach, yahudiylar sudi – sinedrion Isoni oʻlim jazosiga hukm qiladi. Rim noibi Pontiy Pilat hukmni tasdiqlaydi, Iso chormix qilinib qatl etiladi. Lekin u tirilib oʻz shogirdlari oldiga keladi. Xristianlar Isoning tirilib kelishi („voskresenye“)ga ishonadilar.

Ilm-fanda

Fanda Isoning tarixiyligi eʼtirof etiladi. U I asrning birinchi yarmida Falastinning Galileya mintaqasida Iisus (Iyeshua) ismi bilan sayyor daʼvatchi sifatida faoliyat koʻrsatgan. Isoning targʻiboti fariseylar va esseylar taʼlimoti kabi maxdud emas, balki falastin jamiyatining barcha tabaqalariga qaratilgandi. Shu boisdan ham keyingi asrlarda grek-rim zaminida Iso taʼlimotining tarafdorlari mahalliy tusdagi bu harakatni Oʻrta dengiz havzasini toʻligʻicha qamrab olgan olamshumul dinga aylantirishga erishdilar.

Yana qarang

• Mariya
• Islomda Iisus Xristos

Adabiyotlar

• Paygʻambarlar qissasi, Toshkent, 1993-yil. 
• С. С. Аверинцев; С. А. Токарев „Иисус Христос“, . Мифы народов мира. Энциклопедия, 1-tom. 
• Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов. — M. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.