Gustav Maler xalqaro jamiyati

Gustav Maler xalqaro jamiyati (nemischa: Internationale Gustav Mahler Gesellschaft) — 1955-yilda Venada Betxovenning Bonndagi uyidan keyin tashkil etilgan xalqaro tashkilot kutubxona va arxivni yigʻish, bastakorning toʻliq asarlarini tanqidiy nashrini tayyorlash va uning ijodini ommalashtirish maqsadida tashkil etilgan^[1].

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Asosiy maqsadi „hali kam taniqli bastakor“ Gustav Mahlerning ijodini oʻrganish va targʻib qilish boʻlgan jamiyatni yaratish Vena filarmonik orkestri tashabbusi bilan boshlangan. 1955-yilda tashkil etilgan jamiyatga taniqli avstriyalik musiqashunos Ervin Rats prezident etib, taniqli dirijor, Maler shogirdi Bruno Valter esa faxriy prezident etib saylangan^[1].

1956-yilda Xalqaro jamiyatning birinchi milliy „boʻlimi“ — Villem Mengelberg tomonidan asos solingan bastakor musiqasini ijro etishning boy anʼanalariga ega boʻlgan Niderlandiyada Gustav Maler jamiyati paydo boʻlgan^[1]. Xuddi shu yili Shvetsiya, AQSh, Yaponiya va Germaniyada ham xuddi shunday „boʻlimlar“ tashkil etilgan. Gustav Maler jamiyatlari hozirda oʻnlab mamlakatlarda mavjud, biroq hammasi ham oʻzlarini Xalqaro Jamiyatning boʻlimlari deb hisoblamaydi. 1957-yilda Xalqaro jamiyat jami 210 nafar aʼzoga ega boʻlgan^[1].

60-yillarning boshlariga kelib, muhim arxiv toʻplandi, bu Malerning ilmiy jihatdan tasdiqlangan toʻplangan asarlarini nashr etishni boshlash imkonini berdi; Ervin Rats tomonidan tahrirlangan ushbu toʻplamning birinchi jildi (Yettinchi simfoniya) 1960-yilda — bastakor tavalludining 100 yilligi munosabati bilan nashr etilgan. 1980-yilda jamiyatning 25 yilligi munosabati bilan ushbu toʻplamning 12-jildi nashr etilgan^[1].

1973-yilda Rats vafotidan keyin bastakor Gotfrid fon Eynem jamiyat prezidenti, Karl Xaynts Fyussl esa Malerning toʻplangan asarlari muharriri boʻldi. Eynem oʻrniga 1991-yilda Rayner Bishof, bir yildan soʻng Fusslni Reyngold Kubik egalladi^[1]. Jamiyatning hozirgi prezidenti doktor Kristian Mayerdir^[2].

Jamiyatning oltin medali[tahrir | manbasini tahrirlash]

1958-yilda Ervin Rats tashabbusi bilan Jamiyat kompozitor ijodini targʻib qilishdagi alohida xizmatlari uchun Maler oltin medalini (nemischa: Mahler-Goldmedaille) taʼsis etdi. Ushbu faxriy mukofotni birinchi boʻlib nemis dirijyori Karl Shuriht, uning gollandiyalik hamkasbi Eduard van Beynum va u boshchiligidagi Konsertgebau orkestri, Eduard Flipse va u boshchiligidagi Rotterdam filarmonik orkestri olgan^[3].

1950-yillarda Maler asarlarining muntazam ijro etilishi qimmatga tushgan; 1970-yillarning boshidan „Maler bumi“ fonida Jamiyat talqinlar sifatiga koʻproq eʼtibor bera boshladi^[1]. Medal bilan taqdirlanganlar orasida dirijorlar Rafael Kubelik va Dimitris Mitropulos (1960), Leonard Bernshteyn (1967), Bernard Xaytink (1971), Yozef Krips (1974), Karlo Mariya Julini (1980); vokalistlar Krista Lyudvig va Ditrix Fisher-Diskau (1980), bir qator orkestrlar, jumladan Vena simfoniyasi (1963), Vena filarmoniyasi (1980) va Nyu-York filarmoniyasi (2005) boʻlgan^[3]. Rossiyalik ikki dirijyor ham bu sharafga sazovor boʻlgan — 1974-yilda Kirill Kondrashin va 2007-yilda Vladimir Fedoseyev^[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Partsch Erich Wolfgang. „Geschichts-Splitter“. Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyul 2015-yil.
↑ „Vorstand“. Die Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-avgust 2015-yil.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „Goldmedaille“. Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyul 2015-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Jamiyatning rasmiy sayti

[gesch-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 ^1,6 Partsch Erich Wolfgang. „Geschichts-Splitter“. Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyul 2015-yil.

[2] „Vorstand“. Die Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-avgust 2015-yil.

[madail-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 „Goldmedaille“. Gesellschaft. Internationale Gustav Mahler Gesellschaft. 25-sentabr 2010-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyul 2015-yil.

[1]

[2]

[3]