Gurbanguli Berdimuhamedov

Gurbanguli Malikguliyevich Berdimuhamedov
	Mansab davri; 21-dekabr 2006-yil – 19-mart 2022-yil
Oʻtmishdoshi	Saparmurot Niyozov
Vorisi	Serdar Berdimuhamedov
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi	29-iyun 1957-yil (66 yosh); Babarab, Turkman SSR
Siyosiy partiyasi	TDP
Turmush oʻrtogʻi	Ogulgerek Berdimuhamedova
Bolalari	4 nafar (jumladan Serdar Berdimuhamedov)
Onasi	Ogulabat Kurrayeva
Otasi	Malikguli Berdimuhamedov
Ilmiy unvoni	Tibbiyot fanlar nomzodi
Mukofotlari
Unvoni	Armiya generali

Gurbanguli Berdimuhamedov (turkmancha: Gurbanguly Berdimuhamedow; 1957-yil, 29-iyun, Babarap qishlogʻi, Turkmaniston SSR) — Turkmanistonning ikkinchi prezidenti. Berdimuhamedovning asli kasbi tish doktori boʻlib, u 2006-yili 21-dekabrda avvalgi prezident Saparmurat Niyozov vafotidan soʻng prezident vazifasini bajara boshlagan. 2007-yil 14-fevralda prezident etib saylangan.

Taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Berdimuhamedov 1979-yilda Turkman davlat tibbiyot institutini tamomlagan. Shuningdek, u Moskvada tibbiyot fanlari nomzodi ilmiy darajasini oldi.

Siyosiy yuksalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1995-yilda Saparmurot Niyozov davrida Sogʻliqni saqlash va tibbiyot sanoati vazirligi stomatologiya markazi boshligʻi boʻldi. U 1997-yilda hukumatga Sogʻliqni saqlash vaziri etib tayinlangan va qoʻshimcha ravishda Vazirlar Mahkamasi Raisining oʻrinbosari lavozimiga oʻxshash lavozimga tayinlangan. 2004-yilning aprelida tibbiyot hodimlarining maoshi toʻlanmagani uchun Niyozov Berdimuhamedovning maoshini uch oyga toʻxtatib qoʻydi^[1].

2007-yil 14-fevralda prezident etib saylangan. 2022-yil 12-martda Turkmanistonda prezidentlik saylovi oʻtkazildi^[2]. 2022-yil 19-martda Gurbanguli Berdimuhamedov lavozimidan istefoga chiqdi.

Tanqid[tahrir | manbasini tahrirlash]

Turkmanistonda Berdimuhamedov siymosiga sigʻinish targʻib qilinadi. Human Rights Watch tashkilotiga koʻra, Berdimuhamedov va uning qarindoshlari mamlakatda cheksiz hukmronlik oʻrnatgan boʻlib, hayotning barcha aspektini nazorat qiladi^[3]. Turkmanistonda Berdimuhamedov uchun „Orqatogʻ“ (turkmancha: Arkadag), yaʼni himoyachi gonorativi qoʻllaniladi. Prezident bu nomni shaxsan oʻzi tanlagan. Berdimuhamedov davlat yetakchisi lavozimiga erishgan dunyodagi ilk tish doktoridir^[4]^[5].

2010-yilda „Obozrevatel“ jurnali Berdimuhamedovni 23 ta diktator ichida beshinchi eng yomon diktator deb topdi. Matbuot erkinligi indeksida (Chegara bilmas muxbirlar) Turkmaniston 178-oʻrindan 176-oʻrinni egalladi. Turkmanistonda siyosiy mahbuslar soni sobiq Sovet Ittifoqining boshqa mamlakatlariga qaraganda koʻproq.

Nomlash[tahrir | manbasini tahrirlash]

2022-yil 20-dekabrda Turkmaniston Turkman milliy kengashi Ahal viloyatining yangi poytaxtini Berdimuhamedov sharafiga „Arkadag‘“ deb nomlash to‘g‘risida farmon qabul qildi. Bundan tashqari, uchta bino Berdimuhamedov va uning oila aʼzolari sharafiga nomlangan: uning sharafiga salomatlik va reabilitatsiya markazi, togʻasi nomidagi otchilik akademiyasi va bobosi nomidagi pedagogika bilim yurti.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ „Kurbanguly Berdymukhamedov“ (23-yanvar 2023-yil).
↑ „Gurbanguli Berdimuhamedov iste’foga chiqqach, Turkmanistonga katta ehtimol bilan uning o‘g‘li rahbar bo‘ladi. Kichik Berdimuhamedov haqida nimalar ma’lum?“ (15-fevral 2022-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2023-yil.
↑ „World Report 2014: Turkmenistan“. Qaraldi: 28-yanvar 2015-yil.
↑ „Alvi is the second-ever dentist to assume a country’s presidency“ (en). The News (5-sentabr 2018-yil). Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.
↑ „Туркманистон президентига «Ашхобод шаҳрининг фахрий фуқароси» унвони берилди“. Bugun.uz. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2021 йил 25 май. (Wayback Machine saytida 2021-07-12 sanasida arxivlangan)

Shaxsiyat haqidagi ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

Davlat yetakchisi haqidagi ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, Vikipediyaga yordam berishingiz mumkin.

[1] „Kurbanguly Berdymukhamedov“ (23-yanvar 2023-yil).

[2] „Gurbanguli Berdimuhamedov iste’foga chiqqach, Turkmanistonga katta ehtimol bilan uning o‘g‘li rahbar bo‘ladi. Kichik Berdimuhamedov haqida nimalar ma’lum?“ (15-fevral 2022-yil). Qaraldi: 24-yanvar 2023-yil.

[MyUser_Hrw.org_January_28_2015c-3] „World Report 2014: Turkmenistan“. Qaraldi: 28-yanvar 2015-yil.

[4] „Alvi is the second-ever dentist to assume a country’s presidency“ (en). The News (5-sentabr 2018-yil). Qaraldi: 5-sentabr 2018-yil.

[5] „Туркманистон президентига «Ашхобод шаҳрининг фахрий фуқароси» унвони берилди“. Bugun.uz. 12-iyul 2021-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2021 йил 25 май. (Wayback Machine saytida 2021-07-12 sanasida arxivlangan)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]