Kontent qismiga oʻtish

Foydalanuvchi:Hasanvaliyevv/qumloq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Janubiy Polshada joylashgan Kichik Polsha Polshaning eng issiq hududi hisoblanadi. Bu yerda yozning oʻrtacha harorati kunduzi 23 °C (73 °F) dan 30 °C (86 °F) gacha boʻladi, yilning eng issiq oylari boʻlgan iyul va avgustda esa koʻpincha 32 °C (90 °F) dan 38 °C (100 °F) gacha koʻtariladi. Kichik Polshada joylashgan Tarnov shahri Polshaning yil davomida eng issiq joyi hisoblanadi. Bu yerda oʻrtacha harorat yozning uch oyida kunduzi 25 °C (77 °F) atrofida, qishning uch oyida esa kunduzi 3 °C (37 °F) atrofida boʻladi. Qishda ob-havo har yili oʻzgarib turadi. Odatda qish biroz sovuq boʻlib, harorat −7 °C (19 °F) dan 4 °C (39 °F) gacha boʻladi. Biroq, dunyoning turli hududlaridan esadigan shamollar taʼsirida qish mavsumi baʼzan namroq va iliqroq, baʼzan esa kontinental va sovuqroq boʻlishi mumkin. Polshadagi yagona sahro hisoblangan Błędów sahrosi ham Kichik Polshada joylashgan boʻlib, bu yerda yozda harorat koʻpincha 38 °C (100 °F) gacha yetadi.

Wieliczka tuz koni, YUNESKOning Butunjahon merosi obyekti

Kichik Polsha voyvodaligi Polshadagi YuNESKOning Jahon merosi roʻyxatiga kiritilgan eng koʻp obyektlarga ega voyvodelik hisoblanadi. Bu yerda oltita yozuv mavjud: Vavel qirollik qal’asi bilan Krakov eski shahri, Polsha monarxlarining sobiq asosiy qarorgohi va dafn etish joyi, Evropaning eng qadimgi Bochnia va Wieliczka eski tuz konlari, Kalwaria Zebrzydowska ziyoratgoh shaharchasi, Osventsimda joylashgan sobiq fashistlar Germaniyasining Auschwitz konsentratsion lageri, Janubiy Kichik Polshaning yogʻoch cherkovlari hamda Polsha va Ukraina Karpat mintaqasidagi yogʻoch tserkvalari. Kichik Polshaning atrof-muhitini muhofaza qilish maqsadida voevodelikda toʻrtta milliy bogʻ va koʻplab qoʻriqxonalar tashkil etilgan. Mintaqada turizm va dam olish uchun hududlar mavjud boʻlib, ularga Zakopane (Polshaning eng mashhur qishki kurorti) hamda Tatra, Pienini va Beskidi togʻlari kiradi. Oʻnta kurort shahri ham bor: Krynica-Zdrój, Muszyna, Piwniczna-Zdrój, Rabka-Zdrój, Szczawnica, Wapienne, Wieliczka, Wysowa-Zdrój, Zakopane va Żegiestów. Tabiiy manzarada koʻplab tarixiy joylar oʻz aksini topgan.

Krakovdagi Vavel qal’asi, YUNESKOning Butunjahon madaniy merosi roʻyxatiga kiritilgan obyekt

Voevodelik roman va gotik uslublaridan tortib uygʻonish davri, barokko va ar-nuvogacha boʻlgan tarixiy meʼmorchilik namunalariga boy. Koʻplab shaharlarda, ayniqsa Krakov va Tarnovda, qadimiy bozor maydonlari va shahar hokimliklari binolari saqlanib qolgan. Krakovdan 50 kilometr janubi-gʻarbda joylashgan, Ioann Pavel II tugʻilgan joy boʻlmish Vadovitse shahrida marhum Rim papasining bolalik davriga bagʻishlangan muzey mavjud. Voevodalik, ayniqsa Krakov shahri, turli xil muzeylar, sanʼat galereyalari va madaniy muassasalarga boy. Asosiy muzeylarga Krakovdagi Milliy muzey va uning tarkibidagi Chartoriyskiy muzeyi kiradi. Bu Polshaning eng qadimgi muzeylaridan biri boʻlib, Leonardo da Vinchi, Rembrandt va krakovlik Jan Mateyko kabi turli rassomlarnning asarlarini oʻz ichiga oladi. Shuningdek, Krakovdagi Arxeologiya muzeyi Polshadagi eng qadimgi arxeologiya muzeyi hisoblanadi. Krakovda Jan Mateyko va Yuzef Mexoffer rassomlariga bagʻishlangan muzeylar ularning sobiq uylarida, Zakopanesda bastakor va pianist Karol Shimanovski hamda yozuvchi Kornel Makushinskiy muzeylari ularning uylarida, Poremba Velkada yozuvchi Vladislav Orkan muzeyi uning uyida, Gozhen Gurni shahrida esa yozuvchi Emil Zegadlovichning muzey-qoʻrgʻoni joylashgan. Yapon sanʼatining eng yirik Polsha muzeyi boʻlgan Mangga ham Krakovda joylashgan. Viloyatda Ikkinchi Jahon urushi bilan bogʻliq koʻplab yodgorliklar mavjud. Bular orasida sobiq fashistlar konslagerlaridan Osvensim-I va Osvensim-II-Birkenau hududidagi muzey, shuningdek har yili million nafar tashrif buyuruvchi qabul qiladigan Osvensim yahudiylar markazi bor. Bundan tashqari, nemislar tomonidan polyaklarning ommaviy qirgʻin qilingan joylari, nemislar boshqargan majburiy mehnat lagerlari va boshqa shu kabi joylarda yodgorliklar oʻrnatilgan. Voyevodalik qal’alarga boy boʻlib, ularning qatoriga Miruv, Nedzitsa, Nepolomitse, Novy Vishnich, Pyeskova Skala va Vavel qal’alari kiradi.