Farahnaz Forotan

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Farahnaz Forotan
فرحناز فروتن
Tavalludi 1992 (yoshi 31–32)[1]
Kabul, Afghanistan
Fuqaroligi Afghanistan
Kasbi Journalist and human rights' activist
Tashqi mediafayllar
"MyRedLine is my pen!", Farahnaz Forotan, February 23, 2021
Tashqi video
video icon</img> "MyRedLine - mening qalamim!" , Farahnaz Forotan, 23-fevral, 2021-yil
video icon</img> "O'z huquqlarini himoya qilish uchun kurashayotgan afg'on ayollari bilan tanishing", Kora Engelbrext, Yousur Al-Xlou va Ben Laffin, The New York Times, 2019-yil 13-iyul

Farahnaz Forotan (forscha: فرحناز فروتن,)1992-yiilda tug'ilgan[2]— afgʻon jurnalisti va ayollar huquqlari faoli[3][4]. Mujohidlar tuzumi davrida oilasi bilan birga Eronga koʻchib oʻtgan. Farahnaz 2001-yilda Afgʻonistonga qaytgan, biroq 2020-yilda Tolibon hujumlari roʻyxatiga kiritilganidan soʻng Fransiyada boshpana topgan[5][1].

Yoshligi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1996-yilda Farahnaz uch yoshga to'lganida va Tolibon o'z ona shahri Kobulga kelganida, u Afg'onistondagi fuqarolar urushi sababli oilasi bilan Eronga ko'chib ketgan[5]. Farahnaz va uning opa-singillari muhojir yoki qochqin maqomlari tufayli rasmiylar tomonidan ta'lim olishdan bosh tortdilar[6]. Oxir-oqibat u maktabni birinchi sinfdan to to'rtinchi sinfgacha, juda cheklangan resurslarga ega xususiy Afg'oniston maktabida davom ettirishga muvaffaq bo'ldi. Dastlab talabalar polga oʻtirishdi, chunki stol va stul yoʻq edi[7].

Faoliyati[tahrir | manbasini tahrirlash]

Farahnaz Forotan 2012—2020-yillarda Afgʻonistondagi uchta asosiy teleradiokompaniyada ishlagan[8], jumladan Ariana Television Network[9]. U TOLOnews uchun Purso Pal va Goft-i Go-i Wehza (Maxsus suhbat) va 1TV uchun haftalik Kobul Debate dasturi kabi yirik tok-shoularni olib borgan[3][8][10].

Farahnaz butun mamlakat bo'ylab va chet elda bo'lib, Afg'oniston bilan bog'liq voqealar, jumladan, Tolibon tomonidan xavfli urush hududi bo'lgan Hilmandning Sangin tumanidan reportajlar tayyorlagan. Uning jasoratini jamoa rahbari Bismilloh Muhammadiy ortda qolishni buyurganidan keyin maqtadi[11].

U “ Tolibon ” mahbuslarining hayotiga oid hujjatli tergov filmi bilan mashhur boʻlib, unda nafaqat afgʻon va xalqaro kuchlarni, balki Afgʻonistondagi keng jamoatchilikni nishonga olish uchun ularning fikrlash jarayoni va mantiqiy asoslari yoritilgan[12].

2019-yildan boshlab Farahnaz Kobuldagi xususiy universitet talabasi hamda amaliyotchi jurnalist edi. 2019-va 2020-yillarda Farahnaz ijtimoiy media kampaniyasini o'tkazdi va Tolibon ag'darilganidan beri ayollar uchun qo'lga kiritilgan erkinliklarni qaytarib olish uchun Tolibonning Afg'onistondagi tinchlik jarayonidan foydalanishiga yo'l qo'ymaslik maqsadida ayollardan guvohlik yig'ish uchun mamlakat bo'ylab sayohat qildi[5][13][14][15] Ko'rsatuvlar Afg'oniston rahbarlari, xorijiy diplomatlar va fuqarolik jamiyati guruhlarini lobbi qilish uchun ishlatilgan va Farahnazning kampaniyasi BMT Ayollari Afg'oniston tomonidan qo'llab-quvvatlangan[5][16][6]. 2019-yilda The New York Times uning #myredline nomi bilan tanilgan ijtimoiy media kampaniyasi "ayollarni o'z huquqlarini himoya qilishga chaqiradi" deb xabar berdi[17]. 2019-yil 4-aprelda Reuters agentligining xabar berishicha, u “oʻz kasbining ramzi boʻlgan qalami uning qizil chizigʻi ekanligini e’lon qilib, harakatni boshlagan[18]”. 2019-yil 21-aprelda Farahnaz AFPga prezident Ashraf Gʻani twitterda ayollar huquqlari tinchlik jarayonidagi “qizil chiziq” ekanini aytganini xabar berdi[19].

U Shakila Ibrohimxail kabi boshqa ayollarning ishlaridan ilhomlangan[16] 2018-yil 24-iyul kuni Farahnaz afgʻon ayollari duch kelayotgan muammolarni muhokama qilish uchun Kanada Ayollar maqomi vaziri Maryam Monsef bilan uchrashgan oʻn uchta afgʻon ayol yetakchilaridan biri edi[20]. 2019-yilda u Ferdus Samim bilan birgalikda xalq ta'limi va jalb qilish orqali asosiy huquqlar haqida xabardorlikni oshirish uchun Taak jamg'armasiga asos solgan[21].

2020-yil 9-noyabr kuni Farahnazga Afgʻoniston Jurnalistlari Xavfsizlik Qoʻmitasi qoʻngʻiroq qilib, unga xorijiy razvedka xizmatlari ma’lumotlariga koʻra, u Tolibonning “ The New York Times ” gazetasi “hit roʻyxati” deb ta’riflagan odamlarning qora roʻyxatiga kiritilgani haqida ma’lum qildi. uni Fransiyaning Parij shahridan boshpana olishga majbur qildi[1][22][23]. Jurnalistlar, faollar va boshqa sohalarda taniqli ayollarning maqsadli oʻldirilishi 2020-yilning fevralida sobiq prezident Donald Tramp davrida Tolibon va Qoʻshma Shtatlar oʻrtasida muzokaralar olib borgan tinchlik kelishuvidan keyin koʻpaydi[24]. 2020-yil dekabr oyida nishonga olingan qotilliklar orasida Enikass radio va televideniyesi jurnalistlari Malalai Mayvand va Gʻazna Jurnalistlari uyushmasi rahbari Rahmatulla Nikzod ham bor edi[25]. 2021-yil 2-martdagi hujumda Mursal Hakimi, Sadiya Shanat va Enikass radio va televideniyesi xodimi Shanaz Raofi halok boʻldi[24].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Golshiri, Ghazal. „Farahnaz Forotan, star de la télé afghane contrainte à l'exil“ (fr). Le Monde (2021-yil 23-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  2. ↑ Golshiri, Ghazal. „Farahnaz Forotan, star de la télé afghane contrainte à l'exil“ (fr). Le Monde (2021-yil 23-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  3. ↑ 3,0 3,1 Osman, Wazhmah. Television and the Afghan Culture Wars: Brought to You by Foreigners, Warlords, and Activists. University of Illinois Press, 2020. 
  4. ↑ Omid. „Tale of an Afghan female journalist“. english.sina.com. English Sina. 2019-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 27-mart.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 „'Peace where rights aren't trampled': Afghan women's demands ahead of Taliban talks“. The Guardian (2020-yil 13-avgust). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  6. ↑ 6,0 6,1 „Once is more than enough #MyRedLine“. UN Women (2019-yil 20-mart). Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  7. ↑ Forotan. „How will the Victims of War be Represented in Afghanistan’s Peace Negotiations?“. Femena 2021. 2021-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 7-aprel.
  8. ↑ 8,0 8,1 „Leading the Charge with Farahnaz Forotan“. Afghanistan After America (2020-yil 14-oktyabr). — „"At only 28, Farahnaz Forotan has worked at three of Afghanistan’s largest television broadcasters since 2012, hosting flagship talk shows at two of them, including 1TV’s hugely popular weekly program, Kabul Debate, which she's headed since 2019."“. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  9. ↑ Omid. „Tale of an Afghan female journalist“. english.sina.com. English Sina. 2019-yil 15-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 27-mart.
  10. ↑ „PURSO PAL: Saikal Discusses UNSC Delegation's Visit To Kabul“. GoLectures. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral. [sayt ishlamaydi]
  11. ↑ Walsh. „Afghan Women Write New Narratives About Themselves, With Courage“. PassBlue: Independent Coverage of the UN (2017-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  12. ↑ احمدیار. „چرا زنان افغان با هویت مستعار در فیسبوک می آیند؟“. واشنگتن. Qaraldi: 2016-yil 1-oktyabr.
  13. ↑ Kermani, Secunder. „Taliban peace talks: What to expect from the new round?“. BBC News (2020-yil 7-sentyabr). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  14. ↑ „Afghan women go online to set #myredline for peace“. The Barbados Advocate (2019-yil 22-aprel), s. 13. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.[sayt ishlamaydi]
  15. ↑ Najibullah, Farangis. „Afghan Women Drawing #MyRedLine For Peace With The Taliban“. RadioFreeEurope (2019-yil 30-may). Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  16. ↑ 16,0 16,1 Billing. „Afghan Female Journalists Fight for Their Place In the Newsroom“. ZORA (2020-yil 23-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  17. ↑ Zucchino, David; Faizi, Fatima. „In Kabul's Liberating Cafes, 'Women Make the Culture Here, Not Men'“. The New York Times (2019-yil 25-may). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  18. ↑ Hakimi, Orooj. „Women singers test limits, signal Afghanistan's changing times“. Reuters (2019-yil 4-aprel). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  19. ↑ „Cyclist Kobra Salim takes part in #MyRedLine campaign“. Deccan Chronicle. AFP (2019-yil 21-aprel). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  20. ↑ „"This is a new Afghanistan": Women won't be silenced“. Government of Canada (2019-yil 29-oktyabr). 2021-yil 11-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-fevral.
  21. ↑ „Our Civic Values“. Taak Inc.. 2022-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 29-iyul.
  22. ↑ Nossiter, Adam. „'There Is No Safe Area': In Kabul, Fear Has Taken Over“ (en-US). The New York Times (2021-yil 17-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  23. ↑ „Afghanistan: Journalists, Reporters Displaced by Surge of Targeted Assassinations, Killings“ (en-US). The Khaama Press News Agency (2021-yil 24-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 13-fevral.
  24. ↑ 24,0 24,1 Ghazi, Zabihullah; Gibbons-Neff, Thomas. „Three Women Working for a News Outlet Are Gunned Down in Afghanistan“. The New York Times (2021-yil 2-mart). Qaraldi: 2021-yil 3-mart.
  25. ↑ Abed, Fahim; Gibbons-Neff, Thomas. „Targeted Killings Are Terrorizing Afghans. And No One Is Claiming Them“. The New York Times (2021-yil 2-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 3-mart.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Farahnaz_Forotan&oldid=3988969" dan olindi