Fadl ibn Abbos

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

 Fadl ibn Abbos (611-639) Abdulloh ibn Abbosning ukasi va Islom payg'ambari Muhammadning amakivachchasi edi.

Biografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fadl Muhammad alayhissalomning amakisi va Makkalik boy savdogar Al-Abbos ibn 'Abd al-Muttalib va Muhammad(s.a.v)ning xotini Maymunaning singlisi Luboba bint al-Horisning to'ng'ich o'g'li edi.[1] U 630-yildagi Hunayn jangida[2] “sobit turganlar” qatorida edi, shundan soʻng uning oilasi Madinaga hijrat qildi.[3]

Fazl oʻzining amakivachchasi Safiya binti Mahmiyaga[4][5][6] uylandi va ularning Ummu Kulsum ismli bir qizi bor edi, u Muhammad(s.a.v)ning hayotligida tugʻilgan.[7] U Kilab qabilasidan Amra binti Yazidga ham uylandi, ammo bu nikoh bir necha oydan keyin ajralish bilan yakunlandi.[8]

Ukasi Abdullohning aytishicha, Fadl nihoyatda kelishgan yigit edi. 632-yilning mart oyida boʻlib oʻtgan Vidolashuv hajida u Muhammad(s.a.v)ning tuyasiga minib ketdi.[9][10][11]

Muhammad(s.a.v) oxirgi xastaligidan vafot etganida, Fadl va uning amakivachchasi Ali uni Oyshaning uyiga oxirgi manzilida qo'llab-quvvatladilar.[12] Muhammad(s.a.v) vafotidan keyin u zotning qabriga kirib, jasadini qoʻyishga yordam berganlardan biri Fazl edi.[13]

Janglarda ishtiroki[tahrir | manbasini tahrirlash]

U musulmonlarning Vizantiya va Forslarga qarshi koʻplab janglarida qatnashgan.[14] Rashidunlarning Levantga bostirib borishi paytida, Abu Ubayda ibn al-Jarroh Moʻab hududini tinchlantirgandan soʻng, Zubayr ibn al-Avvom va Fazl ibn Abbosni Amman shahrini boʻysundirish uchun yubordi.[15] Voqidiy Said ibn Aamir al-Jumahiy koʻprik ustida sodir boʻlgan jangda guvohlik berib, musulmon qoʻshinlari old tomonida Zubayr va Fazl otlari ustida vizantiyaliklarga qarshi shafqatsizlarcha jang qilganini, Voqidiy yozuvida boʻlganidek, “har biri (Zubayr va Fazl) ming otliqlardek jang qildilar”, deb yozgan edi, chunki Vizantiya askarlari Zubayr va Fazlni koʻrib qoʻrqib, qochib ketishdi, Said ibn Amir esa Rashidun qoʻshinida qochgan vizantiya askarlarini soʻyayotganini, ba’zilari esa harbiy asir sifatida asirga olinganini aytdi.[16][17] Keyin Zubayr Nicetas ismli Vizantiya qo'mondonini o'ldirishga muvaffaq bo'ldi va Amman shahrini bo'ysundirishda davom etdi.[15]

Keyinchalik musulmon qo'shinlari Barqani (Kirenaika) taxminan uch yil davomida qamal qilishdi, natija bermadi.[18] Keyin Oksirinxni zabt etishda ishtirok etgan Xolid ibn al-Volid paxta qoplari bilan to'ldirilgan katapulta qurishning radikal rejasini taklif qildi.[18] Kech kirib, shahar qorovullari uxlab qolgach, Xolid, Zubayr ibn al-Avvom, uning oʻgʻli Abdulloh, Abdulrahmon ibn Abu Bakr, Fazl ibn Abbos, Abu Mas’ud al-Badriy va Abdul kabi eng zoʻr jangchilarini buyurdi.[18] Katapulta ularni birin-ketin devor tepasiga ko'tardi va bu jangchilarning shaharga kirishiga imkon berdi, darvozalarni ochib, qo'riqchilarni o'ldirdi, shu tariqa musulmon qo'shinlarining kirib kelishi va shaharni egallashiga imkon berdi.[18]

Fazl Muhammad(s.a.v) haqida ba'zi hadislarni rivoyat qilgan, ammo u buyuk ustoz sifatida tanilish uchun uzoq umr ko'rmadi. U hijriy 18 (milodiy 639) yili Suriyaning Amvos shahrida taxminan 25 yoshida vabodan vafot etgan,[19][20]

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ Muhammad ibn Jarir al-Tabari. Tarikh al-Rusul wa'l-Muluk. Translated by Landau-Tasseron, E. (1998). Volume 39: Biographies of the Prophet's Companions and Their Successors, p. 201. Albany: State University of New York Press.
  2. ↑ Ibn Ishaq (Guillaume) p. 569.
  3. ↑ Tabari (Landau-Tasseron) p. 202.
  4. ↑ Muslim 5:2347.
  5. ↑ Abu Dawud 19:2979.
  6. ↑ Ibn Hajar, Isaba, vol. 7 #11412; vol. 8 #12064.
  7. ↑ Ibn Hajar, Isaba, vol. 8 #12234.
  8. ↑ Guillaume, A. (1960). New Life on the Light of Muhammad, p. 55. Manchester: Manchester University Press.
  9. ↑ Bukhari 8:74:247.
  10. ↑ Ibn Hanbal, Musnad. Translated by Al-Khattab, N., vol. 2 p. 218 #1805. Riyadh: Darussalem.
  11. ↑ Ibn Hanbal (Khattab) vol. 2 p. 222 #1818.
  12. ↑ Ibn Ishaq, Sirat Rasul Allah. Translated by Guillaume, A. (1955). The Life of Muhammad, p. 679. Oxford: Oxford University Press.
  13. ↑ Ibn Ishaq (Guillaume) pp. 688-689.
  14. ↑ Peshawar Nights on Al-Islam.org
  15. ↑ 15,0 15,1 Kharasiyat, Muhammad Abdul Qadir. عمان في العهد الإسلامي (ar). Amman Municipality, 2004 — 18 bet. 24-dekabr 2021-yilda qaraldi. 
  16. ↑ Ibn-ʿAbdallāh Abū-Ismāʿīl al-Azdī al-Baṣrī, Muhammad. "The" conquest of Syria commonly ascribed to Aboo 'Abd Allah Mohammad b. 'Omar al-Wáqidí · Volume 3 (ar) Nassau Lees: . Austrian National Library: Bengal military Press, 1863 — 153 bet. 24-dekabr 2021-yilda qaraldi. 
  17. ↑ Jha, Ganganatha. Bibliotheca Indica Pages 1-3. Calcutta, India: Asiatic Society., 1854 — 153 bet. 23-dekabr 2021-yilda qaraldi. 
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 الشاعر. „البهنسا.. مدينة الشهداء وبقيع مصر“ (ar) (website news). صحيفة الساعة 25 (25 O'Clock news). صحيفة الساعة 25 (25 O'Clock news) (2020). 2023-yil 3-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-yanvar 2022-yil. „عبد اللطيف عبد الرحمن, ‎أبي عبد الله محمد بن عمر/الواقدي · 2005; فتوح الشام“.
  19. ↑ Tabari (Landau-Tasseron) p. 95.
  20. ↑ „Fadl bin 'Abbas“. Qaraldi: 21-iyun 2014-yil.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Fadl_ibn_Abbos&oldid=3798149" dan olindi