Estoniya — Ispaniya munosabatlari
 | |
 Estoniya |
 Ispaniya |
Estoniya — Ispaniya munosabatlari bu ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama va diplomatik munosabatlardir. Ikkala davlat ham Yevropa Ittifoqi, NATO va Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo.
2007-yilda Estoniyada istiqomat qiluvchi ispanlar soni 54 kishini, norezident ispanlar soni esa 55 kishini tashkil etgan[1].
Tarixi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Ispaniya va Estoniya oʻrtasidagi xalqaro munosabatlar 1921-yilda Ispaniya Estoniya Respublikasi mustaqilligini tan olgandan soʻng boshlangan. 1991-yil 24-avgustda Ispaniya yana bir bor Estoniyaning Sovet Ittifoqidan mustaqilligini tan oldi. Ikki davlat oʻsha yilning 10-sentabrida diplomatik munosabatlar oʻrnatilgan. 1992-yil 3-dekabrda Ispaniya Xelsinkidagi Ispaniya elchixonasi qoshida Tallin shahrida Faxriy konsullik idorasini tashkil etdi, faqat 2004-yilga kelib Estoniya poytaxtida oʻz elchixonasini ochdi. Ispaniyaning Estoniyadagi birinchi elchisi Migel Bauza y More boʻlib, Bauza 2008-yil 11-yanvargacha Eduardo Ibanez Lopes-Doriga oʻrniga tayinlangan[2]. Oʻz navbatida, Estoniya 1997-yilda Madridda elchixonasini ochgan, 2000-2007-yillarda Andres Tomasberg elchi boʻlgan. 2007-yildan buyon bu lavozimda Andres Rundu ishlaydi. Hozirda ikki davlat oʻrtasidagi munosabatlar Yevropa Ittifoqi doirasida amalga oshirilmoqda.
Iqtisodiy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Estoniya va Ispaniya oʻrtasidagi almashinuvlar ijobiy saldo bilan Ispaniya foydasiga oʻsish sur’atini tashkil qilmoqda. Ispaniya 2007-yilda Estoniyaga jami 120 million yevrolik mahsulot sotgan va jami 54 million yevroga import qilgan. Estoniyadan asosiy import yoqilgʻi va mineral moylar, yogʻoch, koʻmir, ishlab chiqarish poʻlatlari va eritish chiqindilaridan olingan temirdan iborat. Ispaniyaning asosiy eksporti avtomobillar, traktorlar, keramika mahsulotlari va isteʼmol qilinadigan mevalardan iborat[3].
Boshqa tomondan, har ikki davlat oʻrtasidagi investitsiyalar yanada teng darajaga yetdi, chunki 2006-yilda Estoniya Ispaniyaga atigi 6100 yevro sarmoya kiritgan boʻlsa-da, keyingi yili u buni 1,984,420 yevroga yetkazdi. Bundan farqli oʻlaroq, Ispaniya 2006-yilda 1 022 170 yevro sarmoya kiritgan boʻlsa, 2007-yilda u 283 230 yevroga qisqardi[4].
2008-yil oxirida shtab-kvartirasi Tallinda joylashgan Estoniya Ispan savdo palatasi tashkil etildi.
Turizm
[tahrir | manbasini tahrirlash]Estoniyaga sayohat qiluvchi ispaniyalik sayyohlar soni har yili ortib bormoqda. 2006-yilda mamlakatda kamida bir kecha tunab qolgan 15 150 sayyoh qayd etilgan. Biroq, Estoniyaga tashrif buyuradigan koʻpchilik sayyohlar buni kruiz kemalari orqali yoki Xelsinkidan oʻsha kuni qaytib kelishadi, shuning uchun ispaniyaliklar soni ancha yuqori ekanligi taxmin qilinadi.
Estoniya Barselona, EIBTM (2004-yildan) va Madrid, FITUR (2005-yildan) sayyohlik yarmarkalarida ishtirok etmoqda. Bundan tashqari, Estonian Air aviakompaniyasi 2006-yildan beri Tallin va Barselona oʻrtasida muntazam yoʻnalishga ega[5].
Madaniy munosabatlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]1996-yildan beri ispan tilini mamlakatdagi eng nufuzli Tartu universitetida oʻrganish mumkin. Tallin universiteti bu imkoniyatni 2001-yilda joriy qilgan va 2003-yildan buyon ushbu universitetda Servantes Institutining imtihon markazi mavjud[5].
Shartnomalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Estoniya va Ispaniya oʻrtasida quyidagi shartnomalar imzolangan: 1997-yilda xalqaro avtomobil tashuvlari toʻgʻrisidagi bitim; 1998-yilda investitsiyalarni himoya qilish toʻgʻrisidagi bitim; 1999-yilda Mudofaa vazirliklari oʻrtasida hamkorlik protokoli; 2000-yilda vizalarni oʻzaro bekor qilish toʻgʻrisidagi bitim, shaxslarni qayta qabul qilish toʻgʻrisidagi bitim va jinoyatchilarni ekstraditsiya qilish toʻgʻrisidagi bitim; 2005-yilda ikki tomonlama soliqqa tortishning oldini olish toʻgʻrisidagi bitim; 2007-yilda Maxfiy maʼlumotlarni himoya qilish toʻgʻrisidagi bitim; Madaniyat va taʼlim sohasida hamkorlik toʻgʻrisidagi bitim[6].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Madridda Estoniya elchixonasi bor.
- Ispaniyaning Tallin shahrida elchixonasi bor.
-
Madriddagi Estoniya elchixonasi
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ [1]
- ↑ | Ministerios de Asuntos Exteriores y de Cooperación.
- ↑ | La quinta ampliación de la Unión Europea.
- ↑ [1]
- ↑ 5,0 5,1 „| Estonia y España.“. 2009-yil 30-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-noyabr.
- ↑ „| Estonia and Spain.“. 2007-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 25-noyabr.