Ebetsu

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Ebetsu (yaponcha: 江別市 Ebetsu-shi?) Yaponiya davlati, Hokkaido oroli, Ishikari Subprefekturasidagi shahar.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ebetsuga ilk 1871-yilda Honshu orolidagi Miyagi prefekturasidan kelgan yaponiyaliklar kelib oʻrnashgan. 1878-yilda tondenhei (harbiy kolonistlar) hududga koʻchib kelishni boshlagan. 1878-yilda Meiji hukumati Hokkaidoni Yaponiyaning bir qismiga aylantirganida, koʻchib kelganlar hududga suv bostirishni boshlaganlar. Ebetsu 1916-yilda shaharcha maqomini va 1954-yilda shahar maqomini olgan. 1960 va 1970-yillarda Sapporoda aholining koʻpayishi Ebetsu aholisining ham bir vaqtning oʻzida koʻpayishiga olib kelgan. 1991-yilda shahar aholisi 100 mingga yetgan.

Ebetsu nomi shahardagi Ishikari daryosiga quyiladigan Chitose daryosining boshqa nomi Ainu nomidan olingan. Jon Batchelor oʻzining „Aynu-inglizcha lugʻat“ kitobidagi (1-bob, V boʻlim: Koʻrib chiqilgan joy nomlari)ga koʻra, Ainu tilining nomi suvining xira rangiga asoslangan holda „hazil daryosi“ edi.

Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

2017-yil 1-may holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 119,086 kishi, 56,325 xonadon[1] va aholi zichligi 1 km² ga 630 kishiga toʻgʻri keladi. Umumiy maydoni 187,57 km².

Geografiyasi va transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ebetsu tijoratining aksariyati 12-yoʻnalishda yoki uning atrofida joylashgan (yoʻnalish shahar orqali shimoldan janubga oʻtadi). Shaharning shimoliy chegaralari Ishikari daryosi, Oasa janubiy kichik shahri esa Sapporo bilan chegaradosh. Kitahiroshima, Ivamizava, Nanporo, Tobetsu va Shinshinotsu shaharlari bilan shaharga nisbatan janubda joylashgan.

Ebetsu taxminan Sapporo markazidan 16 km uzoqlikda joylashgan. Shaharga Hokkaido ekspress yoʻli, Chuo yoki JR Hokkaido avtobus liniyalari orqali, yoki shahar boʻylab 12-yoʻnalishda (Oasa, Nopporo, Takasago va Ebetsu stansiyalarida), shuningdek, Chitose aeroportidan Shinsapporodagi Sapporo stansiyasigacha (Yangi Sapporo, yirikroq Sapporo shahrining tumani) choʻzilgan magistral yoʻnalishining davomi boʻlgan shimoli-gʻarbiy-janubiy-sharqiy yoʻnalishlar bilan tutashadigan Asahikava-Hakodate poyezd liniyasi orqali kirish mumkin.

Kengish Nopporo Oʻrmoni Davlat Parki (tekis yerdagi dunyodagi eng katta tegilmagan oʻrmon park) Ebetsuning Rakunō Gakuen universiteti (Ebetsudagi birinchi universitet, 1949-yilda tashkil etilgan) ortida joylashgan boʻlib, 2015 gektar saqlanib qolgan oʻrmonni qamrab oladi. Ebetsu taxminan Ishikari tekisligining oʻrtasida joylashganligi sababli (Sapporo shahri janubi-gʻarbiy qismida) yil davomida shamol boʻlishi bilan mashhur.

Iqlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

 

iqlimi
Koʻrsatkich Yan Fev Mart Apr May Iyun Iyul Avg Sen Okt Noy Dek Yil
Mutlaq maksimal, °C 6,9 (44,4) 7,2 (45,0) 14,6 (58,3) 24,6 (76,3) 31,9 (89,4) 31,7 (89,1) 35,6 (96,1) 34,7 (94,5) 31,9 (89,4) 24,3 (75,7) 19,7 (67,5) 13,2 (55,8) 35,6 (96,1)
Oʻrtacha maksimal, °C −2,2 (28,0) −1,1 (30,0) 3,0 (37,4) 10,6 (51,1) 16,9 (62,4) 20,9 (69,6) 24,3 (75,7) 25,8 (78,4) 22,5 (72,5) 15,7 (60,3) 7,8 (46,0) 0,3 (32,5) 12,0 (53,7)
Oʻrtacha harorat, °C −6,4 (20,5) −5,5 (22,1) −0,8 (30,6) 5,6 (42,1) 11,4 (52,5) 15,7 (60,3) 19,5 (67,1) 21,0 (69,8) 17,1 (62,8) 10,3 (50,5) 3,5 (38,3) −3,5 (25,7) 7,3 (45,2)
Oʻrtacha minimal, °C −12,2 (10,0) −11,5 (11,3) −5,6 (21,9) 0,6 (33,1) 6,4 (43,5) 11,7 (53,1) 16,0 (60,8) 17,1 (62,8) 11,9 (53,4) 4,8 (40,6) −0,8 (30,6) −8,2 (17,2) 2,5 (36,5)
Mutlaq minimal, °C −26,1 (−15,0) −25,8 (−14,4) −21,2 (−6,2) −9,8 (14,4) −3,6 (25,5) 2,6 (36,7) 8,0 (46,4) 7,5 (45,5) 1,5 (34,7) −4,6 (23,7) −14,8 (5,4) −24,2 (−11,6) −26,1 (−15,0)
Yogʻingarchilik meʼyori, mm 67,1 (2,64) 47,9 (1,89) 39,1 (1,54) 42,4 (1,67) 56,1 (2,21) 83,1 (3,27) 102,8 (4,05) 144,9 (5,70) 123,2 (4,85) 94,1 (3,70) 88,3 (3,48) 73,0 (2,87) 965,0 (37,99)
Yomgʻir, mm 16,2 13,9 10,3 8,6 9,0 8,7 9,3 10,8 10,2 12,8 14,8 15,0 139,6
Manba: JMA

Ebetsu uchun 10 yillik oʻrtacha harorat Selsiy boʻyicha 7,1 daraja. Hozirgacha qayd etilgan eng issiq va eng sovuq haroratlar mos ravishda 34.7 °C (94.5 °F) tashkil qiladi va −27.7 °C (−17.9 °F)[2].

Ebetsu

江別市
Shahar
Skyline of Ebetsu
Ebetsu
Bayroq
43°6′13.4″N 141°32′10.3″E / 43.103722°N 141.536194°E / 43.103722; 141.536194 G OKoordinatalari: 43°6′13.4″N 141°32′10.3″E / 43.103722°N 141.536194°E / 43.103722; 141.536194 G O
Mamlakat Yaponiya
[[Hudud]] [[Hokkaido]]
[[Prefektura]] [[Hokkaido (Ishikari Subprefekturasi)]]
Hukumat
 • Mayor Yoshihito Godō
Maydon 187.57 km2 (72.42 mi²)
Aholisi
 (1-may, 2017-yil)
119,086
Ebetsu xaritada
Ebetsu
Ebetsu

Qardosh shahar va doʻstlik shahri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Qardosh shahar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Doʻstlik shahri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Universitetlari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Hokkaido axborot universiteti
  • Rakunō Gakuen universiteti
  • Sapporo Gakuin universiteti
  • Hokusho universiteti

Oʻrta maktablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Davlat maktablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Hokkaido Ebetsu oʻrta maktabi
  • Hokkaido Nopporo oʻrta maktabi
  • Hokkaido Ooasa oʻrta maktabi

Xususiy maktablari[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Ritsumeikan keisho oʻrta maktabi
  • Tovanomori San-ai oʻrta maktabi

Maskoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Fayl:Ebechun.png
Ebechun, shaharning maskoti

Ebetsuning maskoti – Ebechun (yaponcha: えべチュン?). U erkalanishni yaxshi koʻradigan yosh xoʻrozga oʻxshagan sariq uchmaydigan qushdir. Uning boshi gʻayrioddiy kvadrat. Shu sababli, u Renga tori (yaponcha: レンガ鳥?) laqabini olgan. U koʻz yoshlari tufayli qaygʻuli koʻrinishi mumkin (bu uning jozibasi), ammo aslida u baxtlidir. Qachonki ajoyib bir voqea sodir boʻlsa (masalan, dehqonlar mehnat qilishlari va barglarning toʻkilishi koʻrib, yoki bolalarni kuzatib) uning koʻzida quvonchdan yosh paydo boʻladi. U boshoqni bir qoʻlida doim olib yuradi. Chunki u mahalliy bugʻdoyni yaxshi koʻradi. U birinchi marta 2011-yilda namoyish qilinganidayoq jinsi maʼlum emasdi. U aslida mahalliy turizm assotsiatsiyasi tomonidan tasdiqlanmaguncha shaharning norasmiy maskoti hisoblanmaydi[5][6].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „Official website of Ebetsu City“ (ja). Ebetsu City. Qaraldi: 2017-yil 16-may.
  2. „江別市の概要 気象 江別市“. 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 25-mart.
  3. „Sister city and friendship city of Ebetsu“. 2015-yil 21-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 12-sentyabr.
  4. „About GESCA | Gresham-Ebetsu Sister City Association | Gresham, OR“. web.archive.org (2020-yil 28-oktyabr). — „The Gresham-Ebetsu Sister City Association is a non-profit, volunteer based organization that develops strong bonds of friendship with its sister city Ebetsu by promoting cultural education and understanding through student exchange and cultural events. The Gresham Sister City Association was formed in 1977 between Gresham, Oregon and Ebetsu, Japan. It expanded to add Sokcho, South Korea in 1985, and later Owerri, Nigeria in 1991. In 2014 it split into separate sister city organizations. Mission Statement: „To foster friendships with our sister city that promote and strengthen our educational, economic and cultural ties to enrich the lives of our citizens.““. 2020-yil 28-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 16-mart.
  5. „江別市のえべチュン“. Hokkaido Fan Magazine.
  6. „えべチュン (北海道)“. Yuru-Chara Grand Prix.

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Andoza:Hokkaido