Danielius Alseika

Danielius Alseika
Tavalludi	29-yanvar 1881-yil; Bružai [lt], Rossiya Imperiyasi
Vafoti	9-may 1936-yil ; (55 yoshda) ; Vilnius, Ikkinchi Polsha Respublikasi
Kasbi	Fizik
Taʼlimi	Varshava universiteti ; Tartu universiteti
Turmush oʻrtogʻi	Veronika Alseikienė

Danielius Alseika (polyakcha: Daniel Olsejko; 1881-yil – 1936-yil) — litvalik shifokor va jamoat faoli. U arxeolog Marija Gimbutasning otasidir.

Hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

Alseika hozirgi Litvaning shimolida joylashgan Skuodas yaqinidagi Bružai shahrida tugʻilgan^[1] . U besh aka-ukaning eng kichigidir. Ulardan biri katolik ruhoniysi Albinas Alseika edi. Uning yagona singlisi yosh vafot etgan^[2]. Skuodasdagi boshlangʻich maktabni tugatgandan soʻng, u Mitau gimnaziyasiga oʻqishga kirgan. U erda boʻlajak yozuvchi Jonas Biliūnas boshchiligidagi litvalik talabalarning maxfiy guruhining aʼzosiga aylangan. Alseika Litvada taqiqlangan nashrlarning kontrabandasiga aralashadi^[2]. Shuningdek, u Litvaning Ūkininkas va Varpas kundalik nashrlariga maqolalar yozgan. Litva tarafdori boʻlgan bunday harakatlar tufayli Alseika gimnaziyadan haydalgan, ammo 1903-yilda Marijampolė gimnaziyasida oʻqishni tugatishga muvaffaq boʻladi^[2].

1903-yilda u Varshava universitetining muhandislik fakultetiga oʻqishga kirgan^[2]. 1905-yildagi talabalar ish tashlashida qatnashgani uchun haydalgan. 1905-yilgi rus inqilobi paytida u Vilnyus, Trakay, Shvenchionis yaqinlarida dehqonlar va ishchilar oʻrtasida norozilik namoyishlari uyushtirgan va ularni chor amaldorlariga ish tashlash va qarshilik koʻrsatish uchun qoʻzgʻatgan^[2]. Vilnyusdagi Buyuk Seymada qatnashgan va Dehqonlar ittifoqining asoschilaridan biri boʻlgan^[1] .

Keyin u Dorpat universitetining tibbiyot fakultetida oʻqishni davom ettirgan. Universitetdalik vaqtida Litva talabalari jamiyatiga rahbarlik qilgan^[2]. Shuningdek Litva davriy nashrlarida, jumladan, Lietuvos ūkininkas, Vilniaus žinios, Lietuvos žinios kabi gazetalarda uning maqolalari bosilib chiqqan. U otorinolaringologiya (quloq, burun va tomoq) ixtisosligi boʻyicha oʻqishni tugatgan va Ukmergėga ishlash uchun koʻchib oʻtgan^[2].

Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1910-yilda Alseika oftalmologiya (koʻzlar) boʻyicha ixtisoslashgan shifokor Veronika Janulaytė bilan turmush quradi^[2]. Ularning ikki farzandi bor: oʻgʻli Vitautas Kazimieras Alseika (1912–2002) va qizi Mariya Gimbutas (1921–1994). Er-xotin 1931-yilda ajrashadi va bolalari Litva universitetida oʻqishlari uchun Veronika Kaunasga koʻchib oʻtadi^[3].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

↑ ^1,0 ^1,1 Alseika, Vytautas (12 May 2021). "Danielius Alseika" (lt). Visuotinė lietuvių enciklopedija. Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. https://www.vle.lt/straipsnis/danielius-alseika/. <!--->
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Lapinskas, Vincas (September 2006). "125 metai nuo gydytojo rentgenologo Danieliaus Alseikos gimimo" (lt). Sveikatos Mokslai 5: 480–483. ISSN 1392-6373. http://www.elibrary.lt/resursai/Ziniasklaida/SAM/Sveikatos%20mokslai/sm_2006_5.pdf#page=83.
↑ „Marijos Gimbutienės tėvas Danielius Alseika“ (lt). Žemaitija. Regionų kultūrinių iniciatyvų centras (2014-yil 1-sentyabr). 2020-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.

[alsei-1] 1,0 ^1,1 Alseika, Vytautas (12 May 2021). "Danielius Alseika" (lt). Visuotinė lietuvių enciklopedija. Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. https://www.vle.lt/straipsnis/danielius-alseika/. <!--->

[lapin-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Lapinskas, Vincas (September 2006). "125 metai nuo gydytojo rentgenologo Danieliaus Alseikos gimimo" (lt). Sveikatos Mokslai 5: 480–483. ISSN 1392-6373. http://www.elibrary.lt/resursai/Ziniasklaida/SAM/Sveikatos%20mokslai/sm_2006_5.pdf#page=83.

[samog-3] „Marijos Gimbutienės tėvas Danielius Alseika“ (lt). Žemaitija. Regionų kultūrinių iniciatyvų centras (2014-yil 1-sentyabr). 2020-yil 19-yanvarda asl nusxadan arxivlangan.

[1]

[2]

[3]