Chistiakove

Chystiakove
Chystiakove; Чистякове
	City
	; Bayroq
	48°1′24.53″N 38°37′45.21″E / 48.0234806°N 38.6292250°E G OKoordinatalari: 48°1′24.53″N 38°37′45.21″E / 48.0234806°N 38.6292250°E G O
Asos solingan	1778
Aholisi (2022)	53 462
	[[File:\|290px\|Chystiakove xaritada]] Chystiakove

Chistiakove ( ukraincha: Чистякове , pronounced [t͡ʃɪsʲtʲɐˈkɔwe] ), ilgari Torez ( ukraincha: Торез ), Ukraina Respublikasning Donetsk viloyatidagi mintaqaviy ahamiyatga ega shahar . Shahar mintaqada ko'mir sanoatining markazi bo'lib,ish bilan band konchilar sonining so'nggi paytlarda kamayganiga qaramasdan,tuman iqtisodiyotining katta qismi tog'- kon sanoatiga asoslangan. Shaharda 53,462 (2022 est. ) ahol istiqomat qiladi.

Shahar 1868-yilda Chistiakove deb nomlangan. U 1964- yilda Fransiya Kommunistik partiyasi rahbari Moris Torez uchun Torez deb o'zgartirildi. 2016-yilda Ukraina parlamenti Ukrainaning dekommunizatsiya qonunlari tufayli "Chystiakove " tarixiy nomini tikladi. ^[1]

Rossiyaparast ayirmachilar 2014-yil iyun oyida Chistiakoveni o'z nazoratlariga olishgan. ^[2]

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Viloyat 1778-yilda Sevostyanivka va Orlova daryolarining qo'shilish joyida ( Mius daryosiga quyiladi ) Rossiya janubi va Ukrainadan qochib ketgan krepostnoylar tomonidan bunyod etilgan. 1800-yilga kelib, 225 kishi istiqomat qiladigan aholi punkti yer egasi va asoschi S.Leonovning o'g'li sharafiga " Sloboda Oleksiivka " deb atalgan. 1840-yildan Oleksiev-Leonove, 1868-yildan esa Chistiakove nomini olgan.

1860-yillarga kelib, savdogar va mahalliy mulk egalari uchun hozirda Chistiakove nomi bilan tanilgan shahar ko'mir qazib olish markazi edi. 1875-yilda ikkita tog'-kon kompaniyasi tashkil etildi: Chystiakovs'ke (ikkita ko'mir konida ishlagan) va Oleksiivs'ke, 1907 yilda Nadiya deb o'zgartirildi. Konlar 1909 yilda 4,7 million pud ko'mir ishlab chiqargan bo'lsa, 1916 yilda 76,8 million pud ko'mir qazib oldi.

1924 yilda Chistiakove tog'-kon sanoatida 142 aholi punkti bo'lib, jami 44 679 aholi istiqomat qilgan. Sakkiz yil o'tgach, aholi punktlari shaharga aylandi va bir yil o'tgach, shaharning o'nta ko'mir konlari "Chystyakovugol" sanoat tresti tarkibiga kiritildi.

1940-yillarda shaharda uchta ma'muriy tuman mavjud edi:

Chervona Zirka (Qizil yulduz)
Pivdenna Grupa (Janubiy guruh)
Chystiakove stantsiyasi (temir yo'l)

Ikkinchi jahon urushi paytida Chystiakove 1941 yil 31 oktyabrdan 1943 yil 2 sentyabrgacha Germaniya armiyasi tomonidan bosib olingan. 1964 yilda Chistiakove Fransiya Kommunistik partiyasining uzoq yillik rahbari, ko'mir ishlab chiqaruvchisi Moris Torez sharafiga Torez deb o'zgartirildi.

2012 yilda shahar aholisi 81 761 kishini tashkil etdi, bu 1970 yildagi eng yuqori ko'rsatkichdan 120 000 ga kam.

2014-yil aprel oyi oʻrtalarida rossiyaparast ayirmachilar Donetsk viloyatidagi bir qancha shaharlarni ^[3], jumladan, 2014-yil iyunida Chistiakoveni ^[2] bosib oldilar. 2014-yilning 23-mayida Oleh Lyashko tomonidan qo‘llab-quvvatlangan ukrainaparast militsiya rossiyaparast bo‘lginchini o‘ldirdi va yana bir kishini og‘ir yaraladi. ^[4]

17 iyul kuni Malaysia Airlines aviakompaniyasining Amsterdamdan Kuala-Lumpurga yo'l olgan 17-reysi bo'lginchilar nazorati ostidagi hududdan Rossiyaning " Buk " yer-havo raketasi bilan urib tushirildi. ^[5]^[6] Samolyot Chistiakove yaqinida qulagan va bortdagi 298 kishining barchasi halok bo‘lgan. ^[7]

Demografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

2001 yilgi Ukraina aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra : ^[8]^[9]

Etnik kelib chiqishi

ukrainaliklar: 50,8%
Ruslar: 45,1%
Belaruslar: 1,3%
tatarlar: 1,3%
armanlar: 0,2%
yunonlar: 0,1%

Mahalliy til

Rus tili: 81,83%
ukrain: 17,03%
Belarus: 0,18%
Arman: 0,11%
Moldova: 0,03%
Bolgar: 0,01%
yunoncha: 0,01%

Transport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Bird's-eye view of streets and low buildings — Markaziy Chistiakovedagi Mykolaiv va Pionerska ko'chalari

Chystiakove transport tizimi avtobuslar va taksilar tomonidan xizmat ko'rsatadigan o'ttiz bitta yo'nalishdan iborat bo'lib, Snijne va Shaxtyorsk shaharlari bilan bog'lanadi. Lugansk-Donetsk avtomagistrali shahar markazidan to'qqiz kilometrdan o'tadi. Avtovokzal ( vulytsia Popovycha ) Donetsk, Xarkov va Ukraina sharqidagi boshqa shaharlarga xizmat ko'rsatadi. Shaharda uchta yirik temir yo'l stantsiyalari mavjud: Torez ( Volitsiya Vokzalna ), Rozsypne va Pelahiyivka. Ikki stantsiya elektr poyezdlariga xizmat ko'rsatadi: Pelahiyivkadagi Dronove va markaziy Chistiakovedagi Voskresenska.

Iqtisodiyot[tahrir | manbasini tahrirlash]

Outdoor monument to miners — Donbas kon yodgorligi

Front of large, Greek-style building — Bolalar ijod saroyi

Chystiakovening yirik kompaniyasi ko'mir qazib olishga ixtisoslashgan davlatga tegishli "Torez Antrasit" kompaniyasidir. Kompaniya bir qator shaxtalar va ishlab chiqarish ob'ektlarini, jumladan, "Progress" koni, Lutugin va Volin kon boshqarmasi va Chistiakove zavodini nazorat qiladi. Boshqa ish beruvchilar orasida Chistiakove elektr va qotishma zavodlari, Vuhleresurs kompaniyasining Terra koni, Davlat jazo boshqarmasi va Chystiakove oziq-ovqat sinov zavodi bor.

Mahallalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Chistiakove markaziga Pionerska, Nikolaeva, Engels, Syzrantsev va SSSRning 50 yilligi ko'chalari, Gagarin prospekti va Illich bulvari kiradi. Mahallalar birdan toʻrtgacha (Engels koʻchasi), Gʻalabaning 30 yilligi, G va Red Star ( Chervona Zirka ) nomlari bilan raqamlangan.

Markaziy qishloq ( ukraincha: Cелище центральне janubi-sharqidagi Chystiakove 1932 yilda shaharga aylangan Chistiakovedagi birinchi aholi punktlaridan biri edi. Unda aktyorlik maktabi va ikkita bolalar bog'chasi bor.

Shanxay, shuningdek, Chistiakove janubi-sharqidagi kichik turar-joy maydoni, 1946 yilda vengriyalik harbiy asirlar tomonidan qurilgan va etti qavatli turar-joy binolaridan iborat. Chystiakovedan tashqari uning shahar kengashi ikkita shaharni boshqaradi: Pelahiyivka va Rozsypne.