Chashma majmuasi
| Chashma majmuasi | |
|---|---|
 | |
| Joylashuv | 40°19′55″N 65°24′18″E / 40.3320°N 65.4049°E G OKoordinatalari: 40°19′55″N 65°24′18″E / 40.3320°N 65.4049°E G O |
| Xarita | |
„Chashma“ yoki Nur-Buloq majmuasi — diniy majmua, Oʻzbekistonning Navoiy viloyati Nurota shahridagi joylashgan ziyoratgoh. Majmua tarkibiga Chashma bulogʻining oʻzi kiradi. Nomi fors va tojik tillaridan so‘zma-so‘z „muqaddas manba“ deb tarjima qilinadi.
Bu Oʻrta Osiyodagi suv havzasilari orasidagi eng muhim ziyoratgoh boʻlib, mintaqadagi musulmonlarning eng koʻp ziyorat qilinadigan va muqaddas joylaridan biri hisoblanadi. Har yili majmuaga butun dunyodan minglab sayyohlar tashrif buyurishadi.
Joylashuvi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Chashma majmuasi Oʻzbekistonning Navoiy viloyati Nurota shahrida joylashgan. Buloqda mozor mavjud. Atrof asrlar davomida mahalliy aholi uchun mahalla vazifasini bajarib kelgan. Ziyoratgohdan uncha uzoq boʻlmagan joyda bozor, hammom, choyxona, mehmonxona bor.
Mahalliy aholi orasida tarqalgan afsonalardan biriga koʻra, 40 ming yil avval majmua joylashgan joyga meteorit tushib, yorugʻlik chiqaradi. Meteorit tushgan joydan buloq hosil boʻladi. Maʼlum boʻlishicha, uning suvi shifobaxsh xususiyatlarga ega. Mahalliy aholi bu joyni nur deb atay boshladi. Shaharning Nurota nomi shundan kelib chiqqan[1][2][3].
Qal’a Oʻzbekiston hududidagi eng qadimiy qal’alardan biridir. Qal’aning xarobalari bugungi kungacha saqlanib qolgan va arxeologlar, shuningdek, bu joylarga tashrif buyuradigan sayyohlar uchun katta qiziqish uygʻotmoqda. Qazishmalar chogʻida qalʼa tepalikda joylashgani va uning atrofi qalʼa devorlari bilan oʻralganligi aniqlangan[1][2][3].
Arxitektura binolari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Majmua 16-asrdan keyin qurilgan Juma masjidi, oʻrta asr hammomi, mozor, Panj qudugʻi va qadimiy Panjvakta masjidini (forscha panj — besh, vakta — vaqt/vaqt, yaʼni) oʻz ichiga oladi. Panjvakta masjidi majmuadagi eng qadimiy bino boʻlib, u 16-asrning birinchi yarmida qurilgan. Masjidlarning ichki qismida anʼanaviy yogʻoch oʻymakorligi va Markaziy Osiyo va Fors bezaklarining boshqa elementlari mavjud. Juma masjidi gumbazining diametri 16 metr[1][2][3].
Majmua hammomi 20-asr boshlarida buxorolik ustalar tomonidan eski hammom oʻrnida qurilgan[1][2][3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Чашма — комплекс культовых сооружений Нураты“. 2016-yil 10-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-fevral.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Комплекс Чашма“. 2019-yil 2-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 6-iyul.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 „Комплекс «Чашма»“. 2016-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-fevral.