Buxoro Xalq Sovet Respublikasining pochtasi va pochta markalari tarixi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Buxoro Xalq Sovet Respublikasining pochta va pochta markalari tarixi — 1920-yildan 1924-yilgacha bo‘lgan davr, yaʼni Buxoro Xalq Sovet Respublikasi (BXSR) o‘z pochta aloqasiga ega bo‘lib, oʻz ehtiyoji uchun maxsus pochta markalari chiqargan davrni o‘z ichiga oladi[1].

Pochtaning rivojlanishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

BXSR 1920-yil 2-sentyabrda Qizil Armiya yordami bilan amir hokimiyatini agʻdargan xalq qoʻzgʻolonidan soʻng Buxoro amirligi hududida 1920-yil 8-oktyabrda tashkil topgan[1].

Bir qator viloyatlarda (tumanlarda) doimiy pochta aloqasi muassasalari mavjud emasligi sababli respublika hukumati ot-pochta xizmatini tashkil qilgan[1][2].

Sovetlarning 1924-yil 19-sentyabrda boʻlib oʻtgan Beshinchi Butunbuxoro qurultoyi BXSRni Buxoro Sovet Sotsialistik Respublikasiga aylantirish toʻgʻrisida qaror qabul qilgan. 1924-yil 27-oktyabrda Oʻrta Osiyo Sovet respublikalarining milliy-maʼmuriy chegaralanishi natijasida BXSR tugatilib, hududiy jihatdan yangi tashkil etilgan Oʻzbekiston SSR, (1929-yildan — Tojikiston SSR) va Turkmaniston SSR tarkibiga kiritilgan[1].

Pochta markalarining chiqarilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1923-yildan 1925-yil fevraligacha Buxoro shahar pochtasining pochta markasi sifatida toʻrt nashr chiqarilgan mahalliy davlat (fiskal) markalari ishlatilgan[3].

  • BXSR gerbli markasi 1923-yil. Buxoroda shahar pochta markasi sifatida ishlatilgan.
    BXSR gerbli markasi 1923-yil. Buxoroda shahar pochta markasi sifatida ishlatilgan.
  • 5 rubllik BXSR pochta markasi (1924-yil)
    5 rubllik BXSR pochta markasi (1924-yil)

1924-yil avgust-sentyabr oylarida BXSR viloyatlari oʻrtasida ot pochtasi orqali aloqa qilish uchun uch nominaldagi pochta markalari chiqarilgan — 1 rubl (oq qogʻoz, Kalon minorasi tasviri bilan), 3 rubl (kulrang qogʻoz, Miri Arab madrasasining tasviri tushirilgan) va 5 rubl (kulrang qogʻoz, bezakli). Markalar Buxoroda litografik bosma usulida bosilib, teshikli (chiziqli teshilish hajmi 11½), yelimli yoki yelimsiz chop etilgan. Belgilangan qoidalarga koʻra, BXSR pochta markalaridan faqat respublika hududida foydalanish mumkin boʻlgan[1][2].

10, 15, 25, 50 va 75 rubllik nominaldagi BXSR pochta markalari, ular haqida maʼlumot F. G. Chuchina tomonidan tahrirlangan katalogda keltirilgan. Bu katalogda faqat nashr qilish rejalashtirilgan markalar joy olgan, lekin ular tirajga kirmagan[4].

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Владинец, Н. И; Ильичёв, Л. И; Левитас, И. Я.. Бухарская Народная Советская Республика // Большой филателистический словарь, М.:, 1988 — 38—39 bet. ISBN 5-256-00175-2.. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Владинец, Н. И.. Филателистическая география. М.:: Радио и связь, 1982 — 75 bet. 
  3. ↑ Флоренский В., Флоренский П. Гербовые марки Бухарской Народной Советской Республики (БНСР) 1922—1925 гг. // Филателия СССР. — 1990. — № 12. — С. 49 — 50. [Сканы с. 49 и с. 50.]
  4. ↑ Почтовые марки Средней Азии и Казахстана. Почтовые марки Бухарской Народной Советской Республики (Бухара), 1992., М.: — 10—12. bet. 

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Buxoro_Xalq_Sovet_Respublikasining_pochtasi_va_pochta_markalari_tarixi&oldid=3845131" dan olindi