Buloq (Qohira)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Buloq (arabcha: بولاق, Būlāq[1]), Misr poytaxti Qohiraning tumanlaridan biri. Qohira markazi, Al-Uzbekiya tumani va Nil daryosi bilan qoʻshni.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Buloq va Az-Zamalek (ishlab chiqilmagan va „Buloq oroli“ deb nomlanadi), taxminan 1800-yil. Description de l'Égypte

Nilning gʻarbga siljishi natijasida, ayniqsa 1050- va 1350-yillar oraligʻida, uning sharqiy tomonida yerlar paydo boʻldi. U yerda Buloqning rivojlanishi XV asrda boshlangan. 15-asrda sulton Barsbay davrida Buloq Qohiraning asosiy portiga aylandi[2].

Buloq - Qohira shahri qurilishining dastlabki bosqichlarini qoʻllab-quvvatlagan eski bosmaxona, metallga ishlov berish va mashinasozlik ustaxonalari kabi sanoatning kichik ustaxonalari bilan toʻldirilgan zich mahalliy tuman. Bu yerda Misrning barcha joylaridan kelgan aralash ishchilar sinfi yashagan, ular 19-asrda Muhammad Ali poshoning loyihalarida ishlash uchun shaharga koʻchib kelishgan. Tumanning shimolida shaharning yangi sanoat korxonalarining asosiy qismi joylashgan. Buloq tarixi XIV asrdagi Mamluklar hukmronligi davriga borib taqaladi, u davrda Buloq Qohiraning asosiy porti boʻlib, port yaqinida bir nechta karvonsaroylar, masjidlar va savdogarlar uchun uylar bilan toʻla edi[3].

Zamonaviy tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Taxminan 1800-yilda Buloqning mufassal xaritasi

Ogyust Mariet rahbarligida yangi qadimiy ashyolar boʻlimi tashkil etilgandan soʻng 1858-yili Buloqdagi sobiq obmorxonada yangi Misr qadimiy ashyolar muzeyi tashkil etilgan. Bino Nil daryosi boʻyida joylashgan boʻlib, 1878-yilda suv toshqinidan katta zarar koʻrgan. 1892-yilda muzey ashyolari Qohiraning Giza tumanidagi sobiq qirollik saroyiga koʻchirildi. Ular 1902-yilgacha oxirgi marta Tahrir maydonidagi hozirgi muzey binosiga koʻchirilgunga qadar u yerda saqlangan. Muzeyning sobiq joylashgan joyi qadimiy ashyolar boʻlimining ikkinchi rahbari nomi bilan atalgan „Maspero koʻchasi“ ning doimiy mavjudligi bilan koʻrsatilgan.

Nil kornishi qurilgandan soʻng, daryo boʻylab yoʻl oʻtgan, Buloq hududi port vazifasini oʻtashni toʻxtatdi. Bu yerda hozirda turli tashkilotlar, xususan Misr Tashqi ishlar vazirligi, Maspero televizion binosi, Alibobo kinoteatri (xarob)[4], va Al-Ahrom gazetasi joylashgan.

Taʼlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Buloqdagi maktablar:

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Būlāq Encyclopaedia Britannica
  2. Parker, Richard B.. Islamic monuments in Cairo, 3, Cairo: American University in Cairo Press, 1985 — 276 bet. ISBN 977-424-036-7. 
  3. Selim, Gehan. Unfinished Places: The Politics of (Re)making Cairo's Old Quarters. Routledge, 2016. ISBN 9781317506256. 
  4. „The Ali Baba Movie Theater, 1946“. naoumshebib.com. Qaraldi: 2016-yil 27-mart.
  5. "Home (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)". International Italian School "Leonardo da Vinci". Retrieved on October 25, 2015. "Address: 26th of July Str. No. 40 - Boulac - Cairo - Egypt" - Address in Arabic (Wayback Machine saytida 2015-09-16 sanasida arxivlangan): "العنوان: 40 شارع 26 يوليو - وسط البلد - القاهرة - جمهورية مصر العربية"

Qoʻshimcha oʻqish uchun[tahrir | manbasini tahrirlash]

  •  Selim, Gehan Mohammad Elsayed (2012). Remaking urban spaces in Egypt : a study of Bulaq Abul Ela planning schemes 1960-2005 (PDF) (PhD). University of Sheffield.
  • Selim, Gehan. Unfinished places : the politics of (re)making Cairo's old quarters. Routledge, 2016. ISBN 9781317506256.