Briseida

Briseida (qadimgi yunoncha: Βρισηΐς) — qadimgi yunon mifologiyasidagi personaj.

Gomerning „Iliadasidagi“ ayol qahramonlaridan biri. Briseida — „otasining ismi“, otasi Misiyalik Brisning taxallusi, uning oʻz ismi Gippodamiya.

Troya urushi paytida Briseida yunonlar tomonidan qoʻlga olindi va urush oʻljasidan ulush sifatida Axillga berildi, u uni oʻzining kanizagi qiladi. Uning eri Menit va uchta ukasi Lirnessni qoʻlga olish paytida oʻldirilgan.

Yunonlar Briseidaning butun oilasini yoʻq qilganiga qaramay, u Axillni sevuvchi qul sifatida tasvirlangan. Keyinchalik, Briseidani Axilldan yunon armiyasi rahbari Agamemnon olib ketadi. Bu Axillni gʻazablantiradi va u urushda qatnashishdan bosh tortadi. Yunonlar magʻlubiyatga uchraydi, shu jumladan Axillning ukasi Patrokl ham oʻladi. Agamemnon Briseidani Axillga qaytarishga majbur boʻladi, shundan soʻng u yana harbiy harakatlarda qatnashadi.

U Axillning vafotidan keyin aza tutadi.

Sanʼatdagi tasvir

Axilles Briseisni Agamemnonga bermoqda. Pompeydagi Tragediya uyidan olingan freska, miloddan avvalgi I-asr, hozir Neapol milliy arxeologiya muzeyida

Delfidagi Polignotning rasmida tasvirlangan. Aksiyning „Briseida“ tragediyasining qahramoni. Briseidaning Axillga yozgan maktubi Ovidiy (Geroida III) tomonidan yozilgan. Oʻrta asrlarda uning ismi Pressida deb yozilgan.

Briseida Benua de Sent-Morning „Troya haqidagi romani“ da paydo boʻladi. Bokkachchoning „Filostrato“sidan boshlab, uning adabiy anʼanadagi nomi Kressidaga oʻzgaradi; aynan shu nom ostida u Choserning „Troil va Kressida“ va Shekspirning shu nomdagi dramasida namoyon boʻladi.

Briseida ingliz yozuvchisi Pet Barkerning „Qizlar sukunati“ romanidagi bosh qahramon. U bir nechta filmlarda paydo boʻladi:

• 1962 — „Axilles gʻazabi“; Briseida rolini Gloriya Milland ijro etgan.
• 2004 — „Troya“; Briseida rolini Rouz Birn ijro etgan.
• 2018 — "Troyaning qulashi " mini-seriali; Briseida rolida — Emi Luiz Uilson

Astronomiyada

1907-yilda kashf etilgan asteroid Briseida (655) Briseida nomi bilan atalgan.

Boshqa

• Velvet Brizeida kapalagi Briseida sharafiga atalgan.