Blaise Pascal
| Gʻarbiy falsafa XVII asr | |
|---|---|
| |
|
Ism |
Blaise Pascal |
|
Tavalludi |
19-iyun 1623-yil |
|
Vafoti |
19-avgust 1662-yil |
|
Falsafa maktabi |
|
|
Asosiy qiziqishlari | |
|
Mashhur fikrlari |
Pascal garovi |
|
Olgan taʼsirlari |
Antoine Arnauld, Pierre Duhem, William James, Henri Bergson |
Blaise Pascal (talaffuzi: blɛz paskal; 19-iyun 1623 – 19-avgust 1662) fransuz matematigi, fizigi, ixtirochisi, adibi va faylasufi boʻlgan. "Konus kesimlar nazariyasining tajribasi" nomli asarida (1639) proyektiv geometriyaning asosiy teoremalaridan biri — Paskal teoremasini isbotlagan (qarang Ikkilik prinsipi), 1641 yil jamlash mashinasini qurgan. Arifmetika, sonlar nazariyasi, algebra, ehtimollar nazariyasi, proyektiv geometriya va boshqa sohalarga oid ishlari muhim. P. birinchi marta matematik induksiya usulini qoʻllagan, Sharq matematiklaridan mus-taqil holda binomial koeffitsiyentlarni hisoblash usulini topgan (qarang Arifmetik uchburchak). P. qoʻllagan yuza va hajmlarni hisoblash usullari differensial hamda integral hisoblar yaratilishida asos boʻldi. P. gidrostatika asoschilaridan biri, 1648 yil atm bosimi mavjudligini isbotlaydigan taj-riba oʻtkazgan. Paskal qonunini asoslagan.
P. falsafiy qarashlari bilan ratsionalizm va skeptitsizm orasida ikkilanib turgan. Uning "provinsialga xatlar" asari fransuz prozasi va te-atrida muhim oʻrin tutadi. P. fransuz klassik prozasining shakllanishiga katta hissa qoʻshgan.[1]
Manbalar[tahrir]
 | Ushbu maqolani yozishda Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Havolalar[tahrir]
 |
