Blaise Pascal

Gʻarbiy falsafa XVII asr
Ism	Blaise Pascal
Tavalludi	19-iyun 1623-yil(1623-06-19) Clermont-Ferrand, Fransiya
Vafoti	19-avgust 1662-yil(1662-08-19) (39 yoshda) Parij, Fransiya
Falsafa maktabi	Kontinental falsafa, ekzistensializm asosi
Asosiy qiziqishlari	Teologiya, matematika, falsafa, fizika
Mashhur fikrlari	Pascal garovi Pascal uchburchagi Pascal qonuni Pascal teoremasi
Olgan taʼsirlari	Antoine Arnauld, Pierre Duhem, William James, Henri Bergson

Blaise Pascal (talaffuzi: blɛz paskal; 19-iyun 1623 – 19-avgust 1662) fransuz matematigi, fizigi, ixtirochisi, adibi va faylasufi boʻlgan. "Konus kesimlar nazariyasining tajribasi" nomli asarida (1639) proyektiv geometriyaning asosiy teoremalaridan biri — Paskal teoremasini isbotlagan (qarang Ikkilik prinsipi), 1641 yil jamlash mashinasini qurgan. Arifmetika, sonlar nazariyasi, algebra, ehtimollar nazariyasi, proyektiv geometriya va boshqa sohalarga oid ishlari muhim. P. birinchi marta matematik induksiya usulini qoʻllagan, Sharq matematiklaridan mus-taqil holda binomial koeffitsiyentlarni hisoblash usulini topgan (qarang Arifmetik uchburchak). P. qoʻllagan yuza va hajmlarni hisoblash usullari differensial hamda integral hisoblar yaratilishida asos boʻldi. P. gidrostatika asoschilaridan biri, 1648 yil atm bosimi mavjudligini isbotlaydigan taj-riba oʻtkazgan. Paskal qonunini asoslagan.

P. falsafiy qarashlari bilan ratsionalizm va skeptitsizm orasida ikkilanib turgan. Uning "provinsialga xatlar" asari fransuz prozasi va te-atrida muhim oʻrin tutadi. P. fransuz klassik prozasining shakllanishiga katta hissa qoʻshgan.

Havolalar

• Pascal asarlari