Bir necha uyqusizlik testi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
MSLT ballari
Daqiqalar Uyquchanlik
0–5 Ogʻir
5–10 Muammoli
10–15 Qoniqarli
15–20 Yaxshi

Multiple Sleep Latency Test (MSLT)-uyqu buzilishi diagnostika vositasidir. U kunduzgi uyqu davrining boshlanishidan uyquning tungi belgilarigacha oʻtgan vaqtni oʻlchash uchun ishlatiladi, bu uyqu buzilishi deb ataladi.

MSLT narkolepsi yoki jismoniy charchoq va uyqu turlarini ajratish uchun ishlatiladi. Uning asosiy maqsadi odamning qulay sharoitda qanchalik tez uxlab qolishi, bu qanchalik izchil yoki oʻzgaruvchanligini va REM uyqusining boshlanishi tezligida buzilishlar mavjudligini aniqlashdir. Bu turli xil uyqu muammolarini aniqlash va farqlash uchun ishlatilishi mumkin.

Sinov koʻpincha tungi uyquni oʻrganishdan soʻng, ikki soatlik oraliqda oʻrnatilgan toʻrt yoki besh 20 daqiqalik uyqudan iborat. Sinov paytida bemorning miya toʻlqinlari, EEG, mushaklarning faolligi va koʻz harakati kabi maʼlumotlar kuzatiladi va tashxis qo'yiladi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Multiple Sleep Latency Test[1] 1977-yilda uyqu kashshoflari Uilyam C. Dement va Meri Karskadon tomonidan yaratilgan[2] [3] [4] [5]. U 1970-yilda shifokor Dement tomonidan „90 daqiqalik kun“ deb nomlangan loyihani takrorlash natijasida ishlab chiqilgan[6]. Ular norasmiy ravishda 0-5 daqiqa oraligʻini uyg'onish holati deb atashgan, chunki u haddan tashqari jismoniy va aqliy zaiflikni koʻrsatadi.

Oddiy yechim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tayyorlanishi: Sinov kuni bemordan choy, kofe, kola va shokolad kabi energiya beruvchi mahsulotlarni isteʼmol qilmaslik soʻraladi.

  • Koʻpincha bir kechada rasmiy uyquni oʻrganish amalga oshirildi.
  • Baʼzida siydikni tekshirish sub’ektning tanasida uyquga xalaqit beradigan moddalar yoʻqligiga ishonch hosil qilish uchun amalga oshiriladi.
  • Bemorga testdan oldingi soʻrovnomani toʻldirish soʻralishi mumkin.
  • Miya toʻlqinlarini yozib olish uchun bemorning boshiga elektrodlar biriktiriladi.
  • Koʻz harakatini qayd qilish uchun koʻzlarga elektrodlar biriktirilgan.
  • Mushaklar ohangini aniqlash uchun iyagiga elektrodlar biriktiriladi.
  • Yurak urishi ham kuzatilishi mumkin.
  • Ushbu sensorlar kompyuterga ulangan. Sensorlar bemor qachon uxlayotgan va uygʻoq ekanligini koʻrsatadi va bemor qachon REM uyqusida ekanligini aniqlash uchun ishlatiladigan maʼlumotlarni uzatadi. Uyqu sinovi chiroqlar oʻchirilganda boshlanadi[7].
  • Bemordan uskunaning toʻgʻri ishlashini tekshirish uchun oddiy vazifalarni bajarish soʻraladi.
  • Bemorga 20 daqiqa uxlash soʻraladi, keyin uygʻotadi.
  • Nap jarayoni har 2 soatda jami toʻrt yoki besh marta takrorlanadi.
  • Bemor uxlash oraligʻida 2 soat davomida hushyor turishi kerak.
  • Bemordan testdan keyingi soʻrovnomani toʻldirish soʻralishi mumkin.

Izoh[tahrir | manbasini tahrirlash]

Klinik neyrofiziolog, nevrolog yoki uyqu boʻyicha mutaxassis natijalarni koʻrib chiqadi va bemorga yoki bemorning shifokoriga klinik muammo holatida test natijasining talqini haqida xabar beradi.

Agar uxlash vaqtida uyqu boʻlmasa, uxlashning kechikishi ushbu holat uchun 20 daqiqa sifatida qayd etiladi. Umuman olganda, uyquning 8 daqiqadan kam kechikishi ortiqcha uyquchanlikning ob’ektiv dalili hisoblanadi. Bundan tashqari, 15 daqiqa ichida REM uyqusining boshlanishi qayd etilgan har qanday uyqu imkoniyati " uyqu boshlangan REM davri (SOREMP) " sifatida belgilanadi. Tegishli vaziyatda oldingi PSG va MSLT oʻrtasidagi 1 dan ortiq SOREMP narkolepsiya tashxisini qoʻllab-quvvatlashi mumkin. Natijalarni ehtiyotkorlik bilan talqin qilish kerak, chunki birga keladigan uyqu buzilishlari, dori-darmonlar yoki giyohvand moddalarni isteʼmol qilish REM uyqusining boshlanishiga taʼsir qilishi mumkin.

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. ↑ „Multiple Sleep Latency Test“, Wikipedia (inglizcha), 2023-04-26, qaraldi: 2023-09-16
  2. ↑ Carskadon, M. A.; Dement, W. C. Sleep tendency: an objective measure of sleep loss. Sleep Research 6: 200, 1977.
  3. ↑ Richardson, G. S.; Carskadon, M. A.; Flagg, W.; Van den Hoed, J.; Dement, W. C.; Mitler, M. M. Excessive daytime sleepiness in man: multiple sleep latency measurement in narcoleptic and control subjects. Electroencephalogr Clin Neurophysiol. 1978 Nov;45(5):621–627.
  4. ↑ Carskadon, M. A.; Dement, W. C.; Mitler, M. M.; Roth, T.; Westbrook, P. R.; Keenan, S. Guidelines for the Multiple Sleep Latency Test (MSLT): a standard measure of sleepiness. Sleep 1986; 9:519–524
  5. ↑ Thorpy, M. J.; Westbrook, P.; Ferber, R.; Fredrickson, P.; Mahowald, M.; Perez-Guerra, F.; Reite, M.; Smith, P. The clinical use of the Multiple Sleep Latency Test. Sleep 1992; 15:268–276.
  6. ↑ Carskadon, M. A.; Dement, W. C. Sleep studies on a 90-minute day. Electroencephalogr. Clin. Neurophysiol. 39: 145–155, 1975.
  7. ↑ „Multiple Sleep Latency Test (MSLT) - Testing Process & Results“. American Academy of Sleep Medicine. 2014-yil 25-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 8-sentyabr.

Tashqi havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Meri Karskadonning MSLTdagi sahifasi [1]
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Bir_necha_uyqusizlik_testi&oldid=3907041" dan olindi