Ayarxaan
| Ayarxaan | |
|---|---|
 Albina Mixaylovna Degtyareva „Sibir olami“ festivalida | |
| Umumiy maʼlumot | |
| Kelib chiqishi | Yakutsk |
| Mamlakat |
 Rossiya |
| Faoliyat yillari | 2002-yildan |
| Janr | etno musiqa |
| Tarkib | Albina Degtyareva, Varvara Stepanova, Alisa Dolgunova, Nariyaana Renanto, Amgayana Nestereva |
„Ayarxaan“ (inglizcha: Ayarkhaan; guruhning oldingi nomlari „Kilyisax“, „Telke“) [1] — Yoqutistonning rus musiqiy etno guruhi[2][3][4][5]. Guruhning tarkibi Albina Degtyareva, Varvara Stepanova, Alisa Savvinova, Nariyaana Renanto[2], Amgayan Nesterevadan iborat[6]. Gururhning ijodi anʼanaviy xomus (changqoʻbiz) musiqasiga asoslanadi. „Ayarxaan“ soʻzi ijodkorlar qabilasi deb tarjima qilinadi[1].
Musiqasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
„Yoqut qizlari oʻz ovozi va xomusidan foydalanib, shamol tovushlari, qushlarning sayrashi, otning ovozi, tuyoqlarning taqirlashi va tabiatning boshqa tovushlariga taqlid qilib, kuylshadii. Ayrim kompozitsiyalari xuddi elektron musiqa studiyasida yaratilgandek yangraydi[7]“. Taqlid tizimi shomonlik marosimlariga xosdir. Yoqut shomonlari oʻz marosimlarini otning kishnashiga taqlid qilishdan boshlaydilar[8]. „Ayarxaan“ qoʻshiqlarida asosan dunyodagi uygʻunlik va goʻzallikni yaratgan Tangrining inoyati va donishmandligi haqida kuylanadi[7] .
Diskografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Guruh quyidagi albomlarni chiqargan[7][9]:
2005 — „Zvuki drevney zemli Olonxo“;
2008 — „Exo drevnostii“.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Guruh 2002-yilda musiqachi, kompozitor va shoira Albina Degtyareva tomonidan xomus, etnik musiqa va yoqut xalq qoʻshiqchiligini ommalashtirish va rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan[1]. Oʻshandan beri „Ayarxaan“ butun dunyo boʻylab turli etno va musiqa festivallari hamda tanlovlarining doimiy ishtirokchisi va koʻplab mukofotlar sovrindori[1]. Jumaladan[2][10] 2003-yilda Siktivkardagi Butunrossiya „Siyanie Severai“ festivalining gran-pri gʻolibi, 2004-yilda Yakutskdagi „Il Xomus“ xomus musiqasi xalqaro festivalining 1-darajali laureati, 2004-yilda Rossiyadagi — „Sayanring“ („Sayan halqasi“) II Butunjahon etnik musiqa festivalining gran-pri sovrindori, 2005-yilda Polshada joylashgan Broklavda boʻlib oʻtgan „Magia glosu“ („Ovoz sehri“) xalqaro jonli musiqa festivali laureati („Ayarxaan“ etnoguruhining solisti Yuliana Krivoshapkina ushbu festivalning yuziga aylangan), 2005-yilda Varshavada boʻlgan „Niechwytntgo ozieozictwa kulturwego“ xalqaro ogʻzaki xalq anʼanalari festivali laureati, 2005-yilda Tivadagi Qizil shahrida bolʻgan „Xomus“ xalqaro festivalining 1-darajali laureati, 2006-yilda Tivadagi Chadanda boʻlib oʻtgan „Ustuu xuree“ xalqaro jonli musiqa festivalida „Eng yaxshi etnik guruh“ nominatsiyasi gʻolibi, 2006-yilda Norvegiyadagi Minladenda boʻlib oʻtgan „Riddu-riddu“ xalqaro jonli musiqa festivali gʻolibi, 2006-yilda Mosvkadagi „Etnoland“ xalqaro etnik musiqa festivali gʻolibi, 2006-yilda Amsterdamdagi „Vijfde internationale mondharp festival“ xomus musiqasi V xalqaro kongressining „Eng yaxshi guruhi“, 2006-yilda Qiziloʻrda boʻlib oʻtgan „Qorqit ota va Buyuk dasht musiqasi“ turkiy xalqlar musiqasi xalqaro festivalining gʻolibi, 2007-yilda Moskvadagi „Zamonaviy sanʼat va taʼlim“ xalqaro tanlov-festivalining 1-darajali gʻolibi, 2007-yilda Xakasiyadagi Abakan shaharida boʻlgan „Polbek“ turkiy tilli xalqlarning mintaqalararo folklor festivali 1-darajali laureati, 2007-yilda Krasnoyarskdagi „Sayanring“ („Sayan halqasi“) xalqaro etnik musiqa festivalining „Tomoshabinlar mukofoti“ nominatsiyasida „Oltin Iriya“ mukofoti sovrindori, 2007-yilda Krems an der Donauda boʻlib oʻtgan „Glatt&verkehrt“ xalqaro qoʻshiqlar festivalining gʻolibi, 2011-yilda Malmesburydagi WOMAD ishtirokchisi[11], 2011-yilda Portugaliyadagi Jahon musiqa festivali ishtirokchisi, 2012-yilgi Yozgi Olimpiada oʻyinlari dasturi qatnashchisi, 2013-yidal Rossiyagi WOMAD ishtirokchisi, 2018-yilda Rossiyada boʻlib oʻtgan Sibir dunyosi qatnashchisi, 2019-yilda Samarqand shahrida (25—30 avgust) boʻlib oʻtgan YUNESKO homiyligidagi „Sharq taronalari“ XII xalqaro musiqa festivalida „Ayarxaan“ guruhi 77 davlatdan kelgan ishtirokchilar orasida uchinchi oʻrinni egallagan[6][3].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Этно-группа «Айархаан»“ (ru). Ил Хомус (2009-yil 7-aprel). 2018-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Ayarkhaan“ (en). Facebook. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ 3,0 3,1 „Ayarkhaan“. Sharq-Taronalari. sharq-taronalari.uz (2019). 2019-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
- ↑ „Ayarkhaan“. WOMEX. www.womex.com. 2019-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
- ↑ „Видеоархив“. Мир Сибири" - Международный фестиваль этнической музыки и ремёсел. www.festmir.ru. 2019-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.
- ↑ 6,0 6,1 „Этно-группа «Айархаан» завоевала «бронзу» на международном музыкальном фестивале“. Якутское-Саха Информационное Агентство (2019-yil 31-avgust). 2019-yil 1-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 27-oktyabr.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Nurguyana Degtyareva. „Ayarkhaan — Артисты“ (ru). WOMAD Russia (2013). 2019-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ „Айархаан“ (ru). ayarkhaan_group. VK.com. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ „Ayarkhaan“ (en). MusicBrainz. MusicBrainz.org. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ „Айархаан“ (ru). Sakha Diaspora. SakhaOpenWorld.org (2007). 2018-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 3-fevral.
- ↑ „BBC Radio 3 - WOMAD, Womad 2011: Picture Gallery - Womad 2011: Ayarkhaan“ (en). BBC (2011). 2019-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 31-oktyabr.