Avliyo Bogoroditsa cherkovi

Avliyo Bogoroditsa cherkovi
Avliyo Bogoroditsa cherkovi
Umumiy maʼlumot
Tasnifi	Cherkov
Manzili	Mahmuda Qo‘shg‘ariy ko'chasi 70-uy
Shahar	Samarqand
Mamlakat	Oʻzbekiston
Qurilishi tugagan	1903
Dizayn va konstruksiya
Quruvchi	mahalliy armanlar
	Avliyo Bogoroditsa cherkovi

Avliyo Bogoroditsa cherkovi (armancha: Սամարղանդի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցի) – Samarqand shahrida joylashgan. 1903-yilda mahalliy armanlar mablagʻi hisobidan qurilgan arman cherkovi. Surb Astvatsatsin cherkovining birinchi ruhoniysi Ruben Ota Bekgulyants edi.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi arman koʻchmanchilari hozirgi O'zbekiston hududida XV asrda Amir Temur davrida paydo boʻlgan va u bosib olgan Armanistondan Samarqandga hunarmandlarni olib kelgan. XIX asrda Oʻrta Osiyoning Rossiyaga qoʻshilishi arman koʻchmanchilari sonining oʻsishida muhim rol oʻynagan.

Rossiya imperiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

1897-yilda Samarqandning oʻzida atigi 149 nafar arman : 123 erkak va 26 ayol yashaganida, bu kichik koloniya vakillari viloyat harbiy gubernatoriga shaharda ibodat uyi ochishni iltimos qilib murojaat qilishadi. Soʻrov hurmat qilindi: 1898-yil 31-oktyabrda ruhoniy Gevorg Zaxaryants tegishli ruxsat oldi.

1897-yilda Samarqandda armanlar kam edi, shuning uchun cherkov maxsus ijaraga olingan xonada tashkil etildi. Biroq, tez orada armanlar oʻzlarining binolarini qurishga qaror qilishdi va buning uchun nufuzli vasiylar kengashini sayladilar. Lekin, birinchi navbatda, cherkov maʼmurlarining roziligini olish kerak edi. Samarqandliklar 1894-yildan beri Oʻrta Osiyoning barcha cherkovlari boʻysungan Astraxan arman yeparxiyasi konsistoriyasi rahbariyati bilan yozishmalarga kirishdi^[1].

Turkiston general-gubernatori tomonidan 28-iyunda ijobiy qaror qabul qilindi va bu haqda shu kuni Samarqand viloyati harbiy gubernatoriga xabar berildi. Shunday qilib, 1903-yil iyul oyida vasiylar kengashi Samarqand va Toshkent hokimiyatlaridan barcha kerakli hujjatlarni oldi. Bu vaqtda Astraxandan uzoq kutilgan qogʻoz keldi. Arman jamoasi oʻzining cherkovini qurishni boshladi.

1903-yil oxirida bino qurildi^[2]. Ushbu ibodatxonaning birinchi ruhoniysi, tabiiyki, loyihani amalga oshirishga eng katta hissa qoʻshgan Ruben Bekgulyants boʻldi. 1905-yil 1-avgustda imperator Nikolay II farmon chiqardi, uning uchinchi bandida:

"Bizning noibimizga arman cherkov maktablari toʻgʻrisidagi yangi nizom ishlab chiqilgunga qadar, Kavkaz noibligi doirasida Oliy Kengash tomonidan 1874-yil 19-iyulda tasdiqlangan qoidalar asosida cherkov va monastirlarda cherkov maktablarini ochishga ruxsat berilsin"

Sovet davri[tahrir | manbasini tahrirlash]

Avliyo Bogoroditsa cherkovi va cherkov maktabi Sovet davrida ham oʻz faoliyatini davom ettirdi. Cherkovda choʻqintirish va toʻylar boʻlib oʻtdi, marhumlar uchun dafn marosimlari oʻtkazildi va barcha cherkov bayramlari nishonlandi, bolalarga arman tarixi va madaniyati oʻrgatildi. 1939-yil 1-avgustdagi 33-sonli bayonnomaga asosan cherkov faoliyati tugallangan.