Argentina — Turkiya munosabatlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Argentina va Turkiya davlatlarining xaritada joylashuvi. Yashil rangda Argentina, sariq rangda Turkiya koʻrsatilgan.

Argentina — Turkiya munosabatlari Argentina va Turkiya oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Prezident Kristina Kirchner va Prezident Abdulla Gul Anqarada. 2011-yil.

1982-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar yomonlashdi, chunki Turkiya Argentina bilan Folklend urushi paytida Buyuk Britaniyaning harakatlarini toʻliq siyosiy qoʻllab-quvvatlashini bildirdi. 1992-yilda Argentina Prezidenti Karlos Menem Turkiyaga rasmiy tashrif bilan kelgan Janubiy Amerikadan birinchi davlat rahbari boʻldi. 2007-yil 24-aprelda Argentina Milliy Kongressi turk tomonining diplomatik bosimiga qaramay, Usmonli imperiyasi kuchlari tomonidan armanlar genotsidi faktini tan oldi. Turkiya Argentinaning Arman genotsidi faktini tan olganidan afsusdaligini bildirdi, bu esa Anqaradagi Turkiya Tashqi ishlar vazirligi binosida Argentina-Turkiya munosabatlarini tahlil qilish uchun Buenos-Ayresdagi elchining chaqirib olinishiga olib keldi[1].

Argentina Milliy Kongressi Arman genotsidi faktini tan olishdan oldin Turkiya bilan munosabatlar ancha yaxshi darajada boʻlgan, mamlakatlar BMT kun tartibidagi aksariyat xalqaro masalalar boʻyicha bir xil fikrda edi. Britaniya ommaviy axborot vositalari Turkiyaning Buenos-Ayresdagi elchixonasi faoliyati unchalik samarali emasligini, bu munosabatlarni yanada yaxshilash va boshqa Lotin Amerikasi davlatlarida taʼsirni kengaytirish imkoniyatiga hissa qo‘shmasligini taʼkidladi. Argentinada joylashgan Argentina-Turkiya Doʻstlik Jamgʻarmasi xalqlar oʻrtasidagi madaniy almashinuvni targʻib qiladi, turk taomlari boʻyicha darslar, turk tili boʻyicha mahorat darslari oʻtkazadi va vaqti-vaqti bilan kambagʻallarga oziq-ovqat tarqatadi[2].

Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mamlakatlar savdo-iqtisodiy hamkorlik to‘g‘risidagi bitimni imzolaganlar. 2008-yilda Turkiyaning Argentinaga eksporti 35 million AQSh dollarini, Argentinaning Turkiyaga eksporti esa 221 million dollarni tashkil etdi. Argentina Turkiyaning Lotin Amerikasidagi Braziliya va Meksikadan keyin uchinchi yirik iqtisodiy hamkoridir[3].


Birlashgan xalqaro tashkilotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ikki davlat bir qator xalqaro tashkilotlarga aʼzodir, jumladan:

Tashkilot bayrog'i Tashkilot nomi Argentinaning qo'shilish sanasi Turkiyaning qo'shilish sanasi
Jahon Savdo Tashkiloti - 1995-yil 26-mart
Xalqaro taraqqiyot fondi 1962-yil 3-avgust 1960-yil 22-dekabr
Xalqaro moliya korporatsiyasi 1959-yil 13-oktabr 1956-yil 19-dekabr
Birlashgan Millatlar Tashkiloti 1945-yil 24-oktabr 1945-yil 24-oktabr
Xalqaro elektraloqa ittifoqi 1889-yil 1886-yil
Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki 1956-yil 20-sentabr 1947-yil 11-mart
Avstraliya guruhi 1993-yil 2000-yil
Konsultativ nizolarni hal qilish xalqaro markazi 1994-yil 18-noyabr 1989-yil 2-aprel
Ko'p tomonlama investitsiyalarni kafolatlash agentligi 1992-yil 11-fevral 1988-yil 3-iyun
Raketa texnologiyasini boshqarish tizimi 1993-yil 1997-yil
YUNESKO 1948-yil 15-sentabr 1946-yil 4-noyabr

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „10th Anniversary of Argentina’s Genocide Recognition Marked - Armenian National Committee of America“. 2018-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 30-yanvar.
  2. „Turkish Community in Buenos Aires“. Turkish Daily News (2007-yil 20-mart). 2009-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 18-avgust.
  3. „TURKEY SEEKS TO INCREASE TRADE WITH LATIN AMERICA“. Eurasia Daily Monitor Volume (2008-yil 23-aprel). 2010-yil 25-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 13-avgust.