Kontent qismiga oʻtish

Arg, Kobul

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Arg

2020-yil fevral oyida binoning old qismidan koʻrinishi
Umumiy maʼlumot
Meʼmoriy uslubi Afgʻon
Shahar Kobul
Mamlakat Afgʻoniston
Koordinatalar 34°31′25″N 69°10′44″E / 34.52361°N 69.17889°E / 34.52361; 69.17889
Texnik holati
Size deyarli 34 gektar
Vebsayt
Rasmiy sayti
Arg, Kobul

Arg (pushtucha: ارګ; dariycha: ارگ; lit.qal'a) — Afgʻonistonning prezident saroyi[1], Kobulda joylashgan. 2021-yilda Tolibon tomonidan Afgʻoniston prezidentligi bekor qilinganidan beri u Afgʻoniston Vazirlar Mahkamasining yigʻilish joyi boʻlib xizmat qilmoqda. Saroy Deh Afgʻon va Vazir Akbar Xonning boy mahallasi oʻrtasidagi 34 gektar maydonda joylashgan. Undan tarixan Abdurahmon Xondan (uning poydevorini qoʻygan) Ashraf G'aniga qadar koʻplab Afgʻoniston davlat rahbarlari tomonidan foydalanilgan.

U 1880-yilda Bala Hisor vayron qilinganidan keyin qurilgan.

Arg poydevori 1880-yilda taxtga oʻtirganidan keyin amir Abdurrahmonxon tomonidan qoʻyilgan.[2] U atrofi suv bilan toʻldirilgan xandaqli qal'a sifatida yaratilgan. Abdurrahmon Xon uni Arg-e-Shahi (Qirol qal'asi) deb nomladi va boshqa binolar qatorida oʻz oilasi uchun qarorgoh, armiya kazarmasi va milliy xazinaxonani oʻz ichiga oldi. Ilgari Bala Hisor Ikkinchi Angliya-Afgʻon urushi (1878—1880) davrida Chegara qoʻshinlari polki tomonidan vayron qilinmaguncha, amirlarning qalʼasi yoki qarorgohi boʻlib xizmat qilgan.

Arg Afgʻonistonning barcha qirollari va prezidentlari uchun qirollik va prezidentlik saroyi boʻlib xizmat qilgan. Hafizulloh Amin oilasi uchun Tojbeglar saroyini qarorgoh sifatida ishlatgan. U turli hukmdorlar davrida oʻzgarishlar va rivojlanishlarga duch keldi. 1978-yildagi Savr inqilobi paytida general Muhammad Dovud Xon va uning oilasi Afgʻoniston Xalq Demokratik partiyasi (XDP) a'zolari tomonidan Arg ichida oʻldirilgan. 2021-yilning 15-avgustida, 2021-yilgi Tolibon hujumi va poytaxtning deyarli egallab olinishi ortidan, prezident Ashraf Gʻani tinchlik va qon toʻkilishining oldini olish maqsadida mamlakatni tark etganidan soʻng, Tolibon Argni egallab oldi.[3] Tolibon oʻshandan beri Afgʻoniston Vazirlar Mahkamasining yigʻilishlarini ushbu binoda oʻtkazmoqda. Qandahorda boʻlib oʻtadigan Islom Amirligi rahbari raisligidagi yigʻilishlar bundan mustasno.[4]

Arg (2021-yil 15-avgustgacha) quyidagilardan iborat edi:

  • Prezident Ashraf G'ani va Prezidentning Protokol idorasi - Gul Xona;
  • Prezident devonining apparati;
  • Milliy xavfsizlik maslahatchisi binosi va Prezident matbuot kotibi idoralari.
  • Afgʻoniston Milliy Xavfsizlik Kuchlari (ANSF) idoralari.
  • Prezident ma'muriyati uchun bino.
  • Delegatsiyalarni qabul qilish yoki yirik yigʻilishlarni oʻtkazish uchun turli binolar.
  1. „Deputy prime minister visits senior members in Presidential Palace“. Islamic Emirate of Afghanistan – Voice of Jihad (8-may 2022-yil). Qaraldi: 8-may 2022-yil.
  2. „Travel and Tourism“ (5-dekabr 2013-yil). 29-iyun 2017-yilda asl nusxadan arxivlangan.
  3. „Afghanistan Taliban Crisis Live Updates: Taliban seize Afghan presidential palace; reports of firing at Kabul airport“. The Economic Times (2021-yil 3-iyun). Qaraldi: 2021-yil 16-avgust.
  4. „3-Day Cabinet Meeting Held in Kandahar“. TOLOnews (24-mart 2022-yil). Qaraldi: 20-aprel 2022-yil.