Anna Ushenina
| Anna Ushenina | |
|---|---|
 Ushenina 2008-yil
| |
| Toʻliq ismi | Anna Yuriyivna Ushenina |
| Mamlakati | Ukraina |
| Tugʻilgan sanasi | 30-august 1985-yil Kharkiv, Ukraina SSR, Sovet |
| Unvon | Grossmeyster |
| Jahon chimpioni | 2012—2013 |
| FIDE reytingi | 2423 (August 2022-yil) |
| Peak reytingi | 2502 (Iyul 2007-yil) |
Anna Yuriyivna Ushenina (ukraincha: Анна Юріївна Ушеніна Ushenina; 1985-yil 30-avgustda tugʻilgan) — ukrainalik shaxmat grossmeysteri.
Shaxsiy hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ushenina oʻzi tugʻilgan Xarkovda yashaydi. U yahudiy millatiga mansub[1]. Yosh Usheninaning intellektual va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishi kerakligini aniqlab, onasi uni yetti yoshida rasm va musiqa bilan birga shaxmat bilan ham tanishtirdi[2]. U 15 yoshida ukrainalik qizlar (20 yoshgacha) chempioniga aylandi. 2000—2002-yillarda Xarkov olimpiya zaxiralari sport maktabida shaxmat boʻyicha tahsil olgan boʻlsada, uning koʻplab shaxmat mahorati oʻz-oʻzidan oʻrganilgan. Bu davrda uning murabbiyi xalqaro usta Artiom Tsepotan edi[3].
Milliy muvaffaqiyat[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ayollar oʻrtasidagi Ukraina milliy chempionatida uning muvaffaqiyati va erishgan yutuqlari eʼtiborga molik. 2003-yilda (Nikolayev) va 2004-yilda (Alushta) mos ravishda toʻrtinchi va oltinchi oʻrinlarni egalladi, shundan soʻng 2005-yilda Alushta chempioni boʻldi va bu yoʻlda eng yaxshi tennischi Tatyana Vasilevichni ortda qoldirdi. U 2006-yilda Odessada bu muvaffaqiyatini deyarli takrorladi va ikkinchi oʻrinni egalladi, ammo yuqori reytinglar Natalya Jukova va Inna Gaponenkodan oldinda[4].
Jamoa chiqishlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Uning jamoaviy shaxmat boʻyicha koʻplab muvaffaqiyatlari 2006-yilda eng yuqori choʻqqiga chiqdi. Turindagi ayollar olimpiadasida u gʻolib boʻlgan Ukraina jamoasining bir qismi boʻldi va musobaqa davomida magʻlubiyatsiz qoldi. Ushenina va uning hamyurtlari Natalya Jukova (shuningdek magʻlubiyatsiz), Katerina Lagno va Inna Gaponenkoning har biri 70 dan 80 foizgacha ball toʻplashdi, bu esa jamoaviy oltin medallarga sazovor boʻldi va shaxmat toʻgaraklarida koʻplab olqishlarga sazovor boʻldi.
Ushenina uchun uning eng birinchi yirik medali 2002-yilda Balatonlelle shahrida boʻlib oʻtgan qizlar oʻrtasidagi (18 yoshgacha boʻlgan) Yeropa jamoalar chempionatida boʻlib, u yerda 1-oʻrinda jamoaviy oltin va shaxsiy kumush medalni qoʻlga kiritdi. Yana bir bor 2007-yilda Yekaterinburgda boʻlib oʻtgan shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi jamoaviy jahon chempionatida u Ukrainaga bronza medalini qoʻlga kiritdi va shaxsiy hisobiga bronza medalini qoʻshib qoʻydi. U shuningdek, 2005-yil va 2007-yillarda shaxmat boʻyicha Yeropa jamoaviy chempionatida ikki marta oʻynagan[5].
Liganing juda faol shaxmatchisi, u muntazam ravishda Fransiya, Rossiya, Serbiya, Chernogoriya va Sloveniya milliy ligalarida oʻynaydi.
Turnirlar va unvonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
2001-yilda Kiyevda va 2003-yilda Odessada boʻlib oʻtgan turnirdagi muvaffaqiyatlar unga 2003-yilda berilgan „Ayol grossmeyster“ (WGM) unvoniga sazovor boʻldi. Uning 2006-yilgi ayollar shaxmat olimpiadasidagi chiqishi va oʻsha yili Pardubitse va Abu-Dabidagi keyingi natijalari unga 2007-yil yanvar oyida berilgan Xalqaro usta (IM) unvoniga ega boʻldi.
2007-yilda Moskvada boʻlib oʻtgan nufuzli „Aeroflot Open“ musobaqasining „A2“ boʻlimida u dastlabki 7 raunddan 5 ochko toʻpladi va uchta erkak grossmeysterni 2672 ball bilan magʻlub etdi. 2008-yil yanvar oyida u Veyk-an Zee shahrida boʻlib oʻtgan Korus shaxmat turnirining C guruhida 4 ball toʻpladi[6]. Koʻp oʻtmay, Moskva ochiq chempionatining ayollar seksiyasida u Anna Muzychukdan keyin ikkinchi oʻrinni egalladi va Natalya Jukova va Katerina Lagnoni ortda qoldirdi[7][8]. 2010-yilda Xarkovda 2649 koʻrsatkich koʻrsatkichi bilan Rektor kubogini qoʻlga kiritdi[9].
2016-yilda u Mamayyadagi ayollar oʻrtasidagi Yevropa chempionatida ikkala oʻyinchi ham 8,5/11 ball toʻplaganidan soʻng, Sabrina Vega tay-breyk natijasiga koʻra gʻolib chiqdi[10].
2017-yilda Isroilda boʻlib oʻtgan Makkabiya oʻyinlarida ikkinchi GM guruhida kumush medalni qoʻlga kiritdi[11].
Ayollar oʻrtasidagi jahon chempioni[tahrir | manbasini tahrirlash]
2012-yilgi ayollar oʻrtasidagi shaxmat boʻyicha jahon chempionati finalida u Antoaneta Stefanova ustidan tay-brekda gʻalaba qozonib, ayollar oʻrtasidagi shaxmat boʻyicha 14-jahon chempioni boʻldi . Bu unga avtomatik ravishda grossmeyster unvonini berdi va 2013-yilgi shaxmat boʻyicha Jahon kubogiga yoʻllanma berdi. U Ukrainaning ayollar oʻrtasida shaxmat boʻyicha birinchi jahon chempioni[12] va bu gʻalaba tufayli Ushenina 2012-yilning Ukrainaning eng yaxshi ayol shaxmatchisi deb topildi[13].
U 2013-yilgi shaxmat boʻyicha ayollar oʻrtasidagi jahon chempionatida Xou Yifanga qarshi chempionlik unvonini boy berdi[14].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „В Москве состоялась презентация "Шахматной еврейской энциклопедии"“.
- ↑ „Interview (in Russian)“. 2007-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 27-may.
- ↑ „Best Chess Lessons online, International Master Artiom Tsepotan“. ChessStudy.com. Qaraldi: 2014-yil 23-avgust.
- ↑ Ukrainian Chess Federation records
- ↑ Olimpbase — Olympiads and other Team event information
- ↑ „Wijk R13: Aronian, Carlsen win Wijk aan Zee 2008“. ChessBase (2008-yil 27-yanvar). Qaraldi: 2016-yil 17-iyun.
- ↑ CHESS magazine — May 2008 pp. 9, 10
- ↑ „Plovdiv: Playoffs of the European Individual Championships“. ChessBase (2008-yil 4-may). Qaraldi: 2016-yil 9-iyun.
- ↑ Karlovich. „Ushenina wins strongest ever Rector Cup in Kharkov“. ChessBase (2010-yil 7-aprel). Qaraldi: 2016-yil 17-iyun.
- ↑ „Anna Ushenina wins European Women's Championship“. Chessdom. Qaraldi: 2016-yil 17-iyun.
- ↑ „Georg Meier wins 20th Maccabiah“ (2017-yil 21-iyul).
- ↑ Mark Rachkevych. „Kharkiv's Anna Ushenina becomes Ukraine's first women's world chess champion“. Kyivpost.com (2012-yil 1-dekabr). Qaraldi: 2013-yil 20-oktyabr.
- ↑ „Anton Korobov and Anna Ushenina Became the Best Chess Players of Ukraine in 2012“. Chess-News.ru (2013-yil 26-mart). 2016-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 6-fevral.
- ↑ „ChessBase News | Taizhou 07: Hou Yifan is World Champion“. Chessbase.com (2013-yil 20-sentyabr). Qaraldi: 2013-yil 20-oktyabr.