Ahmadiyya in the United Kingdom
Ahmadiya Musulmonlar Jamiyati Buyuk Britaniyada 1913-yil iyul oyida Londonga kelgan kashshof Chaudri Fateh Muhammad Sialning sa'y-harakatlari bilan tashkil etilgan. Sial Ahmadiya Musulmon Jamiyati tomonidan xorijga yuborilgan birinchi missioner edi va harakatning birinchi xalifasi Hakim Nur-ud-Dinning shaxsan rahbarligi ostida xizmatda bo`lgan.[1]
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Kelganidan keyin ko'p yillar o'tmay, Buyuk Britaniyada masjidga ehtiyoj paydo bo'ldi va 1926-yilda Londonda Fazl masjidi rasman ochildi va u shaharning birinchi masjidi bo'ldi.[2][3] Jamiyat mamlakat bo'ylab ko'plab masjidlar va missiya uylarini kengaytirdi va qurdi. Ulardan eng mashhuri Janubiy Londondagi Baytul Futuh masjidi bo'lib, G'arbiy Yevropadagi eng katta masjidlardan biri hisoblanadi.[4]
Xalqaro shtab-kvartirasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ahmadiya Musulmon Jamiyatining Xalqaro Bosh qarorgohi 1984-yildan beri Buyuk Britaniyada (London shahrida). Jamiyatning toʻrtinchi xalifasi Mirzo Tohir Ahmad 1984-yilda Pokistondan majburiy surgun qilinganidan beri Londondagi Fazl masjidi to 2019-yil 15-aprelda Xalqaro shtab-kvartirani Islomobod, Tilfordga koʻchirilgunch 35 yil davomida Xalqaro shtab-kvartira boʻlib xizmat qilgan.
Demografiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
2017-yil holatiga ko'ra, Buyuk Britaniyada 150 mahalliy bo'limda 30 000 Ahmadiy bor.[5][6]
Ahmadiy ta'limotini qabul qilgan taniqli shaxslar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mirzo Masrur Ahmad – beshinchi xalifa va butun jahon Ahmadiya musulmonlar jamoasining hozirgi rahbari
Mirzo Tohir Ahmad - To'rtinchi xalifa, uning davrida Jamiyat shtab-kvartirasi Pokistondan Buyuk Britaniyaga ko'chib o'tgan.
Doktor Abdus Salam - birinchi musulmon Nobel mukofoti sovrindori va jamiyatning sodiq a'zosi, Londonning Putni shahrida yashagan.
Tariq Ahmad, Uimbldonlik baron Ahmad – Buyuk Britaniyaning Lordlar palatasi aʼzosi, Hamdoʻstlik va Janubiy Osiyo boʻyicha Davlat vaziri va Bosh vazirning mojarolarda jinsiy zoʻravonlikning oldini olish boʻyicha maxsus vakili[7]
Iftixar A. Ayaz – Tuvalu konsulligi xodimi
Cllr Iftixar Chaudhri - Runnymede meri
Abdul Rahim Dard - yozuvchi, missioner, tarixiy Fazl masjidining imomi va Pokiston harakatining siyosiy faoli
Foteh Muhammad Sial - Ahmadiya Musulmon Jamoasi tomonidan xorijga yuborilgan birinchi Ahmadiy missioner
Bashir Ahmad Orchard - Ahmadiya Musulmon Jamiyatining yevropalik nasldagi birinchi missioneri
Ahmadiyaga qarshi kampaniya[tahrir | manbasini tahrirlash]
Harakat Buyuk Britaniyadagi sunniy mutaassibligidan aziyat chekadi. Ular Britaniya Musulmonlar Kengashi tomonidan musulmonlar sifatida tan olinmagan va Xatme Nubuvvat akademiyasi tomonidan qoralash nishoniga olingan.[8][9][10]
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „28 February - 5 March“ (en-GB). Al Hakam (2020-yil 28-fevral). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
- ↑ „Fazl Mosque“. Qaraldi: 4-may 2012-yil.
- ↑ „The Baitulfutuh Mosque- Ahmadiyya Muslim Community: An Overview“. www.baitulfutuh.org. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
- ↑ Association, Press. „Western Europe's largest mosque opens in Morden“ (en-GB). The Guardian (2003-yil 2-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
- ↑ „A religious killing in Scotland: A quiet man with a loud message: A horrific murder prompts fears of more attacks on a small Islamic sect“. The Economist (2-aprel 2016-yil). Qaraldi: 2-aprel 2016-yil.
- ↑ „Why Britain’s Ahmadis are worried“. The Economist. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
- ↑ „Lord Ahmad of Wimbledon“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2020-yil 30-avgust.
- ↑ „The murder of an Ahmadi“. The Economist (21-may 2016-yil). Qaraldi: 21-may 2016-yil.
- ↑ „Mosque warned over 'kill Ahmadis' leaflets“ (en-GB). BBC News (2019-yil 21-mart). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
- ↑ Nasser, Tahir. „The Muslim Council of Britain is failing Ahmadis like Asad Shah | Tahir Nasser“ (en-GB). The Guardian (2016-yil 25-aprel). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.