Abu Muhammad al-Maqdisiy

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Abu Muhammad al-Maqdisiy
أبو محمد المقدسي
Tavalludi
Asım Tahir el-Berkavi

1959-yil 3-iyul
Nablus, G'arbiy Sohil (keyin anneksiya qilingan Iordaniya)
Fuqaroligi Arab (Otayba)
Kasbi Yozuvchi, Olim

Abu Muhammad al-Maqdisiy (arabcha: أبو محمد المقدسي) — Falastindagi, iordaniyalik boʻlgan olim, salafiy jihodchilik ideologi, Abu Musab az-Zarqaviy va Abu Sufyon as-Sulamiylarning[1] ustozi. U jihod nazariyotchisi va salafiy mafkurachisi hamdir.[2]

Biografiya va hayoti[tahrir | manbasini tahrirlash]

1959-yil 3-iyulda Iordaniya Nablusni anneksiya qilishdan oldin Barkaning Nablus qishlogʻida tugʻilgan. Tugʻilganidan 3 yoki 4 yil oʻtgach, uning oilasi Quvaytga koʻchib oʻtdi.

Maktabni tugatgach, u Yugoslaviyaga joʻnab ketdi va Sarayevo universitetida muhandislik boʻyicha tahsil oldi. Keyinroq u Mosul universitetiga oʻqishga kirdi va u yerda ayollar va erkaklar bir sinfda oʻqishi islomga zid boʻlganligidan nafratlandi. 3 yildan soʻng u Mosuldagi oʻqishni tashlab Madinaga joʻnadi va u yerda Ibn Bazdan Madina Islom universitetiga shariat fanini oʻrganish uchun qabul qilinganligi haqida xat oladi. U yerda Ibn Taymiya, Ibn al-Qayyim va Muhammad ibn Abdulvahhobning kitoblarini oʻrgana boshladi.

Afgʻoniston va Pokistonga borib, u yerda daʼvat qilgan va al-Qoida oʻquv lagerida islomdan dars bergan. Undan tashqari. jamoatning shariat qozisi boʻlgan va Ayman al-Zavohiriy, Abu Hafs al-Masriy, Abu Ubayda kabi jihodchilar bilan doʻstlashgan.

al-Banshiriy va Abu Musab as-Suriy oʻsha yerda ilk bor “Ibrohim dini” kitobini yozgan.

1992-yilda Maqdisiy Iordaniyaga qaytib keldi va u yerda demokratiya kufr va shirk dini degan mavzuda tanqidiy kitob yozdi. Koʻpchilik uning materiallarini tarqatgani uchun qamoqqa tushdi.

1994-yilda Iordaniya Bayat Imom jihodiy harakati aʼzolarini, jumladan al-Maqdisiyni hibsga oldi. Unga Quvaytdan chekinish paytida Iroq armiyasi tomonidan tashlab ketilgan va mebellarga yashiringan qurollarni kontrabanda qilishda ayblangan, jumladan, 5 ta piyodalarga qarshi minalar, 7 ta granata va bir nechta granata oʻqlari. U va az-Zarqaviydan tashqari, Abu Qutayba al-Urduniy ham tashkilot aʼzosi edi. Sudda al-Maqdisiy qozilar, advokatlar va hozir boʻlganlarning barchasini tavhidga va togʻutdan voz kechishga daʼvat qildi.

Maqdisiy 1995—1999-yillarda qamoq jazosini oʻtadi yaʼni 15 yilga ozodlikdan mahrum etilgan va az-Zarqaviy bilan birga xizmat qilgan.

Daʼvat toʻxtamay, hatto panjara ortida turib ham asar yozishda, murojaat qilishda davom etdi. U 1999-yilda az-Zarqaviy bilan birga muddatidan oldin ozod etilgan, shundan soʻng Afgʻonistonga joʻnab ketgan, al-Maqdisiy esa Iordaniyada qolgan, shundan soʻng u yana hibsga olingan va bir necha bor qoʻyib yuborilgan.

U 2005-yil 28-iyunda ozodlikka chiqdi, lekin iyul oyida Al Jazeera telekanaliga bergan intervyusida sobiq shogirdini tanqid qilgan va toʻgʻri jihod qilish boʻyicha maslahat berganidan soʻng terrorizmni qoʻllab-quvvatlaganlikda ayblanib, yana qamoqqa tashlangan.

2008-yil 12-martda yana qamoqdan chiqdi. 2010-yil sentyabr oyida u yana hibsga olindi[3] va 2011-yil 28-iyulda[4] Afgʻonistondagi jihodga jangchilar yollagani uchun[5] 5 yilga ozodlikdan mahrum qilindi. 2014-yil 16-iyun yana[6] chiqarildi.

2014-yil 21-sentyabrda u[7] ISHIDga murojaat qilib, Piter Kassigni ozod qilish boʻyicha muzokaralarni boshlashga chaqirdi, chunki u musulmonlarga gumanitar yordam yetkazib berishni tashkillashtirish orqali yordam bergan, buning uchun u qatl emas, minnatdorchilikka loyiqdir.

2014-yil 30-sentyabrda u ISHID va boshqa jihodchi jamoatlar oʻrtasida sulh tuzish tashabbusi bilan chiqdi.

18-oktyabr kuni u Stenli Koen bilan uchrashdi, u FQBdagi aloqalaridan foydalanib, Iordaniya razvedka xizmatlariga bosim oʻtkazishni soʻradi, kuzatuv ostidagi kuzatuvdan ozod qilingan Maqdisiyni Abu Sufyon as-Sulamiy bilan bogʻlanishiga koʻndirish uchun ruxsat berdi.

2014-yil 27-oktyabrda u ISHID va Al-Qoida oʻrtasida “salibchilar”ga qarshi birgalikda kurashish uchun sulh tuzishga chaqirganidan soʻng terrorizmni targʻib qilgani uchun yana hibsga olindi[8], ammo 5-fevralda ozod qilindi.

2015-yil 6-fevralda Roya TVga bergan intervyusida u qanday qilib Abu Bakr al-Bagʻdodiy, Abu Muhammad al-Adnaniy, Abu Sufyon as-Sulamiyga maktublar yozganini, unda islomiy terrorchi bilan almashishni taklif qilganini aytdi. Sajida ar-Rishavi uchuvchi Muoz al-Kasasiba uchun oʻlim jazosiga hukm qilingan, biroq, ma’lum boʻlishicha, yoqib yuborilgani videosi e’lon qilinishi bilan ISHID al-Maqdisiyni aldagan va muzokaralar chogʻida uchuvchi allaqachon yondirilgan.

Pozitsiyasi[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • „Islomiy davlat“ guruhini notoʻgʻri ekstremistlar sifatida tanqid qilgan, garchi u guruhning baʼzi arboblari bilan yozishmalarda boʻlgan.
  • Hayat Tahrir ash-Shamni fitnada, shuningdek, Jabhat an-Nusrani al -Qoida bilan uzilishda tanqid qiladi. Shuningdek, “ Firat qalqoni ” operatsiyasi musulmonlar emas, Turkiya hukumati manfaatlariga xizmat qilgani uchun tanqid qilindi.
  • 11-sentyabr hujumlarini qoʻllab-quvvatlaydi. U al-Maqdisiy nuqtai nazaridan, haddan tashqari koʻpligi, masalan, jangovar boʻlmagan rafidiylarga qarshi teraktlar tufayli al-Zarqaviydan oʻz qarashlari bilan ajralib turardi. U, shuningdek , 2005-yilda Ammandagi mehmonxonalarni portlatish kabi musulmonlarni oʻldiradigan teraktlar uchun uni tanqid qildi.
  • U Ash-Shayrat havo bazasiga raketa hujumi uchun AQShni maqtashga chaqirdi.

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „The Caliphate’s Scholar-in-Arms“. 23-dekabr 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-may 2019-yil.
  2. „Arşivlenmiş kopya“. 13 mayıs 2018da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 16-mart.
  3. اطلاق سراح ابو محمد المقدسي منظر السلفية الجهادية في الاردن, Al-Quds al-Arabi
  4. الأردن: السجن 5 أعوام للمرشد الروحي السابق للزرقاوي, Аль-Иттихад
  5. [1], The San Diego Union-Tribune
  6. أبو محمد المقدسي… منظّر الجهاديين الذي لم يجاهد, Al-Araby al-Jadeed
  7. أميركا «دعمت» مفاوضات مع داعش لتحرير كاسيغ | أخبار سكاي نيوز عربية, Sky News Arabia
  8. السلطات الأردنية تعتقل أبو محمد المقدسى منظر التيار السلفى الجهادى, Youm7

Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]


Mavzu boʻyicha nashrlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Wagemakers, Joas (Ağustos 2009). „A Purist Jihadi-Salafi: The Ideology of Abu Muhammad al-Maqdisi“. British Journal of Middle Eastern Studies (İngilizce). 36 (2). Taylor & Francis. ss. 281-297. JSTOR 40593257.