„Milford ovozi“ sayyohlik yoʻnalishi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Milford ovozi – Fiordland milliy bogʻi, Piopiotahi dengiz qoʻriqxonasi va Te Vahipounamu Jahon merosi saytidagi Yangi Zelandiya Janubiy orolining janubi-gʻarbidagi fiord . Milford ovozi xalqaro soʻrovda (2008-yilda TripAdvisor tomonidan Travels' Choice Destinations Awards mukofoti) dunyodagi eng yaxshi sayyohlik yoʻnalishi deb topilgan[1][2] va Yangi Zelandiyaning eng mashhur sayyohlik yoʻnalishi sifatida eʼtirof etilgan[3]. Rudyard Kipling oʻtgan davrda Milford ovozinidunyoning sakkizinchi moʻjizasi deb atagan edi.

Etimologiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milford ovozi 1998-yilda Ngai Tahu bilan tuzilgan Waitangi kelishuvining bir qismi sifatida ikkilamchi nomga ega boʻlgan taxminan 90 ta joydan biri boʻlib, fiordning Maori va Pakexa Yangi Zelandiyaliklar uchun ahamiyatli ekanligini tan oladi[4]. Bu nom Maori nomidan va bir-birining oʻrnini bosuvchi muqobil nomlar oʻrniga bitta nom sifatida ishlatiladigan sobiq Yevropa nomidan iborat[5].

Te reo Maorida fiord Yangi Zelandiyada yashovchi, yoʻq boʻlib ketgan piopio qushidan keyin Piopiotahi nomi bilan tanilgan. Maori afsonasiga koʻra, insoniyat uchun oʻlmaslikni qoʻlga kiritishga harakat qilgan, Mauining oʻlimidan keyin bitta piopio qushi motam tutib, fiordga uchib ketgan. Piopiotahi nomi Maori tilida „bir“ degan maʼnoni anglatadi[6]. Fiordga Yevropa nomi 1823-yilda, muhrlovchi Jon Grono oʻzining tugʻilgan joyi Uelsdagi Milford Xeyven sharafiga Milford Sound deb nom berganida berlgan[7]. Fiordga yaqinidagi Kleddau daryosi ham oʻzining Uels nomi bilan atalgan[8].

Geografiya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Milford ovozi Fiord sifatida millionlab yillar davomida muzlash jarayoni natijasida vujudga kelgan. Fiordning oxirida joylashgan qishloq ham Milford ovozi nomi bilan tanilgan.

Milford ovozi Tasman dengizidan 15 kilometr ichkarida joylashgan. Fiordning kirish qismi – 1,200 metr (3,900 ft) koʻtarilgan tekis tosh yuzalar bilan oʻralgan.

Milford ovozi ikkita doimiy sharsharani, Lady Bowen sharsharasini va Stirling sharsharasini oʻz ichiga oladi[9]. Kuchli yomgʻirdan soʻng, ushbu sharsharalar fiord boʻylab joylashgan tik qirrali tosh yuzalar boʻylab oqayotganini koʻrish mumkin.

Iqlim[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yillik oʻrtacha yogʻingarchilik 6,412 mm (252 in) ni tashkil qiladi, hatto ushbu koʻrsatkich Gʻarbiy sohil uchun ham yuqori daraja, Milford ovozi Yangi Zelandiyadagi eng nam aholi yashaydigan joy va dunyodagi eng nam joylardan biri sifatida tanilgan. Yomgʻir 24 soat davomida 250 mm (10 in) ga yetishi mumkin[10]. Yomgʻir natijasida jarlik yuzalari boʻylab oʻnlab sharsharalar hosil boʻladi, ularning baʼzilarining uzunligi ming metrga etadi.

Toʻplangan yomgʻir suvi, baʼzida qoya yuzalaridagi koʻchkiga sabab boʻlishi mumkin.

Shisha burunli delfinlar kamalak ostida suzishadi.

Milford ovozi turli xil dengiz sutemizuvchilari, shu jumladan muhrlar va shisha burunli delfinlarning janubiy yovvoyi hayvonlar uchun uy hisoblanadi. Pingvinlar Fiordlend pingvinining koʻpayish joyi boʻlgan va keyinchalik BirdLife International tomonidan Qushlarning muhim hududi sifatida aniqlangan[11].

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

151-metr (495 ft)[12] Stirling sharsharasi HMS kapitani Frederik Stirling sharafiga nomlangan.

Fiordlend XX asrgacha Yangi Zelandiyaning eng kam oʻrganilgan hududlaridan biri boʻlib qolgan boʻlsa-da, Milford ovozining tabiiy goʻzalligi tez fursatda milliy va xalqaro shuhrat qozondi va 1888-yilda MakKinnon dovoni topildi va tez orada Milford ovozining bir qismiga aylandi.

2006-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Milford ovozida atigi 120 kishi yashagan[13], va ularning ularning aksariyati turizm yoki tabiatni muhofaza qilish sohasida ishlaydi.

Yana qarang[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Fiordlend
  • Milford Sound aeroporti
  • Milford Soundda transport

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. Tour Guide: Milford Sound, New Zealand National Geographic Intelligent Travel Blog, 2 June 2008
  2. TripAdvisor 2008 Travelers' Choice Destinations Award (Wayback Machine saytida 2020-10-21 sanasida arxivlangan) Downloadable PDF file (email address required)
  3. „Real Journeys rapt with Kiwi Must-Doʻs“, Scoop, 13 February 2007.
  4. „Schedule 96, Ngāi Tahu Claims Settlement Act 1998 No 97“. New Zealand Legislation. Parliamentary Counsel Office Te Tari Tohutohu Pāremata. Qaraldi: 2022-yil 14-yanvar.
  5. „Find a place name“. linz.govt.nz. Toitū Te Whenua Land Information New Zealand. Qaraldi: 2022-yil 14-yanvar.
  6. „Milford Sound and Māori History - Cruise Milford“. Cruise Milford Sound. Qaraldi: 2022-yil 14-yanvar.
  7. „Milford Sound History“ (en-NZ). Milford Sound.
  8. „Milford Sound“. Te Ara. Qaraldi: 2021-yil 1-dekabr.
  9. TeAra.govt.nz/en/1966/milford-sound/1 Milford Sound, Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand, edited by A. H. McLintock, originally published in 1966, updated 22 April 9
  10. „New Zealand National Climate Summary–The year 2004“. National Institute of Water and Atmospheric Research. Qaraldi: 2011-yil 15-noyabr.
  11. BirdLife International. (2012).
  12. „Stirling Falls, Southland – NZ Topo Map“. NZ Topo Map. Land Information New Zealand. Qaraldi: 2017-yil 4-sentyabr.
  13. Cook. „Highway through heritage“. New Zealand Herald (2010-yil 20-fevral). Qaraldi: 2010-yil 24-fevral.