Łasin

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Gmina Łasin
Skyline of Gmina Łasin
Gmina Łasin
Bayroq
Gmina Łasin
Gerb
53°30′59″N 19°5′24″E / 53.51639°N 19.09000°E / 53.51639; 19.09000 G OKoordinatalari: 53°30′59″N 19°5′24″E / 53.51639°N 19.09000°E / 53.51639; 19.09000 G O
Mamlakat Polsha
Aholisi
 (2006)
3 276
Vaqt mintaqasi UTCCET
Gmina Łasin xaritada
Gmina Łasin
Gmina Łasin

Łasin [ˈwaɕin](nemischa: Lessen) — Polsha, Grudziądz okrugida joylashgan shahar, 3271 nafar aholi istiqomat qiluvchi shahar. U tarixiy Chełmno Land hududida joylashgan.

Tarix[tahrir | manbasini tahrirlash]

Gotik Avliyo Ketrin cherkovi

Łasin tarixi birinchi Polsha qiroli Boleslav I Jasur hukmronligi davridan boshlanadi[1]. Polshalik aka-uka Mateush va Yakub Łasinka daryosi (Łasin) yaqinidagi yerlarga egalik qilishgan. 1298-yilda yer Tevton ordenining aʼzosi Meinxard von Querfurt Łasin qishlogʻiga asos solgan Jan de Nemorga berilgan. Shuningdek, 1298-yilda shahar oʻzi joylashgan Tevtonik ritsarlarning monastir davlatidan nemis Magdeburg qonuni shahar huquqlarini oldi.

1454-yilda qirol Kazimir IV Yagellon Prussiya Konfederatsiyasining iltimosiga binoan Chelmno yerini Polsha Qirolligi tarkibiga qayta kiritdi, Łasinning oʻzi 1461-yilda keyingi Oʻn uch yillik urush paytida polyaklar tomonidan qoʻlga olindi[1]. Urushdan keyin, 1466-yilda Tevtonik ritsarlar shaharga daʼvo qilishdan voz kechdilar va uni Polshaning bir qismi deb tan oldilar. Maʼmuriy jihatdan u Polsha qirolligining Buyuk Polsha viloyatidagi Qirollik Prussiyaning Chelmno tumanida joylashgan.

1772-yilda Polshaning birinchi boʻlinishidan soʻng, shahar Lessen nomi bilan Buyuk Fridrix tomonidan Prussiya Qirolligining bir qismiga aylantirilgab. 1871-yilda Germaniyaning Prussiya tomonidan birlashtirilishi bilan u Germaniya imperiyasining bir qismiga aylandi. Gʻarbiy Prussiyaning Prussiya viloyatidagi Graudenz tumaniga tegishli edi. 1871-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shaharda 2385 kishi istiqomat qilgan, shundan 1390 (58,3 %) polyaklar edi[2].

Birinchi jahon urushi tugagandan soʻng, 1920-yilda, Versal shartnomasiga muvofiq, Łasin 1918-yilda mustaqillikka erishgan, Ikkinchi Polsha Respublikasi tarkibiga kirdi. Urushlar oraligʻida Łasin meri Polshalik faol Stefan Tomchinski edi, u ilgari Prussiya boʻlinmasidagi Polsha tarafdori faoliyati uchun prussiyaliklar tomonidan taʼqibga uchragan[3].

Germaniyaning Polshani bosib olishi paytida (Ikkinchi Jahon urushi) 1939-yil oktabr oyida Selbstschutz Łasin va uning atrofidagi polyaklarni bir necha marta ommaviy qatl qilib, 150 kishini oʻldirdi[4].

Madaniyat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yongʻin oʻchirishga bagʻishlangan muzey (Muzeum Pożarnictwa Ziemi Pomorskiej) Łasin shahrida joylashgan.

Sport[tahrir | manbasini tahrirlash]

Piast Łasin sport klubi Łasin shahrida joylashgan boʻlib, futbol, stol tennisi boʻlimlariga ega[5].

Galereya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. 1,0 1,1 „Historia“ (Polish). Lasin.pl. 2019-yil 4-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 13-aprel.
  2. Neumann, Gustav. Das Deutsche Reich in geographischer, statistischer und topographischer Beziehung (de). Müller, 1874. 
  3. Marek Prabucki. „Jak poznaniak został burmistrzem Łasina“ (Polish). Nowości Dziennik Toruński. Qaraldi: 2020-yil 13-aprel.
  4. Maria Wardzyńska, Był rok 1939. Operacja niemieckiej policji bezpieczeństwa w Polsce. Intelligenzaktion, IPN, Warszawa, 2009, p. 172-173 (in Polish)
  5. „O klubie“ (Polish). LKS Piast Łasin. Qaraldi: 2020-yil 13-aprel.