İbrahim Şahin
| İbrahim Şahin | |
|---|---|
| Tavalludi | 20-avgust 1956 |
| Fuqaroligi | Turkiya |
İbrahim Şahin (1956-yil 20-avgustda tugʻilgan) turk oʻta millatchi va arman jurnalisti Hrant Dinkning oʻldirilishiga sherik boʻlgan[1]. U Xavfsizlik Bosh boshqarmasining maxsus kuchlar boʻlinmasi, Maxsus operatsiyalar boʻlimiga rahbarlik qilgan (turkcha: Özel Harekat Dairesi) va 1996-yilda oʻta millatchi narkotrafik va kontrakt qotil Abdulla Çatli bilan aloqada boʻlganligi saba ishdan boʻshatilgan va natijada Susurluk janjali sifatida tanilgan hukumatning keng koʻlamli fitnasida sherikligi tufayli qoralangan[ iqtibos kerak ]. 1996-yil noyabr oyida Çatli va boshqa taniqli shaxslar halok boʻlgan avtohalokat bilan boshlangan voqea Şhahinning hibsga olinishi va keyinchalik oqlanishi bilan yakunlandi. Biroq, uning karerasi amalda yakunlandi va 1999-yilda qurol bilan bogʻliq qoʻshimcha ayblovlar paydo boʻldi. 2001-yilda olti yillik qamoq jazosi tayinlandi[2]. 2008-yilda xotirasi zaiflashgandan keyin avtohalokatga uchradi va 2009-yilda „Ergenekon“ chuqur davlat tashkilotining hukumat tergovida nomi tilga olingan 37 nafar yuqori lavozimli amaldorlar qatoriga kiradi.
Karyerasi 1976-yildan 1996-yilgacha[tahrir | manbasini tahrirlash]
Anadoluning Tokat viloyatining poytaxti Tokat shahridan boʻlgan İbrohim Şahin politsiyachilik faoliyatini 1976-yilda politsiya akademiyasini tamomlagandan soʻng 20 yoshida boshlagan. Nazoratchi yordamchisi unvoniga ega boʻlib, boshqa viloyat markazi Sinop shahridagi politsiya boʻlimiga tayinlangan. 1978-yilda Erzurumda va Isparta qoʻmondon maktabida harbiy burchlarini bajardi va toʻrt yil oʻtib, 1982-yilda Sharqiy Anadoludagi yana bir viloyat poytaxti Bitlis politsiyasiga qoʻshildi. Oʻsha yili u yangi tashkil etilgan Maxsus operatsiyalar boʻlimiga oʻtgan va Turkiya Bosh shtabining Maxsus Harp Departamentida (turkcha: Özel Harp Dairesi) maxsus operatsiyalar boʻyicha kursni tamomlagan.
1984-yilda u mamlakat Federal politsiyasining GSG 9 terrorizmga qarshi kurash va maxsus operatsiyalar boʻlimidan qoʻmondonlik mashgʻulotlari uchun Germaniyaga yuborilgan va 1987-yilda qoʻshimcha terrorizmga qarshi tayyorgarlikdan oʻtish uchun AQShga joʻnab ketgan. Keyingi yili u Janubi-Sharqiy Anadoludagi yana bir viloyat poytaxti Siirt politsiyasiga Maxsus Harakatlar boʻlimi boshligʻi etib tayinlangan.
1990-yilga kelib u Istanbulda boʻlib, poytaxt politsiyasida xuddi shu vazifani bajargan va 1993-yilda Xavfsizlik Bosh boshqarmasi bosh direktori va Politsiya maxsus kuchlari tashkilotchisi Mehmet Ağar tomonidan saylangan. butun politsiya kuchlari uchun maxsus operatsiyalarning birinchi qoʻmondoni. Maxsus operatsiyalar kurd separatistlari bilan toʻqnashuvda ayniqsa faollashdi va Kurdiston Ishchilar partiyasiga yordam berishda gumon qilinganlarni oʻldirish kabi yashirin operatsiyalarni amalga oshirdi[3].
Susurluk janjali[tahrir | manbasini tahrirlash]
1996-yil 3-noyabrda shimoli-gʻarbiy kichik Susurluk shahrida sodir boʻlgan halokatli avtohalokat siyosat, uyushgan jinoyatchilik va turkchada chuqur davlat deb ataladigan byurokratiya oʻrtasidagi aloqalarni ochib berdi. Çatli halokatda vafot etgani va Şahinning u bilan chambarchas aloqalari fosh boʻlganidan soʻng, Şahin Susurluk halokatidan uch oy oldin bahsli tadbirkorga suiqasdga aloqador boʻlgan politsiya boʻlimi xodimlarini himoya qilgani uchun oʻz lavozimidan boʻshatildi va tergovga tortildi. „Qimorxona qiroli“ sifatida tanilgan Oʻmer Lütfyu Topal, shuningdek, boshqa bir yashirin operativ Tarik Umitning oʻgʻirlanishiga aloqador boʻlganlar[4].
1993-yil iyunidan 1996-yil martigacha xizmat qilgan Turkiyaning birinchi ayol bosh vaziri Tansu Chiller Şahinning politsiyaga qaytishini soʻradi va undan kechirim soʻrashi kerakligini aytdi. Biroq, 1997-yil 27-yanvarda uni hibsga olish toʻgʻrisida order chiqdi va u dastlab qoʻlga olinishdan qochgan boʻlsa-da, 6-mart kuni u ogʻir jinoyatda ayblanib, 5-9 yil qamoq jazosiga hukm qilindi va besh kundan keyin taslim boʻldi, oxir-oqibat olti oydan soʻng oqlandi.
Oʻn sakkiz oylik oʻtishdan soʻng, 1999-yil mart oyida u politsiyaga sovgʻa qilingan qurollarni yoʻqotib qoʻyganlikda ayblanib, bir yilgacha qamoq jazosiga hukm qilindi. Toʻqqiz yil oʻtgach, 2008-yil 28 martda u jiddiy yoʻl-transport hodisasiga uchradi va xotirasini yoʻqotdi. 14-aprel kuni u ehtiyotsizlik uchun bir yillik qamoq jazosiga hukm qilindi. May oyida uning choʻkishi xotira muammosi tufayli samarasiz boʻlgan. U va uning qoʻl ostidagi Qoʻrqut Eken dastlab olti yillik qamoq jazosiga hukm qilindi. Keyinchalik bu 486 kungacha qisqartirildi. Şahinning prezident Ahmet Nejdet Sezerga sogʻligʻi yomonligi sababli qolganlarini kechirish haqidagi iltimosi qondirildi.
Ergenekon tergovi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Şahin, Ergenekon tergovining 2009-yil yanvaridagi hibsga olish toʻlqinida qoʻlga olingan 37 kishidan biri edi. Turkiya politsiyasining bildirishicha, yigʻilishga Şahinning Sivas viloyati markazida oʻn ikki arman jamiyati yetakchisini oʻldirish haqidagi buyrugʻi sabab boʻlgan[5].
Uning uyidan qurol-yarogʻ omborining joylashuvi tasvirlangan xarita topilgan. Ekskavatorlar guruhi Anqara, Goʻlboshida quyidagilarni topdi:
- 9 mm kalibrli oʻqlar
- qutidagi portlovchi
- yondiruvchi shaxta
- plastik portlovchi moddalar
- ikkita engil tankga qarshi qurol
- Seriya raqami oʻchirilgan 10 ta qoʻl granatalari
- Rangli tutun bilan mashgʻulotlarda ishlatiladigan 10 ta tutun bombasi
Politsiya maʼlumotlariga koʻra, qurollar 2004-yildan beri gazetalarga oʻralgan. Anqaraning boshqa hududlarida ham qazishmalar boshlangan[6][7].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „JURIST | School of Law | University of Pittsburgh“.
- ↑ „Susurluk verdict: Guilty“ (Hürriyet Turkish Daily News, 13 February 2001)
- ↑ „Şahin Susurluk davasının sanıkları arasında yer aldı“ (Turkish). Hürriyet. Anka news agency (2009-yil 7-yanvar). Qaraldi: 2009-yil 7-yanvar.
- ↑ „Gladio Meets a Truck“ (Hürriyet Turkish Press Scanner, 6 November 1996)
- ↑ Turkish police uncover arms cache, The Wall Street Journal, 10 Jan. 2009
- ↑ „Ergenekon arms site unearthed in Gölbaşı“. Today's Zaman (2009-yil 9-yanvar). Qaraldi: 2009-yil 9-yanvar.
- ↑ Duvaklı, Melih. Today’s Zaman, 10 January 2009, „Weapons found in Gölbaşı different from Susurluk rifles“