Shestakov sselifroni
| Shestakov sselifroni | |
|---|---|
Ilmiy tasniflash | |
| Olam: | Hayvonlar |
| Tip: | Boʻgʻimoyoqlilar |
| Sinf: | Hasharotlar |
| Oila: | Sphecidae |
| Urugʻ: | Sceliphron |
| Turlari: | Shestakov sselifroni |
| Xalqaro ilmiy nomi | |
| Sceliphron shestakovi Gussakovskij, 1928 | |
Shestakov sselifroni[1] (lat. Sceliphron shestakovi)— yerkovlovlar (Sphecidae) ning oilasiga mansub kam uchraydigan turi. Markaziy Osiyo va Qozog'iston. Qozogʻiston[1][2][3] va Oʻzbekiston Qizil kitobiga kiritilgan.
Tarqalishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Markaziy Osiyo endemik. Qozogʻiston (Lengerdan 30 km janubda, Qorjontov tizmasining past togʻlari), Turkmaniston (Mari), Oʻzbekiston (Samarqand, Turkiston tizmasining etaklari, Sidjak, Qorjontov tizmasining past togʻlari). Vohalar, pasttekisliklardagi daralar, vodiylarda uchraydi[1][4].
Tavsif[tahrir | manbasini tahrirlash]
Arilarning oʻlchami 15 dan 17 mm gacha. Tanasi qora, sariq tusda ifodalangan. Yiliga bir marta nasl beradi. Ilk uchishi va tuxum qoʻyishi – iyun-avgust oylarida, turli oʻsimliklarning gullarida, asosan, soyabonguldoshlarda (Apiaceae) oziqlanadi. Urgʻochilari oʻrgimchaklarni (Aranei) ovlaydi, ularni falajlab, nam loydan yasalgan inchalarga joylashtiradi va ulardan biriga tuxum qoʻyadi.
Bu tur ilk marta 1928-yilda sovet entomologi V. V. Gussakovskiy tomonidan qayd etilgan va arilar boʻyicha mutaxassis professor Andrey Valentinovich Shestakov nomi bilan atalgan (u 1933-yilda vafotigacha Yaroslavl pedagogika institutining zoologiya kafedrasini boshqargan)[4][5].
Cheklovchi omillar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Xoʻjalik maqsadlarida suvga yaqin choʻl qoʻriqlarini oʻzlashtirish, xususan haydash, chorvachilikda yaylovdan haddan tashqari koʻp foydalanish oqibatida nobud boʻlmoqda.
Muhofaza choralari[tahrir | manbasini tahrirlash]
Nurota qoʻriqxonasida muhofaza ostiga olingan. Yashash joylari, hayot tarzi va sonini mukammal oʻrganish lozim.
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Казенас, В. Л. Сцелифрон Шестакова. Сфекс желтокрылый. Прионикс Хаберхауэра. Прионикс траурный / В. Л. Казенас // Красная книга Казахской ССР. — Изд. второе, переработанное и дополненное. Т. 1. — Животные. — Алма-Ата: Гылым, 1991. — С. 418—425.
- ↑ Казенас В. Л. Сцелифрон Шестакова. Сфекс желтокрылый. Прионикс Хаберхауэра. Прионикс траурный. / В. Л. Казенас // Красная книга Казахстана. — Т. I. — Животные. — Часть 2. — Беспозвоночные. — Алматы: Онер, 2006. —С. 152-153. 4-е издание.
- ↑ Единый перечень товаров, к которым применяются запреты или ограничения на ввоз или вывоз государствами – членами Таможенного союза в рамках Евразийского экономического сообщества в торговле с третьими странами. Приложение № 1 к Решению Коллегии Евразийской экономической комиссии от 16 августа 2012 г. № 134. tsouz.ru
- ↑ 4,0 4,1 Казенас В. Л. Роющие осы (Hymenoptera, Sphecidae) Казахстана. (Подсем. Ampulicinae, Sphecinae). Выпуск 1. (Фауна Кахахстана. Том 9. Перпончатокрылые). Алматы, 1998. 377с.
- ↑ История кафедры зоологии. ФГБОУ ВПО «Ярославский государственный педагогический университет им. К. Д. Ушинского»
Adabiyotlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Kovshar A. F., Yashchenko R. V., 2002-yil. Qozog'iston Qizil kitobiga kiritilgan, Oqsu-Jabag'li qo'riqxonasi va uning chegaralari yaqinida yashovchi hayvonlar turlari ro'yxati. Tethys bioxilma-xilligi tadqiqoti I: 164-166.
Havolalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Sceliphron Klug, 1801, biolib.cz saytida(ingl.) )
- Sceliphron Klug 1801 faunaeur.org saytida (Wayback Machine saytida 2016-03-04 sanasida arxivlangan)(ingl.) )
- Noyob ari turlari (Sphecidae)