Sharqiy Yevropa vaqti
Sharqiy Yevropa vaqti Sharqiy Yevropa vaqti(ShYV) | |
|---|---|
.svg) | |
| Vaqt mintaqasi | UTCShYV |
Sharqiy Yevropa vaqti (ShYV) UTC+02:00 vaqt mintaqasining nomlaridan biri boʻlib, muvofiqlashtirilgan umumjahon vaqtidan 2 soat oldinda hisoblanadi. Hududda yozgi vaqtdan foydalaniladi, shuning uchun yozda UTC+03:00 dan foydalanadi.
Bir qator Afrika mamlakatlari butun yil davomida UTC+02:00 vaqtidan foydalanadilar, bu yerda u Markaziy Afrika vaqti (MAV) deb ataladi[1], ammo Misr va Liviya Sharqiy Yevropa vaqti atamasidan ham foydalanadi[2].
Sharqiy Yevropa vaqt mintaqasidagi eng gavjum shahar Qohira boʻlib, Yevropadagi eng gavjum ShYV shahri Afinadir.
Sharqiy Yevropa vaqtidan foydalanish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi mamlakatlar va shaharlar butun yil davomida Sharqiy Yevropa vaqtidan foydalanadi:
- Misr, 2015-yil 21-apreldan beri; 1988–2010 va 2014-yil 16-may–26-sentyabr oraligʻida ShYV ( UTC+02:00 ; UTC+03:00 yoz vaqti bilan) ishlatilgan. Shuningdek koʻrishimiz mumkin boʻlgan mintaqa Misr standart vaqti ham hisoblanadi.
- Kaliningrad viloyati ( Rossiya ), 2014-yil 26-oktyabrdan; 1945- va 1991–2011 yillarda ham SHYV ishlatilgan.
- Liviya, 2013-yil 27-oktyabrdan beri; 2012-yilda qoʻllanilgan Markaziy Yevropa vaqti bilan almashtirildi. 1980–1981, 1990–1996 va 1998–2012 yillar davomida yil davomida foydalanilgan vaqt mintaqasi ShYV.
Quyidagi davlatlar Sharqiy Yevropa vaqtidan faqat qishda foydalanadi:
- Bolgariya, 1894-yildan beri, 1942-1945-yillar bundan mustasno
- Estoniya, 1921–40-yillarda va 1990-yildan
- Finlandiya, 1921-yildan
- Gretsiya, 1916-yildan
- Isroil, 1948-yildan (shuningdek qarang: Isroil standart vaqti)
- Iordaniya
- Latviya, 1926–40- yillarda va 1990-yildan
- Livan
- Litva, 1920–40 va 1990-yildan tanaffus bilan 1998–1999
- Moldova, 1918–40, 1941–44 va 1991-yildan
- Falastin (shuningdek qarang: Falastin standart vaqti )
- Ruminiya
- Suriya
- Ukraina, 1922–30 yillarda va 1990 yildan
Quyidagi shahar, davlatlarning ayrim qismlari va hududlari oʻtmishda Sharqiy Yevropa vaqtidan foydalangan:
- Moskva 1922–30 va 1991–92 yillarda ShYVdan foydalangan.
- Belarusiya, 1922–30 va 1990–2011-yillarda[3].
- Polshada bu vaqt 1919-22 yillarda ishlatilgan.
- Qrim 1991–1994 va 1996–2014 yillarda Ukrainaning bir qismi sifatida ShYVdan foydalangan va 2014-yilda Qrimning Rossiya Federatsiyasi tomonidan anneksiya qilinishi munosabati bilan Moskva vaqtidan foydalanishni boshlagan.
- Turkiya, 1910-1978 yillarda ShYVdan foydalangan va 1985-2016 yillarda uni qayta ishlatgan[4].
Ba'zan, Microsoft Windowsda qoʻllanilishi tufayli[5] ushbu vaqt standarti koʻp davlatlarda ommalashgan hususan, FLLE standart vaqti (Finlandiya, Litva, Latviya, Estoniya,[6][7] yoki GTB standart vaqti (Gretsiya, Turkiya, Bolgariya uchun) Sharqiy Yevropa vaqtiga murojaat qilish uchun ishlatiladi.
Anomaliyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Sof geografik mezonlardan tashqari, vaqt zonalarini chizishda siyosiy mezonlar qoʻllanilganligi sababli, vaqt zonalari meridian chiziqlariga aniq yopishmaydi. ShYV( UTC+02:00 ) vaqt mintaqasi, agar u sof geografik shartlar bilan chizilgan boʻlsa, aynan 22°30' E va 37°30' E meridianlari orasidagi maydondan iborat boʻlar edi. Shuningdek UTC+02:00 boʻlgan hududdagi zona, boshqa vaqt zonasida ham mavjud boʻlishi mumkin; xuddi shunday, UTC+02:00 ga ketgan Yevropa hududlari ham bor, garchi ularning vaqt zonasi bundan farq qilsa ham.
Quyida bunday anomaliyalar roʻyxati keltirilgan:
Sharqiy Yevropa vaqti ( UTC+02:00 ) boʻyicha UTC+02:00 uzunliklaridan tashqarida joylashgan hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Rang | Yuridik vaqt va mahalliy oʻrtacha vaqt |
|---|---|
| 1 soat ± 30 m orqada | |
| 0 soat ± 30 m | |
| 1 soat ± 30 m oldinda | |
| 2 soat ± 30 m oldinda | |
| 3 soat ± 30 m oldinda |
UTC+02:00 dan foydalanadigan 22°30' E ("jismoniy" UTC+01:00 ) gʻarbiy hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Gretsiyaning eng gʻarbiy qismi, shu jumladan Patras va Ioannina shaharlari va Ion orollari.
- Bolgariyaning Vidin va Kyustendil viloyatlarining eng gʻarbiy qismlari.
- Ruminiyaning eng gʻarbiy qismi, jumladan Karaş-Severin, Timish (poytaxti Timishoara ), Arad va Bihor okruglarining koʻp qismi, shuningdek, Mehedinti va Satu Mare okruglarining eng gʻarbiy hududlari.
- Ukrainaning eng gʻarbiy chekkasi, Vengriya va Slovakiya bilan chegaradosh, Ukraina Transkarpat viloyatida ( Zakarpatya viloyati ), asosan Ujgorod shahri va uning atrofini oʻz ichiga oladi.
- Kaliningrad viloyatining katta qismi, shu jumladan Kaliningrad va Baltiysk shaharlari.
- Gʻarbiy Litva, jumladan Klaipėda, Taurage va Telšiai shaharlari.
- Gʻarbiy Latviya, shu jumladan Liepaya va Ventspils shaharlari.
- Estoniyaning Saaremaa va Hiiumaa orollarining eng gʻarbiy qismlari, shu jumladan Saare okrugi poytaxti Kuressaare.
- Turku shahrini oʻz ichiga olgan Finlandiyaning janubi-gʻarbiy qirgʻogʻi; shuningdek, Aland orollari (Finlandiya yurisdiktsiyasi) – Aland orollari butun Yevropada ShYVni qoʻllaydigan eng gʻarbiy joydir.
- Liviyaning katta qismi, shu jumladan poytaxt Tripoli.
UTC+02:00 dan foydalanadigan 37°30' Yevropa (UTC+03:00 ) sharqidagi hududlar
- Ukrainaning sharqiy qismlari, shu jumladan Mariupol shahri.
UTC+02:00 uzunliklarida (22°30' E – 37°30' E) boshqa vaqt zonalarida joylashgan hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
UTC+01:00 ishlatadigan hududlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Bu hududlarda UTC+01:00 meridianidagi joylardan kamida yarim soat oldin quyosh chiqishi va botishi kuzatiladi.
- Shimoliy Makedoniyaning eng sharqiy qismi, jumladan Strumica shahri.
- Serbiyaning sharqiy qismi, Pirot tumani, shu jumladan Pirot shahri.
- Vengriya va Slovakiyaning eng sharqiy hududlari, shimolda va janubda Ukraina Transkarpat viloyati ( Zakarpatya viloyati ), Vasarpat viloyatidan bir oz sharqda, Vengriya – Ujgorod, Ukraina (ikkalasi 22°18' E chiziqda) bilan chegaradosh.
- Polshaning eng sharqiy qismi, jumladan Lublin va Belystok shaharlari.
- Shvetsiyaning eng shimoli-sharqida, Norrbotten provinsiyasida, shu jumladan Kalix va Xaparanda shaharlari.
- Norvegiyaning shimoli-sharqida, Finlandiyaning shimolida joylashgan boʻlib, Finnmark okrugiga toʻgʻri keladi. Norvegiyaning eng sharqiy shahri Vardo 30°51' E da joylashgan boʻlib, u hatto UTC+02:00 markaziy meridianidan sharqda, ya'ni Istanbul va Iskandariya sharqida joylashgan. Norvegiya-Rossiya chegarasi va Belorussiya-Polsha chegarasi CET (UTC+1/+2) Moskva vaqti bilan ( UTC+03:00 ) chegaradosh boʻlgan yagona joy boʻlib, oʻtish vaqtida bir (yoki qishda ikki) soat vaqt oʻzgaradi. Rayakoski shahri yaqinida Norvegiya-Finlandiya-Rossiya nuqtasida "uch zona" nuqtasi ( UTC+01:00, UTC+02:00 va UTC+03:00 uchrashadigan joyda) mavjud.
Manbalar:[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „CAT – Central Africa Time (Time Zone Abbreviation)“ (en). www.timeanddate.com. Qaraldi: 2019-yil 10-aprel.
- ↑ „EET – Eastern European Time (Time Zone Abbreviation)“ (en). www.timeanddate.com. Qaraldi: 2019-yil 10-aprel.
- ↑ „Eternal Daylight Saving Time (DST) in Belarus“.
- ↑ „Time Zone & Clock Changes in Istanbul, Turkey“. timeanddate.com. Qaraldi: 2020-yil 6-may.
- ↑ „TimeZone“. Microsoft.
- ↑ „FLE“. TheFreeDictionary.com.
- ↑ „Finland Latvia Estonia Time“. TheFreeDictionary.com.