FIFA Jahon chempionati 2030

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
2030 FIFA World Cup
Umumiy maʼlumotlar
Mezbon davlatlar Marokash
Portugaliya
Ispaniya
Esdalik uchrashuvi mezbonlari:
Argentina
Paragvay
Urugvay
Sana 8-iyun – 21-iyul[1]
Jamoalar 48 (6 ta konfederatsiyadans)
Bellashuv joylari TBD
2026
2034


2030-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionati 24-futbol boʻyicha jahon chempionati boʻlib, FIFAga aʼzo assotsiatsiyalarning erkaklar terma jamoalari oʻrtasida toʻrt yilda bir marta oʻtkaziladigan xalqaro futbol turniri boʻladi. 2030-yilgi jahon chempionati 100 yillik jahon chempionati musobaqasini nishonlaydi. Ikki qitʼaning uchta davlati birinchi marta musobaqaga mezbonlik qiladi, Ispaniya, Portugaliya va Marokash mezbon davlatlar sifatida. Bundan tashqari, Argentina, Paragvay va Urugvay Urugvayda boʻlib oʻtgan birinchi Jahon chempionatining 100 yilligiga bagʻishlangan tadbirni ochadigan davlatlar sifatida xizmat qiladi[2][3]. Bu 2010-yildan buyon Afrikada, 2014-yildan buyon Janubiy Amerikada, shuningdek 2018-yildan beri Yevropada oʻtkaziladigan birinchi jahon chempionati boʻladi.

Mezbon tanlovi[tahrir | manbasini tahrirlash]

FIFA tender jarayonini 2022-yilda jiddiy tarzda boshladi[4][5]. Mos ravishda 2022 va 2026-yilgi jahon chempionati mezbonlari sifatida 2030-yilgi FIFA Jahon chempionatiga Osiyo OFK yoki Shimoliy Amerika KONKAKAF aʼzosi mezbonlik qila olmaydi[6][7].

Mezbonlardan kamida 40 000 sigʻimga ega boʻlgan oʻn toʻrtta toʻliq oʻrinli stadionga ega boʻlishi talab qilinadi, kamida yettitasi avvaldan mavjud boʻlishi kerak. Ochilish oʻyini va final 80 000 oʻrinli stadionda, yarim final esa 60 000 oʻrinli stadionda oʻtkazilishi kerak[8]. Mezbonlar, shuningdek, jamoaning asosiy lagerlari uchun kamida 72 ta mos mashgʻulot maydonchasi, har bir stadion uchun toʻrtta mos mashgʻulot joyiga, shuningdek, ikkita mos hakamlar lagerining mashgʻulot maydonchasi variantiga qoʻshimcha ravishda mos turar joy bilan jihozlangan boʻlishi kerak[8]. FIFA Kengashi, shuningdek, translyatsiya saytlari, musobaqalar oʻtkaziladigan saytlar, shuningdek, turar joy bilan bogʻliq talablarni tartibga soladi. Bundan tashqari, barqarorlik, atrof-muhitni muhofaza qilish va inson huquqlari kengash tomonidan koʻrib chiqiladigan omillar boʻlib, hukumat tomonidan qoʻllab-quvvatlanadigan tashkiliy model bilan bir qatorda, „meros fondini“ tashkil etish qoidalari ham koʻrib chiqiladi[8][9].

Potentsial joylar[tahrir | manbasini tahrirlash]

 

oldingi erkaklar oʻrtasidagi jahon chempionati turniri uchun foydalanilgan stadionni bildiradi (faqat Argentina, Ispaniya va Urugvay)
⋆ qurilishi rejalashtirilgan stadionlar
+ taʼmirdan oʻtadigan stadionlar


Ispaniya Barcelona Ispaniya Madrid Portugaliya Lisbon
Camp Nou dagger + Stage Front Stadium Santiago Bernabéu dagger + Metropolitano Stadium Estádio da Luz Estádio José Alvalade
Capacity: 99,354

Expandable to: 105,000

Capacity: 40,000 Capacity: 84,744 Capacity: 70,460 Capacity: 64,642 Capacity: 50,095
Ispaniya Valencia
FIFA Jahon chempionati 2030 (Canary Islands)
FIFA Jahon chempionati 2030 (Morocco)
Ispaniya Seville
Nou Mestalla * La Cartuja +
Capacity: 70,000 Capacity: 60,721

Expandable to: 75,000

Ispaniya Bilbao Portugaliya Porto
San Mamés Estádio do Dragão
Capacity: 53,289 Capacity: 50,033
Ispaniya Murcia Ispaniya Gijón
Nueva Condomina + El Molinón dagger +
Capacity: 31,179

Expandable to: 42,000

Capacity: 29,029

To be expanded

Ispaniya Málaga Ispaniya Zaragoza Ispaniya Vigo Ispaniya La Coruña Ispaniya Las Palmas Ispaniya San Sebastián
La Rosaleda dagger + La Romareda dagger + Balaídos dagger + Riazor dagger + Estadio Gran Canaria + Anoeta Stadium
Capacity: 30,044

Expandable to: 45,000

Capacity: 33,608

Expandable to: 42,500

Capacity: 29,000

Expandable to: 41,900

Capacity: 32,660

Expandable to: 48,000

Capacity: 32,392

Expandable to: 44,682

Capacity: 40,000
Marokash Casablanca Marokash Rabat Marokash Tangier Marokash Agadir Marokash Marrakech Marokash Fes
Grand Stade de Casablanca * Prince Moulay Abdellah Stadium + Ibn Batouta Stadium + Adrar Stadium + Marrakesh Stadium + Fez Stadium +
Capacity: 113,000 Capacity: 53,000

Expandable to: 69,500

Capacity: 65,000

Expandable to: 88,000

Capacity: 45,480

Expandable to: 55,000 (at least)

Capacity: 45,240

Expandable to: 70,000

Capacity: 45,000

Expandable to: 55,000 (at least)

100 yillik tantanali oʻyin oʻtkaziladigan shaharlar:

Urugvay Montevideo Argentina Buenos Aires Paragvay Luque
2030 FIFA World Cup (South America)
Centenario dagger + Antonio Vespucio Liberti dagger Estadio CONMEBOL *
Capacity: 60,000 Capacity: 83,000 Capacity: 60,000
borde borde


Jamoalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Malaka[tahrir | manbasini tahrirlash]

Oltita mezbon davlatning barchasi jahon chempionatiga yoʻllanma oladi[2][10][11].

Jamoa Usuli
malaka
Sana
malaka
Jami
marta
malakali
Oxirgi
vaqt
malakali
Hozirgi
ketma-ket
koʻrinishlar
Avvalgi eng yaxshisi
ishlash
 Marokash Hammualliflar 2023-yil 4-oktyabr [12] 7 [upper-alpha 1] 2022 2 Toʻrtinchi oʻrin (2022)
 Portugaliya Hammualliflar 2023-yil 4-oktyabr [12] 9 [upper-alpha 2] 2022 6 Uchinchi oʻrin (1966)
 Ispaniya Hammualliflar 2023-yil 4-oktyabr [12] 17 [upper-alpha 3] 2022 12 Gʻoliblar (2010)
 Argentina Yubiley uchrashuvi hammualliflari 2023-yil 5-oktyabr [12] 19 [upper-alpha 4] 2022 13 Gʻoliblar (1978, 1986, 2022)
 Paragvay Yubiley uchrashuvi hammualliflari 2023 yil 5 oktyabr [12] 9 [upper-alpha 5] 2010 yil 0 Chorak final (2010)
 Urugvay Yubiley uchrashuvi hammualliflari 2023-yil 5-oktyabr [12] 15 [upper-alpha 6] 2022 4 Gʻoliblar (1930, 1950)

Xavotirlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

2030-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionati muxlislar, futbol rasmiylari va atrof-muhitni muhofaza qilish guruhlari tomonidan norozilik bilan kutib olindi, ular Janubiy Amerika va Yevropa oʻrtasidagi katta masofa katta samolyot sayohatini talab qilishini taʼkidladilar. Bunday xolat esa uglerod izini oshiradi va FIFAning uglerod neytral rejalarini inkor etadi. Ular, shuningdek, Argentina, Paragvay va Urugvay bilan oʻynaydigan jamoalar muxlislari uchun muammolarni, shuningdek, bu jamoalar asosiy mezbonlar davlatlarga qaytganidan soʻng qisqa dam olishni taʼkidladilar. FIFAning sobiq prezidenti Zepp Blatter 2030-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionati mezbonlarining soni turnirning „oʻzligini yoʻqotishiga“ olib kelishi haqida ogohlantirdi. Boshqalar FIFAning rotatsiya tizimi bilan KONKAKAF (2026-yilgi FIFA Jahon chempionatiga mezbonlik qilgan), KONMEBOL, UEFA va CAF taklif qila olmasligini, 2034-yilgi musoboqani AFC va OFC konfedratsiyalariga ochiq qoldirishini taʼkidladilar. Bu esa mezbon davlatni FIFA tanlaganligi haqidagi ayblovlarga sabab boʻldi. Mezbonlar inson huquqlari boʻyicha katta bahslarga sabab boʻlgan AFC aʼzosi Saudiya Arabistoni edi[13].

Maʼlumotnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. FIFA „Bidding process 2030“ (english). FIFA. Qaraldi: 2023-yil 6-oktyabr.
  2. 2,0 2,1 FIFA. „FIFA Council takes key decisions on FIFA World Cup editions in 2030 and 2034“ (english). FIFA. Qaraldi: 2023-yil 4-oktyabr.
  3. „ФИФА президенти ЖЧ-2030 нима сабабдан олтита мамлакатда бўлаётганини тушунтириб берди“ (2024-yil 12-aprel).
  4. „Agenda of meeting no. 11 of the FIFA Council“. FIFA (2019-yil 21-oktyabr). 2021-yil 29-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-oktyabr.
  5. „Who will host 2030 FIFA World Cup? Bids from Africa, South America, and Europe in the running, including Ukraine“. The Sporting News (2022-yil 5-oktyabr). 2023-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-noyabr.
  6. Tim Hill in New York. „Trump travel ban could prevent United States hosting World Cup“. The Guardian (2017-yil 9-mart). 2021-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 11-aprel.
  7. Rumsby, Ben. „England's hopes of hosting 2030 World Cup given boost“. The Telegraph (2016-yil 14-oktyabr). 2022-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 14-yanvar.
  8. 8,0 8,1 8,2 „FIFA World Cup 2030 – Overview of Hosting Requirements“. FIFA. Qaraldi: 2023-yil 24-iyun.
  9. „FIFA Council appoints United States as host of new and expanded FIFA Club World Cup“. FIFA.com (2023-yil 23-iyun).
  10. Fútbol. „Consejo de la FIFA confirma a Paraguay como sede inaugural del Mundial 2030“. Asociación Paraguaya de Fútbol.
  11. „FIFA World Cup 2030: Everything you need to know“ (2023-yil 10-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 21-oktyabr.
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 12,5 „Argentina, Paraguay, Uruguay Get Automatic Places For 2030 World Cup“ (2023-yil 5-oktyabr). Qaraldi: 2023-yil 7-oktyabr.
  13. Klawans, Justin. „FIFA catches blowback over 2030 World Cup“. The Week (2023-yil 6-oktyabr).

Andoza:FIFA World Cup bids