Armaniston — Ispaniya munosabatlari
 | |
 Armaniston |
 Ispaniya |
Armaniston — Ispaniya munosabatlari Armaniston va Ispaniya oʻrtasidagi ikki tomonlama tashqi aloqalarga ishora qiladi. Aloqalarning ahamiyati armanlarning Ispaniyaga koʻchishi tarixi bilan bogʻliq. Ispaniyada 40 000 ga yaqin armanlar va ularning avlodlari istiqomat qiladi[1]. Ikkala davlat ham Yevropa Kengashiga aʼzo.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilk munosabatlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Armaniston va Ispaniya oʻrtasidagi birinchi dastlabki aloqa 1382-yilda Kilikiya Armaniston qirolligidan taxtdan tushirilgan qiroli Leo V oʻz qirolligini qayta tiklash uchun Ispaniya qiroli Kastiliya Ioann I dan yordam soʻrab Ispaniyaga kelganida sodir boʻlgan. Ispaniyada Leo V Madrid Lordi unvonini oldi va 1390-yilgacha Kastiliya qiroli Ioann I vafot etgunicha Ispaniyada qoladi[1]. Asrlar davomida armanlar oʻz mamlakatlaridagi urush va ziddiyatlardan qochib, Ispaniyaga kelishgan. Baʼzi armanlar 1400-yillarning oxiri va 1500-yillarning boshlarida Ispaniya uchun buyuk kashfiyot paytida qatnashganlar[1].
1915-yildagi arman genotsidi paytida armanlar koʻpchiligi Ispaniyaga qochib ketmadi, balki Fransiya va Argentina, Urugvay kabi sobiq Ispaniya hududlariga borishgan. 1991-yil 26-dekabrda Sovet Ittifoqi parchalanganidan keyin Armaniston mustaqillikka erishdi. 1992-yil 27-mayda Armaniston va Ispaniya oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatildi[2].
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ikki tomonlama munosabatlarni aʼlo darajada deb hisoblash mumkin[3]. Mustaqillikka erishgandan beri Armanistondan Ispaniyaga 20 000 dan ortiq arman ko‘chib kelgan[4]. 2003-yilda Ispaniya Yerevanda faxriy konsullik ochdi. 2010-yil avgust oyida Armaniston Madridda doimiy elchixonasini ochdi[5]. Soʻnggi yillarda Ispaniyaning besh provinsoiyasi arman genotsidini tan oldi (Aragon, Balear orollari, Basklar mamlakati, Kataloniya va Navarra)[6]. 2010-yilda Valensiyaning Mislata shahrida arman genotsidiga bagʻishlangan Ispaniyadagi birinchi yodgorlik oʻrnatildi[7].
Yuqori darajadagi tashriflar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Armanistondan Ispaniyaga yuqori darajadagi tashriflar[2][5]:
- Tashqi ishlar vaziri Migel Anxel Moratinos (2007-yil iyun va 2010-yil mart)
- Tashqi ishlar vaziri Xose Manuel Garsiya-Margallo (2014-yil aprel)
Ispaniyadan Armanistonga yuqori darajadagi tashriflar
- Tashqi ishlar vaziri Vartan Oskanyan (2000-yil noyabr va 2007-yil noyabr)
- Tashqi ishlar vaziri Eduard Nalbandyan (2010-yil may va dekabr, 2013-yil iyun)
Ikki tomonlama shartnomalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Har ikki davlat bir qancha ikki tomonlama shartnomalarni imzolaganlar, masalan, Investitsiyalarni oʻzaro ragʻbatlantirish va himoya qilish toʻgʻrisidagi bitim (1990); Avtomobil transportida xalqaro yuk tashish toʻgʻrisidagi shartnoma (2000); Turizm sohasida kelishuv memorandumi (2013); Ikki tomonlama soliqqa tortish va soliq to‘lashdan bo‘yin tovlashga yo‘l qo‘ymaslik to‘g‘risidagi bitim (2010); Madaniy, taʼlim va fan sohalarida hamkorlik to‘g‘risidagi bitim (2013)[2].
Savdo aloqalari[tahrir | manbasini tahrirlash]
2015-yilda Armaniston va Ispaniya o‘rtasidagi savdo aylanmasi 55,8 million yevroni tashkil etdi[2]. Armanistonning Ispaniyaga asosiy eksporti quyidagilardan iborat: rudalar. Ispaniyaning Armanistonga asosiy eksporti quyidagilardan iborat: keramika mahsulotlari, konservalangan meva va sabzavotlar, parfyumeriya, kauchuk va goʻsht[2].
Doimiy diplomatik vakolatxonalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- Madridda Armaniston elchixonasi bor[8].
- Ispaniya Armanistonga Moskvadagi elchixonasidan akkreditatsiya qilingan va Yerevanda faxriy konsullikka ega[9].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Cien Años del Genocidio Armenio (in Spanish)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bilateral relations between Spain and Armenia (in Spanish)
- ↑ [1] Relaciones bilaterales Armenia-España, Oficina de Información Diplomática. NIPO 501-14-007-5
- ↑ Karen Mardanyan: „En España estamos dando ahora los pasos que los armenios dieron en Francia en los años veinte“ (in Spanish)
- ↑ 5,0 5,1 Bilateral relations between Armenia and Spain
- ↑ Spanish lawmakers reportedly fail to recognize Armenian Genocide
- ↑ Mislata inaugura la primera escultura que simboliza la amistad entre España y Armenia
- ↑ Embassy of Armenia in Spain
- ↑ „Embassy of Spain in Russia“. 2020-yil 15-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-noyabr.