Adana Şakirpaşa Aeroporti
| Adana Aeroporti Adana Havalimanı | |||
|---|---|---|---|
| |||
| IATA kodi: ADA – ICAO kodi: LTAF | |||
| Qisqacha bayon | |||
| Aeroport turi | Public | ||
| Egasi | Turkiya Respublikasi | ||
| Operator | Davlat aeroportlari bosh boshqarmasi (DHMİ) | ||
| Xizmat doirasi | Adana, Mersin, Osmaniye | ||
| Joylashuvi | Adana, Turkiya | ||
| Ochilgan | 1937 | ||
| Markazi | Pegasus Airlines | ||
| Dengiz sathidan balandligi | 65 ft / 20 m | ||
| Koordinatalari | 36°58′55″N 035°16′49″E / 36.98194°N 35.28028°E G OKoordinatalari: 36°58′55″N 035°16′49″E / 36.98194°N 35.28028°E G O | ||
| Vebsayti | |||
| Xarita | |||
|
| |||
| Uchish/qoʻnish yoʻlaklari | |||
| Uzunligi | Yuzasi | ||
| m | ft | ||
| 05/23 | 2,750 | 9,022 | Asfalt |
| Maʻlumotlar (2019) | |||
| Yoʻlovchilar | 5,054,183 Decrease −10,0% | ||
| Kargo (tonna) | 2,436 Decrease −2,0% | ||
| Samolyot harakati | 40,680 Decrease −1,0%[1] | ||
| Manbalar: DHMİ[2] va DAFIF[3][4] | |||
Adana aeroporti yoki Adana Şakirpaşa aeroporti (turkcha: Adana Havalimanı) (IATA: ADA, ICAO: LTAF) — Turkiyaning Adana shahrida joylashgan xalqaro aeroport. Aeroport asosan Kilikiya mintaqasiga hamda Kilikiya atrofidagi viloyatlarga xizmat koʻrsatadi, chunki tez-tez ichki parvozlar jadvali va xalqaro yoʻnalishlarga bir nechta reyslar amalga oshiriladi. 2019-yilda 5,1 million yo‘lovchiga ega boʻlgan bu aeroport Turkiyadagi oltinchi eng tirband aeroport hisoblanadi. 1937-yilda ochilgan Şakirpaşa aeroporti Turkiyadagi eng qadimgi aeroport boʻlib, hozirga qadar aholiga xizmat koʻrsatadi.
Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Adana aeroporti Şakirpaşa hududidagi qishloq xoʻjaligi yerlarida 2.3 km tarixiy shahar markazidan gʻarbda joylashgan. U 1937-yilda fuqarolik-harbiy aeroport sifatida ochilgan va 1956-yilda toʻliq fuqarolik aeroportiga aylantirildi.
Adana aeroportidagi yoʻlovchilar soni 2011-yildan beri ikki baravar koʻpayib, 2018-yilda 5 630 674 yoʻlovchi bilan rekord oʻrnatdi[5]. Turkiyadagi iqtisodiy tanazzul tufayli jami yoʻlovchilar soni 10 yil ichida birinchi marta 2019-yilda 10 foizga kamaydi. Aeroportdan haftada 436 ta samolyot 23 ta yoʻnalish boʻyicha parvozlar amalga oshiriladi, ular mintaqani Turkiyaning 8 ta, Germaniyaning 11 ta, Yaqin Sharqdagi 3 ta va Shimoliy Kiprdagi bitta yoʻnalishi bilan bogʻlaydi. Ercan eng qisqa (40 min), Gamburg eng uzun yoʻnalishga (4 soat) ega. Istanbuldagi har ikkala aeroportga boradigan yoʻnalish Turkiyadagi eng gavjum yoʻnalishlardan biri boʻlib, haftasiga 201 ta parvoz amalga oshiriladi, bu umumiy reyslarning deyarli yarmiga teng.
2023-yil fevralida aeroport 2023-yilgi Turkiya-Suriya zilzilasi natijasida uchish-qo‘nish yo‘lagi buzilganligi sababli yopilgan[6].
Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi aviakompaniyalar Adana Şakirpaşa aeroportida muntazam va charter reyslarini amalga oshiradi:
| Aviakompaniya | Manzillar |
|---|---|
AnadoluJet,  Turkiya |
Anqara,  Bayrut[7],  Ercan, Istanbul–Sabiha Goʻkchen Mavsumiy:  Erbil[8]
|
| Corendon Airlines, Turkiya[9] |
Mavsumiy:  Dusseldorf, Hannover[10], Kyoln/Bonn[10], Nyurnberg[10]
|
Eurowings,  Germaniya |
Mavsumiy: Hamburg (2023-yil 8-iyuldan boshlanadi)[11], Shtutgart[12]
|
| Pegasus Airlines, Turkiya |
Antaliya, Dusseldorf, Ercan, Istanbul–Sabiha Goʻkchen, Izmir, Trabzon, Van Mavsumiy: Bodrum, Dalaman, Kyoln/Bonn,  Tabriz, Tehron-Imom Xumayniy
|
| Qatar Airways | Mavsumiy: Doha[13] |
| SunExpress, Turkiya[14] |
Antaliya, Dusseldorf, Frankfurt, Izmir Mavsumiy: Amsterdam, Berlin (2023-yil 15-iyundan boshlanadi)[15],  Brussel, Hannover, Myunxen, Shtutgart
|
| Saudiya Arabistoni | Mavsumiy: Jidda |
| Turkish Airlines | Istanbul Mavsumiy: Antaliya, Berlin, Dusseldorf, Frankfurt, Hamburg, Hannover, Jidda, Kyoln/Bonn, Madina, Tehron-Imom Xumayniy, Shtutgart
|
Statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yoʻlovchi raqamlari[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Yil | Mahalliy | % oʻzgarish | Xalqaro | % oʻzgarish | Jami | % oʻzgarish |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2019 | 4 309 453 |  −13%
|
744 730 |  6%
|
5 054 183 | −10%
|
| 2018 | 4 929 255 | −0,6%
|
701 419 | 8,0%
|
5 630 674 | 0,4%
|
| 2017-yil | 4 960 627 | 2,0%
|
649 549 | −9,0%
|
5 610 176 | 0,4%
|
| 2016-yil | 4 884 395 | 7,0%
|
710 235 | −2,0%
|
5 594 630 | 5,0%
|
| 2015-yil | 4 643 199 | 14,0%
|
726 061 | 15,0%
|
5 369 260 | 15,0%
|
| 2014-yil | 4 057 291 | 8,0%
|
630,203 | 12,0%
|
4 687 494 | 9,0%
|
| 2013-yil | 3 754 227 | 20,0%
|
561 551 | −11,0%
|
4 315 778 | 15,0%
|
| 2012-yil | 3,136,143 | 18,0%
|
628 014 | 7,0%
|
3 764 157 | 16,0%
|
| 2011-yil | 2 651 873 | 9,7%
|
589 094 | 39,1%
|
3 240 967 | 14,1%
|
| 2010-yil | 2 417 630 | 17%
|
423 540 | 2%
|
2 841 170 | 14,0%
|
Yoʻnalish statistikasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Shahar | Aeroport | Haftalik joʻnashlar </br> (2022-yil avgust) |
Aviakompaniyalar |
|---|---|---|---|
| Istanbul (Pendik)
|
Sabiha Gokchen aeroporti | 104 | Pegasus Airlines, AnadoluJet |
| Istanbul (Arnavutköy)
|
Istanbul aeroporti | 97 | Turk havo yoʻllari |
| Antaliya
|
Antaliya aeroporti | 47 | Pegasus Airlines, SunExpress, Turkish Airlines |
 Shimoliy Nikosiya
|
Ercan aeroporti | 35 | AnadoluJet, Pegasus Airlines |
| Izmir
|
Adnan Menderes aeroporti | 33 | Pegasus Airlines, SunExpress |
| Anqara
|
Anqara Esenbogʻa aeroporti | 31 | AnadoluJet |
 Bayrut
|
Rafik Hariri xalqaro aeroporti | 13 | AnadoluJet, Pegasus Airlines |
| Bodrum
|
Milas-Bodrum aeroporti | 11 | Pegasus Airlines |
| Kyoln/Köln / Bonn
|
Köln Bonn aeroporti | 9 | SunExpress, Pegasus Airlines |
| Trabzon
|
Trabzon aeroporti | 7 | Pegasus Airlines |
| Van
|
Ferit Melen aeroporti | 7 | Pegasus Airlines |
 Erbil
|
Erbil xalqaro aeroporti | 5 | Turk havo yoʻllari |
| Berlin
|
Berlin Brandenburg aeroporti | 5 | Turk havo yoʻllari |
 Jidda
|
Qirol Abdulaziz xalqaro aeroporti | 4 | Turk havo yoʻllari |
| Shtutgart
|
Shtutgart aeroporti | 4 | SunExpress |
| Dyusseldorf
|
Dyusseldorf aeroporti | 3 | SunExpress, Turk Havo Yoʻllari |
| Frankfurt
|
Frankfurt aeroporti | 1 | SunExpress |
| Gamburg
|
Gamburg aeroporti | 1 | Turk havo yoʻllari |
| Gannover
|
Gannover aeroporti | 1 | SunExpress |
| Myunxen
|
Myunxen aeroporti | 1 | SunExpress |
| Nyurnberg
|
Nyurnberg aeroporti | 1 | Corendon Airlines |
Yer usti transporti[tahrir | manbasini tahrirlash]
Mahalliy avtobuslar/mikroavtobuslar, vagonlar, aviakompaniyalar, poyezdlar va taksilar aeroportga yoki uning yaqiniga yer usti hududlariga xizmat koʻrsatadi.
Avtobuslar va vagonlar[tahrir | manbasini tahrirlash]
| Chiziq | Manzil |
|---|---|
| 135 | Balcali |
| 159 | Chukurova |
| 125 | Beyceli |
| 401-407 | Taşköprü / Jayhan |
| Havash | Mersin |
Adana shahar hokimiyatining № 135 va 159-sonli mahalliy avtobuslari aeroportdan Seyhan, Chukurova va Sarıçam mahallalariga boradi. № 159 avtobus — bu aeroportni eski shaharga, metroga (Vilayet bekati), Markaziy temir yoʻl vokzaliga va shimolga, koʻl yaqinidagi Kurttepeda tugaydigan marshrutlarga bogʻlaydigan 35 daqiqalik intervalli xizmat koʻrsatadi[17]. № 135 avtobus Balcali shahriga (Chukurova universiteti) har soatda qatnaydi[18].
D400 davlat yoʻlida sharqdan gʻarbga harakatlanadigan bir nechta mahalliy avtobuslar va mikroavtobuslar koʻproq aeroport chorrahasida, aeroport terminallaridan 800 metr shimolda toʻxtaydi.
Kilikiya atrofidagi viloyatlarga avtobus transporti, markaziy avtobus terminalidan boshlab harkatlanadi, bu aeroportga kirishdan 3.9 km gʻarbda joylashgan. Shahar markazidan markaziy avtobus terminaligacha boʻlgan avtobus kompaniyalarining transport xizmatlari D400 davlat yoʻlidagi aeroport chorrahasida toʻxtaydi.
Temir yoʻl[tahrir | manbasini tahrirlash]
Şakirpaşa temir yoʻl stansiyasi aeroport terminallaridan 1,9 kilometrlik piyoda masofa uzoqlikda joylashgan boʻlib, u D400 davlat yoʻlidan bir blok shimolda joy olgan. Mersin Markaziy, Tarsus va Adana markaziy stansiyalariga tez-tez poyezdlar qatnovi amalga oshiriladi[19] va Adananing sharqiy stansiyalariga kunlik qatnovlar kamroq boʻladi, jumladan, Yüreğir, İncirlik va Jayhan. Shuningdek, stansiyadan kuniga bir marta Osmaniye, İskenderun, İslâhiye, Karaman va Niğdega sayohatlar mavjud.
Baxtsiz hodisalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- 1961-yil — Turk Havo Yoʻllari Anqara halokati
- 1962-yil Turk Havo Yoʻllari Toros togʻlarida halokatga uchradi
- 7-aprel 1999-yil Turk Havo Yoʻllari 5904 reysi
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü“. DHMI. 2015-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-fevral.
- ↑ (turkcha) Adana Hava Limanı (Wayback Machine saytida 2007-12-04 sanasida arxivlangan) at DHMİ (State Airports Authority)
- ↑ „Airport information for LTAF“. World Aero Data. 2019-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Data current as of October 2006. Source: DAFIF.
- ↑ Aeroport haqida LTAF Great Circle Mapper'da. Source: DAFIF (effective October 2006).
- ↑ „Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü“. 2015-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 2-fevral.
- ↑ „Turkey and Syria earthquakes: Travel warnings, what tourists need to know and where to donate“ (en). euronews (2023-yil 9-fevral). Qaraldi: 2023-yil 9-fevral.
- ↑ Liu, Jim „Anadolu Jet adds Adana – Beirut service from mid-Oct 2020“. routesonline.com (2020-yil 6-oktyabr).
- ↑ „New Route: Adana-Erbil!“ (en). AnadoluJet (2022-yil 4-fevral).
- ↑ „Flights to Izmir“. corendonairlines.com. 2019-yil 21-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-noyabr.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Liu, Jim „Corendon Airlines S20 Network expansion“. routesonline.com (2020-yil 27-yanvar).
- ↑ „Eurowings Adds New Turkish Routes in NS23“.
- ↑ „Eurowings flies to more destinations in summer 2022 than ever before“.
- ↑ „Qatar Airways adds Adana service from Nov 2017“. routesonline. Qaraldi: 2017-yil 13-sentyabr.
- ↑ „SunExpress flight connections 04/2022 - 10/2022“.
- ↑ https://www.aeroroutes.com/eng/221031-xqns23
- ↑ „Statistics“. 2015-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 12-dekabr.
- ↑ http://www.adana.bel.tr/otobus-saatleri/entry/2563/ Local Bus #159
- ↑ http://www.adana.bel.tr/otobus-saatleri/entry/2552/ Local Bus #135
- ↑ http://www.tcdd.gov.tr/upload/Files/ContentFiles/2010/bolgesel/mersinadanamersin.htm (Wayback Machine saytida 2010-06-24 sanasida arxivlangan) Adana-Mersin Railway Line