Gurlan: Versiyalar orasidagi farq

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tarixni interaktiv tarzda koʻrib chiqish
← Avvalgi tahrirKeyingi tahrir →
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
VizualVikimatn
Qator 60: Qator 60:
Gurlan Xorazmning oʻrta asrda tashkil topgan shaharlaridan biri. Gurlandan taxminan 7 kilometr (4,3 milya) shimolda Yangi Vazir deb nomlangan qalʼa qurilgan<ref name="KhorezmiĭOgaḣiĭ1999">{{cite book |last1=Khorezmiĭ |first1=Munis |last2=Ogaḣiĭ |first2=Muḣammad Rizo Mirob Ėrniëzbek ŭghli |title=Firdaws Al-iqbāl: History of Khorezm |url=https://books.google.com/books?id=KVtOlyr8GHUC&pg=PA565 |year=1999 |publisher=BRILL |isbn=978-90-04-11365-7 |page=565}}</ref>. Xorazmlik hanafiy faqihi Jaloliddin Kurloniy Gurlandandir. 19-asr boshlarida Xiva xonligining mashhur shahri boʻlgan. Gurlanda 1905-yildan 1911-yilgacha boʻlgan davrda oʻta konservativ qarshiliklarga duch kelgan „Yangi usul“ maktabi ochilgan. 1917-yilgi rus inqilobidan keyin Xiva xonligi tugatilib, Gurlan Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kiritildi. Gurlan 1926-yil 29-sentyabrgacha Xorazm viloyati tarkibiga kirdi. Gurlan shahri tumani markaziga aylantirildi. 1926-yildan keyin Gurlan bevosita Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasiga boʻysundi. 1938-yil 1-oktyabrda Xorazm viloyati qayta tashkil etildi. Uning tarkibiga Gurlan tumani ham kiritildi. 1981-yil oktabrgacha u qishloq posyolkasi sifatida tasniflangan, keyinroq unga shahar tipidagi aholi punkti maqomi berilgan. 1984-yilda Gurlanga shahar maqomi berildi va viloyat ahamiyatiga ega shaharga aylandi. Sovetlar davrida bu yerda bolalar shifoxonasi qurilgan. Gurlan Qoraqalpogʻistonga yaqinroq boʻlgani uchun u yerda til Xorazmning boshqa shaharlariga qaraganda bir oz farq qiladi.
Gurlan Xorazmning oʻrta asrda tashkil topgan shaharlaridan biri. Gurlandan taxminan 7 kilometr (4,3 milya) shimolda Yangi Vazir deb nomlangan qalʼa qurilgan<ref name="KhorezmiĭOgaḣiĭ1999">{{cite book |last1=Khorezmiĭ |first1=Munis |last2=Ogaḣiĭ |first2=Muḣammad Rizo Mirob Ėrniëzbek ŭghli |title=Firdaws Al-iqbāl: History of Khorezm |url=https://books.google.com/books?id=KVtOlyr8GHUC&pg=PA565 |year=1999 |publisher=BRILL |isbn=978-90-04-11365-7 |page=565}}</ref>. Xorazmlik hanafiy faqihi Jaloliddin Kurloniy Gurlandandir. 19-asr boshlarida Xiva xonligining mashhur shahri boʻlgan. Gurlanda 1905-yildan 1911-yilgacha boʻlgan davrda oʻta konservativ qarshiliklarga duch kelgan „Yangi usul“ maktabi ochilgan. 1917-yilgi rus inqilobidan keyin Xiva xonligi tugatilib, Gurlan Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kiritildi. Gurlan 1926-yil 29-sentyabrgacha Xorazm viloyati tarkibiga kirdi. Gurlan shahri tumani markaziga aylantirildi. 1926-yildan keyin Gurlan bevosita Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasiga boʻysundi. 1938-yil 1-oktyabrda Xorazm viloyati qayta tashkil etildi. Uning tarkibiga Gurlan tumani ham kiritildi. 1981-yil oktabrgacha u qishloq posyolkasi sifatida tasniflangan, keyinroq unga shahar tipidagi aholi punkti maqomi berilgan. 1984-yilda Gurlanga shahar maqomi berildi va viloyat ahamiyatiga ega shaharga aylandi. Sovetlar davrida bu yerda bolalar shifoxonasi qurilgan. Gurlan Qoraqalpogʻistonga yaqinroq boʻlgani uchun u yerda til Xorazmning boshqa shaharlariga qaraganda bir oz farq qiladi.
== Iqtisodi ==
== Iqtisodi ==
Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur. Boshqa ekinlarga sholi bugʻdoy kiradi, bugʻdoydan tashqari, makkajoʻxori, joʻxori, tarvuz, poliz va sabzavot kabi boshqa ekinlar yetishtiriladi. Oʻzbekiston hukumati choʻl yaqinidagi yerlarda sholi yetishtirmaslik kerakligini taʼkidlagan edi, lekin Gurlan yaqinida sholi dalalari koʻrinib turibdi va u qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanishning asosiy qismini tashkil qiladi. Amudaryo (Oks daryosi) toʻgʻonini toʻsish natijasida hosil boʻlgan hududda sugʻorish qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini sezilarli darajada yaxshilagan va Sovet Ittifoqi davrida Gurlandagi fermer xoʻjaliklariga bir qator koreyslar yuborilgan.
Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur<ref name="Martius2011">{{cite book |last=Martius |first=Christopher |title=Cotton, Water, Salts and Soums: Economic and Ecological Restructuring in Khorezm, Uzbekistan |url=https://books.google.com/books?id=qhBO6pgZEq8C&pg=PA338 |date=September 2011 |publisher=Springer |isbn=978-94-007-1963-7 |page=338}}</ref><ref name="Юсупов1985">{{cite book |author=Э. Ю. Юсупов |title=Тхе Остовер Револютион анд воменьс либератион ин Узбекистан |url=https://books.google.com/books?id=Jg3UAAAAMAAJ |year=1985 |publisher=Наука Публишерс, Централ Депт. оф Ориенталь Литературе |page=192 |isbn=9780828530903}}</ref>. Boshqa ekinlarga sholi bugʻdoy kiradi, bugʻdoydan tashqari, makkajoʻxori, joʻxori, tarvuz, poliz va sabzavot kabi boshqa ekinlar yetishtiriladi<ref name="Amu">{{Cite journal|url=http://131.220.109.9/module/register/media/8ff5_Dubovyk_al12_10.1007_s10661-012-2904-6.pdf|title=Spatio-temporal analyses of cropland degradation in the irrigated lowlands of Uzbekistan using remote-sensing and logistic regression modeling|date=24 September 2012|journal=Journal of Environmental Monitoring and Assessment|publisher=Springer}}</ref><ref name="Association1998">{{cite book |author=World Trade Centers Association |title=World business directory |url=https://books.google.com/books?id=hTgWAQAAMAAJ |year=1998 |publisher=Gale Research Inc. |page=5262 |isbn=9780787613556}}</ref><ref>{{cite book |title=Zoology in the Middle East |url=https://books.google.com/books?id=RVsnAQAAIAAJ |year=2006 |publisher=Max Kasparek |page=51}}</ref>. Oʻzbekiston hukumati choʻl yaqinidagi yerlarda sholi yetishtirmaslik kerakligini taʼkidlagan edi, lekin Gurlan yaqinida sholi dalalari koʻrinib turibdi va u qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanishning asosiy qismini tashkil qiladi<ref name="ErasmiCyffka2005">{{cite book |last1=Erasmi |first1=Stefan |last2=Cyffka |first2=Bernd |last3=Kappas |first3=Martin |title=Remote Sensing & GIS for Environmental Studies: Applications in Geography |url=https://books.google.com/books?id=kzKAAAAAMAAJ |year=2005 |publisher=Erich Goltze |isbn=978-3-88452-113-7 |page=122}}</ref>. Amudaryo (Oks daryosi) toʻgʻonini toʻsish natijasida hosil boʻlgan hududda sugʻorish qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini sezilarli darajada yaxshilagan va Sovet Ittifoqi davrida Gurlandagi fermer xoʻjaliklariga bir qator koreyslar yuborilgan<ref name="OlsonPappas1994">{{cite book |last1=Olson |first1=James S. |last2=Pappas |first2=Lee Brigance |last3=Pappas |first3=Nicholas Charles |title=An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires |url=https://books.google.com/books?id=CquTz6ps5YgC&pg=PA393 |year=1994 |publisher=Greenwood Publishing Group |isbn=978-0-313-27497-8 |page=393}}</ref>.


Gurlan – Xorazmning taniqli non ishlab chiqaruvchisi. Gurlanning „Xorazm poyafzali“ aksiyadorlik jamiyati ya'ni, Garlen poyabzal fabrikasi bor. U 1988-yilda tashkil etilgan. Poyafzal xomashyodan, xususan, charmdan ishlab chiqariladi. Bitimlar ingliz tilida olib boriladi<ref>{{cite book |title=BISNIS Search for Partners |url=https://books.google.com/books?id=9I7VyAOphwIpage |year=1997 |publisher=Business Information Service for the Newly Independent States (BISNIS), U.S. Department of Commerce, International Trade Administration}}</ref>. Shahar markazida bir qancha banklar joylashgan, jumladan Agrobank, Xalq bank va Gurlan Milliy Bank.
Gurlan – Xorazmning taniqli non ishlab chiqaruvchisi<ref name="Hammerton2007" />. Gurlanning „Xorazm poyafzali“ aksiyadorlik jamiyati ya'ni, Garlen poyabzal fabrikasi bor. U 1988-yilda tashkil etilgan. Poyafzal xomashyodan, xususan, charmdan ishlab chiqariladi. Bitimlar ingliz tilida olib boriladi<ref>{{cite book |title=BISNIS Search for Partners |url=https://books.google.com/books?id=9I7VyAOphwIpage |year=1997 |publisher=Business Information Service for the Newly Independent States (BISNIS), U.S. Department of Commerce, International Trade Administration}}</ref>. Shahar markazida bir qancha banklar joylashgan, jumladan Agrobank, Xalq bank va Gurlan Milliy Bank<ref name="entrepr2" />.


Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud<ref name="entrepr">{{cite web |url=http://www.goldenpages.uz/city/?Id=1507#.UZKmccro7-s |script-title=ru:Гурлен - Справочник Узбекистана |publisher=Золотые страницы Узбекистана |language=Russian |access-date=14 May 2013}}</ref>.
Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud<ref name="entrepr">{{cite web |url=http://www.goldenpages.uz/city/?Id=1507#.UZKmccro7-s |script-title=ru:Гурлен - Справочник Узбекистана |publisher=Золотые страницы Узбекистана |language=Russian |access-date=14 May 2013}}</ref>.

5-Oktyabr 2023, 06:14 dagi koʻrinishi

Gurlan
shahar
41°39′0″N 60°18′0″E / 41.65000°N 60.30000°E / 41.65000; 60.30000 G OKoordinatalari: 41°39′0″N 60°18′0″E / 41.65000°N 60.30000°E / 41.65000; 60.30000 G O
Mamlakat Oʻzbekiston
viloyat Xorazm viloyati
{{{tuman_turi}}} Gurlan tumani
Hukumat
Asos solingan 1982
Maydon 045 km2 (17 mi²)
Iqlim turi keskin kontinental
Rasmiy til(lar)i oʻzbekcha
Aholisi
 (2004)
 27 300
Milliy tarkib oʻzbeklar
Konfessiyaviy tarkib musulmonlar
Vaqt mintaqasi UTC+5
Telefon kodi +998 6236
Avtomobil kodi 90
Gurlan xaritada
Gurlan
Gurlan

Gurlan – Xorazm viloyatidagi shaharcha (1982—1992-yillarda shahar)[1], Gurlan tumani markazi. Yaqin temir yoʻl stansiyasi Shovot – 20 km. Gurlandan viloyat markazi Urganch shahrigacha 36 km. Oʻrtacha harorati iyulda 26—28 °C, yanvarda —6 °C. Aholisi 27 300 kishi (2004). Gurlanda hokimiyat binosi, aloqa boʻlimi, mehmonxona, 2 transport korxonasi, „Gurlanteks“ ip gazlama va trikotaj kiyimlar fabrikasi, 7 umumiy taʼlim maktabi, 8 kutubxona, madaniyat va istiroxat bogʻi, stadion, 2 kasalxona, 4 poliklinika, dorixona bor[2].

Tarixi

Gurlan Xorazmning oʻrta asrda tashkil topgan shaharlaridan biri. Gurlandan taxminan 7 kilometr (4,3 milya) shimolda Yangi Vazir deb nomlangan qalʼa qurilgan[3]. Xorazmlik hanafiy faqihi Jaloliddin Kurloniy Gurlandandir. 19-asr boshlarida Xiva xonligining mashhur shahri boʻlgan. Gurlanda 1905-yildan 1911-yilgacha boʻlgan davrda oʻta konservativ qarshiliklarga duch kelgan „Yangi usul“ maktabi ochilgan. 1917-yilgi rus inqilobidan keyin Xiva xonligi tugatilib, Gurlan Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasi tarkibiga kiritildi. Gurlan 1926-yil 29-sentyabrgacha Xorazm viloyati tarkibiga kirdi. Gurlan shahri tumani markaziga aylantirildi. 1926-yildan keyin Gurlan bevosita Oʻzbekiston Sovet Sotsialistik Respublikasiga boʻysundi. 1938-yil 1-oktyabrda Xorazm viloyati qayta tashkil etildi. Uning tarkibiga Gurlan tumani ham kiritildi. 1981-yil oktabrgacha u qishloq posyolkasi sifatida tasniflangan, keyinroq unga shahar tipidagi aholi punkti maqomi berilgan. 1984-yilda Gurlanga shahar maqomi berildi va viloyat ahamiyatiga ega shaharga aylandi. Sovetlar davrida bu yerda bolalar shifoxonasi qurilgan. Gurlan Qoraqalpogʻistonga yaqinroq boʻlgani uchun u yerda til Xorazmning boshqa shaharlariga qaraganda bir oz farq qiladi.

Iqtisodi

Gurlan tumani paxta yetishtirish boʻyicha (asosan eksport uchun) yirik markaz boʻlib, shahar paxta tozalash zavodlari bilan mashhur[4][5]. Boshqa ekinlarga sholi bugʻdoy kiradi, bugʻdoydan tashqari, makkajoʻxori, joʻxori, tarvuz, poliz va sabzavot kabi boshqa ekinlar yetishtiriladi[6][7][8]. Oʻzbekiston hukumati choʻl yaqinidagi yerlarda sholi yetishtirmaslik kerakligini taʼkidlagan edi, lekin Gurlan yaqinida sholi dalalari koʻrinib turibdi va u qishloq xo'jaligi yerlaridan foydalanishning asosiy qismini tashkil qiladi[9]. Amudaryo (Oks daryosi) toʻgʻonini toʻsish natijasida hosil boʻlgan hududda sugʻorish qishloq xoʻjaligi ishlab chiqarishini sezilarli darajada yaxshilagan va Sovet Ittifoqi davrida Gurlandagi fermer xoʻjaliklariga bir qator koreyslar yuborilgan[10].

Gurlan – Xorazmning taniqli non ishlab chiqaruvchisi[11]. Gurlanning „Xorazm poyafzali“ aksiyadorlik jamiyati ya'ni, Garlen poyabzal fabrikasi bor. U 1988-yilda tashkil etilgan. Poyafzal xomashyodan, xususan, charmdan ishlab chiqariladi. Bitimlar ingliz tilida olib boriladi[12]. Shahar markazida bir qancha banklar joylashgan, jumladan Agrobank, Xalq bank va Gurlan Milliy Bank[13].

Gurlanda yirik parrandachilik fermasi mavjud[14].

Havolalar

Manbalar

  1. ↑ Gurlan
  2. ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
  3. ↑ Khorezmiĭ, Munis; Ogaḣiĭ, Muḣammad Rizo Mirob Ėrniëzbek ŭghli. Firdaws Al-iqbāl: History of Khorezm. BRILL, 1999 — 565 bet. ISBN 978-90-04-11365-7. 
  4. ↑ Martius, Christopher. Cotton, Water, Salts and Soums: Economic and Ecological Restructuring in Khorezm, Uzbekistan. Springer, September 2011 — 338 bet. ISBN 978-94-007-1963-7. 
  5. ↑ Э. Ю. Юсупов. Тхе Остовер Револютион анд воменьс либератион ин Узбекистан. Наука Публишерс, Централ Депт. оф Ориенталь Литературе, 1985 — 192 bet. ISBN 9780828530903. 
  6. ↑ "Spatio-temporal analyses of cropland degradation in the irrigated lowlands of Uzbekistan using remote-sensing and logistic regression modeling". Journal of Environmental Monitoring and Assessment (Springer). 24 September 2012. http://131.220.109.9/module/register/media/8ff5_Dubovyk_al12_10.1007_s10661-012-2904-6.pdf. 
  7. ↑ World Trade Centers Association. World business directory. Gale Research Inc., 1998 — 5262 bet. ISBN 9780787613556. 
  8. ↑ Zoology in the Middle East. Max Kasparek, 2006 — 51 bet. 
  9. ↑ Erasmi, Stefan; Cyffka, Bernd; Kappas, Martin. Remote Sensing & GIS for Environmental Studies: Applications in Geography. Erich Goltze, 2005 — 122 bet. ISBN 978-3-88452-113-7. 
  10. ↑ Olson, James S.; Pappas, Lee Brigance; Pappas, Nicholas Charles. An Ethnohistorical dictionary of the Russian and Soviet empires. Greenwood Publishing Group, 1994 — 393 bet. ISBN 978-0-313-27497-8. 
  11. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Hammerton2007
  12. ↑ BISNIS Search for Partners. Business Information Service for the Newly Independent States (BISNIS), U.S. Department of Commerce, International Trade Administration, 1997. 
  13. ↑ Manba xatosi: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named entrepr2
  14. ↑ „ru:Гурлен - Справочник Узбекистана“ (Russian). Золотые страницы Узбекистана. Qaraldi: 2013-yil 14-may. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Gurlan&oldid=3906479" dan olindi