Kontent qismiga oʻtish

Yaita

Koordinatalari: 36°48′24.2″N 139°55′26.8″E / 36.806722°N 139.924111°E / 36.806722; 139.924111
Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Yaita

矢板市
Shahar
Skyline of Yaita
Yaita
Bayroq
Yaita
Gerb
36°48′24.2″N 139°55′26.8″E / 36.806722°N 139.924111°E / 36.806722; 139.924111
Mamlakat Yaponiya
{{{mintaqa_turi}}} Kanto viloyati
Asos solingan 1-aprel 1889-yil
Maydon 170.46 km2 (65.81 kv mi)
Iqlim turi nam kontinental iqlim
Rasmiy til(lar)i yapon
Aholisi
 (2020-yil 1-iyul)
31 859
Zichligi 190 kishi/km2
Vaqt mintaqasi UTC+9:00
Telefon kodi 0287-43-1111
Yaita xaritada
Yaita
Yaita
Takahara togʻi

Yaita (yaponcha: 矢板市 Yaita-shi?) Yaponiyaning Tochigi prefekturasida joylashgan shahardir. 2020-yil 1-iyul holatiga koʻra, shaharda 13.173 ta xonadonda 31.859 nafar aholi istiqomat qilgan[1] va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 67 kishidan toʻgʻri keladi. Shaharning umumiy maydoni 170,46 kvadrat kilometr (65,81 mi²) ga teng.

Yaita shimoliy-markaziy Tochigi prefekturasida, Nasu mintaqasining togʻ etaklarida joylashgan. Shahar yaxshi sugʻorish inshootiga ega hudud boʻlib, u yerda koʻplab buloqlar va daryolar mavjud. Shahar Takahara togʻining janubiy etagida oʻrnashgan. Shimoliy togʻlar va oʻrmon hududlariga Tochigi prefekturasi oʻrmoni, Happo tabiiy dam olish oʻrmoni kiradi shuningdek, muhim suv havzasi va buloq suvi manbalari ham serob. Shaharning janubiy qismi Kanto tekisligining eng shimoliy davomi boʻlgan tekislikda oʻrnashgan. Shahar markazi Tokio metropolisidan taxminan 130 kilometr shimolda va prefektura poytaxti Utsunomiya shahridan 30 kilometr shimolda joylashgan.

Atrofdagi munitsipalitetlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tochigi prefekturasi

Yaita nam kontinental iqlimga ega (Köppen Cfa) boʻlib, yozi issiq va qishi qattiq qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Yaitada oʻrtacha yillik harorat 12,2 °C ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1482 mm boʻlib, sentyabr esa eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 24,6 °C, eng past harorati esa yanvarda, 0,6 °C atrofida boʻladi[2].

Demografiyasi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[3], Yaita aholisi soni soʻnggi 70 yil ichida nisbatan barqaror boʻlib qolgan.

Aholining oʻsishi
YilAholi±%
195031,033—    
196029,085−6.3%
197030,063+3.4%
198032,747+8.9%
199035,603+8.7%
200036,466+2.4%
201035,358−3.0%
202031,165−11.9%

Ularning Yaita hududi yapon paleolit davridan rivojlanib kelgan va shaharning shimoliy qismidagi obsidian konida qazish ishi 19 000 yil oldin boshlangan. Edo davrida, hududning katta qismi Tokugava syogunatining toʻgʻridan-toʻgʻri tenryo xoʻjaliklari boʻlgan. 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining yaratilishi bilan Tochigi prefekturasi Shioya tumani tarkibida Yaita, Izumi va Kataoka qishloqlari tashkil etildi. Yaita 1895-yil 25-iyunda shaharcha maqomiga koʻtarildi. Yaita 1955-yil 1-yanvarda Izumi va Kataokani anneksiya qildi. 1958-yil 1-noyabrda esa u shahar maqomiga koʻtarildi.

Yaita toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 16 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Yaita Tochigi prefekturasi assambleyasiga bitta aʼzodan qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Tochigi 2-okrugi tarkibiga kiradi.

Qishloq xoʻjaligi (birinchi navbatda guruch) va oʻrmon xoʻjaligi mahalliy iqtisodiyotning asosiy tarmoqlari hisoblanadi. Sharp Corporation maishiy elektronika kompaniyasi Yaita shahrida oʻzining yirik zavodiga ega.

Taʼlim tizimi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Yaitada toʻqqizta davlat boshlangʻich maktabi va shahar hukumati tomonidan boshqariladigan uchta davlat oʻrta maktabi hamda Tochigi prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan uchta davlat yuqori maktabi faoliyat yuritadi. Xalqaro salomatlik va farovonlik universitetining hamshiralik kolleji Yaita shahrida joylashgan.

Yamagata Aritomo yodgorlik uyi

JR Sharqiy yoʻnalish — Tohoku magistral liniyasi (Utsunomiya liniyasi)

  • Kataoka — Yaita

Magistral yoʻl

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Tōhoku tezkor yoʻli — Yaita almashinuvi — Yaita-kita avtoturargoh a
  • Milliy yoʻnalish 4
  • Milliy yoʻnalish 461

Mahalliy diqqatga sazovor joylar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
Yaita shahrudagi manzilgohlar