Vetnam xalq armiyasi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Vyetnam xalq armiyasi (Vet vyetnamcha: Quân Đội Nhân Dân Việt Nam ) — Vyetnam Sotsialistik Respublikasi qurolli kuchlarining rasmiy nomi.

Hikoya[tahrir | manbasini tahrirlash]

Muntazam kuchlarning birinchi otryadlarini yaratish[tahrir | manbasini tahrirlash]

1944 yil 22 dekabr Vyetnam Xalq Armiyasi (VNA) tashkil etilgan sana hisoblanadi. Shu kuni muntazam kuchlarning birinchi otryadi yaratilgan va unga Vo Nguyen Giap qo'mondonlik qilgan. Tuzilish vaqtida otryad 34 ta jangchidan iborat bo'lib, ular qurollangan: 1 ta yengil pulemyot, 17 ta miltiq, 2 ta to'pponcha va 14 ta miltiq. 1944 yil 24 va 25 dekabrda otryad o'zining birinchi jangovar operatsiyalarini o'tkazgan: fransuz mustamlakachi qo'shinlarining ikkita postiga hujum qiladi va qo'lga oladi - Nangan (Kaobang viloyati) va Fayxatdagi post (Bakkan viloyati) [1] .

15 may 1945 yilda [2].''Vatanni qutqarish'' va ozodlik otryadining birlashishi natijasida ''Vyetnam ozodlik armiyasi'' tuzuldi.

Birinchi Hindixitoy urushida Vetnam xalq armiyasi (1946-1954)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Ohirgi Hindixitoy urushi davrida Vyetnam Demokratik Respublikasining qurolli kuchlari Xitoy ko`magida to`liq qayta jihozlandi va muhim jangovar tajribaga ega bo`ldi.

1947 yil 7 yanvarda 102-piyoda polki tuzildi - armiya tuzilishiga ega bo'lgan muntazam kuchlarning ilk polki.

1949 yil 4-noyabrda Vyetnam qurolli kuchlari (ilgari Vatan mudofaasi armiyasi deb ataladi) yangi nom oldi - Vyetnam xalq armiyasi . Armiyani kadrlar bilan taʼminlash tamoyili oʻrnatildi [3] .

1949 yil oxiriga kelib, Vet Min kuchlari 40 mingga yaqin kishini tashkil etdi. jangchilar (shu jumladan ikkita piyoda diviziyasi va armiya chizig'i bo'ylab tashkil etilgan muntazam kuchlarning bir nechta alohida polklari) [4] .

1951 yilda VNAning birinchi artilleriya bo'linmasi - 351-artilleriya bataloni tashkil etildi.

1954 yilda Fransiya bilan urush tugaganidan keyin VNA rivojlanishda davom etdi.

1955 yil 7 mayda dengiz kuchlari tashkil etildi.

1959 yil 3 martda qurolli xalq militsiyasi tuzildi (buning asosida keyinchalik chegara qo'shinlari tashkil etildi) [5] . Shuningdek, 1959 yilda ilk tank birligi - T-34-85 tanklari bilan jihozlangan 202-tank polki tuzildi [6] .

1963 yilda havo kuchlari tashkil etildi.

Ikkinchi Hindixitoy urushida Vetnam xalq armiyasi (1957-1975)[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vetnam urushi paytida VNA askarlari

Armiya uchun jiddiy sinov Ikkinchi Hindixitoy urushi bo'lib, uning davomida VNA bo'linmalari Janubiy Vyetnam, Laos va Kambodjada keng ko'lamli harbiy harakatlarda qatnashgan, shuningdek Shimoliy Vyetnam uchun havo mudofaasini ta'minlagan. Ushbu davrga bag'ishlangan Amerika manbalarida u PAVN ( Vyetnam xalq armiyasi ) yoki NVA ( Shimoliy Vetnam armiyasi, Shimoliy Vetnam armiyasi) deb ataladi. 1975 yilda urush Saygonning qo'lga olinishi bilan yakunlandi.

G'alabadan so'ng, ilgari Janubiy Vetnam armiyasida xizmat qilgan Amerikada ishlab chiqarilgan qurol va harbiy texnika Vetnam xalq armiyasida ishlatila boshlandi.

Uchinchi Hindixitoy urushida Vyetnam xalq armiyasi (1975-1990)[tahrir | manbasini tahrirlash]

1970-yillarning ikkinchi yarmida VNA Kambodjadagi qizil kxmerlarning chegara hujumlarini qaytardi. 1979 yildan 1989 yilgacha u Kambodjani bosib olgan, shuningdek, Laos hududida joylashgan. 1979 yilda u Xitoyning agressiyasini qaytarishda ishtirok etdi, buning natijasida Xitoy-Vyetnam qurolli to'qnashuvlari (1979-1990) sodir bo'ldi.

Hozirgi holat[tahrir | manbasini tahrirlash]

Tuzilishi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Barcha VNA birliklari uchta guruhdan biriga kiradi: Asosiy kuchlar ( Chủ lực ), Mahalliy kuchlar ( Địa phương ), Xalq Mudofaa Kuchlari ( Dân quân-Tự vệ ). Ushbu guruhlarning har biri o'z zaxirasiga ega.

VNAning bir qismi sifatida quyidagi qo'shin turlari mavjud :

  • Quruqlikdagi kuchlar
  • Chegara qo'riqlash kuchlari (Biên phòng Việt Nam)
  • Dengiz kuchlari (Hải quân nhân dân Việt Nam)
  • Dengiz piyodalari
  • qirg'oq qo'riqlash kuchlari
  • Havo kuchlari va havo mudofaasi

VNA birliklari ko'pincha qishloq xo'jaligi ishlarida va tabiiy ofatlarni bartaraf etishda ishtirok etadi.

Vetnam quruqlikdagi kuchlarining tuzilishi
Ism Manzil Murakkab
1-harbiy okrug shimoli-sharqiy 2 ta piyoda diviziyasi
2-harbiy okrug shimoli g'arbiy 2 ta piyoda diviziyasi, piyoda polki, tank polki, havo mudofaasi brigadasi, muhandislik brigadasi, 5 ta sanoat mudofaa bo'linmasi
3-harbiy okrug shimol 2 piyoda diviziyasi, 2 tank polki, 2 piyoda polki, artilleriya brigadasi, havo hujumidan mudofaa brigadasi, sanoat ob'ektlarini mudofaa brigadasi
4-harbiy okrug shimol 3 piyoda diviziyasi, sanoat mudofaa brigadasi, havo mudofaasi brigadasi, muhandislik brigadasi, tank polki
Kapital mudofaa qo'mondonligi markaz piyodalar diviziyasi, artilleriya polki, zirhli batalyon
5-harbiy okrug markaz 3 piyoda diviziyasi, artilleriya polki, muhandis brigadasi
7-harbiy okrug janub 4 ta piyoda diviziyasi
9-harbiy okrug janub 4 piyoda diviziyasi, muhandislar brigadasi, artilleriya brigadasi
Alohida qismlar
1-korpus shimol 4 piyoda diviziyasi, havo mudofaasi diviziyasi, tank brigadasi, artilleriya brigadasi, muhandislik brigadasi
2-korpus 1-harbiy okrug hududida 3 piyoda diviziyasi, havo mudofaasi diviziyasi, tank brigadasi, artilleriya brigadasi, muhandislik brigadasi
3-korpus 5-harbiy okrug hududida 3 piyoda diviziyasi, tank polki, artilleriya polki, SOF polki, muhandis polki
4-korpus 7-harbiy okrug hududida 3 piyoda diviziyasi, havo mudofaasi polki, artilleriya polki, muhandis polki, SOF polki

Uskunalar va qurollar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Vyetnam piyodalarining jangovar mashinalari
Vyetnam dengiz flotining 206-ME loyihasi torpedo qayig'i

Hozirgi vaqtda Vyetnam xalq armiyasida asosan sovet va xitoy ishlab chiqargan qurollar mavjud. Sovet qurollarining o'ziga xos ulushi 1970-yillarning oxirida Vyetnam-Xitoy munosabatlarining sovuqlashishi tufayli oshdi.

Печатными изданиями Вьетнамской Народной армии являются:

  • «Xalq armiyasi» («Quân đội nhân dân») gazetasi [1] ;
  • jurnali "Xalq milliy mudofaasi" ("Quốc phòng toàn dân") [7] .

Izohlar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. История Второй Мировой войны 1939—1945 (в 12 томах) / редколл., гл. ред. А. А. Гречко. том 9. М., Воениздат, 1978. стр.327
  2. „Early Days: The Development of the Viet Minh Military Machine“. 2010-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 1-noyabr.
  3. Е. П. Глазунов, М. П. Исаев. Страны Индокитая: путь борьбы и победы. М., «Мысль», 1984. стр.20
  4. Вьетнам // Советская военная энциклопедия. / ред. Н. В. Огарков. том 5. М., Воениздат, 1978. стр.544-545
  5. Л. Милованов. Бойцы революции // журнал "Пограничник", № 3, 1986. стр.57-59
  6. М.Б. Барятинский. Т-34. Лучший танк Второй мировой. М., Коллекция - Яуза, ЭКСМО, 2007. стр.122
  7. „Tạp chí Quốc phòng toàn dân“. 2018-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 20-dekabr.

Adabiyot va manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  • Vyetnam xalq armiyasining jang va qurilish yillari. Ha-noi, 1951 yil.
  • Nguyen Cong Luan . NVA: Yangi ko'rinish . // piyoda askarlar . - 1975 yil mart-aprel. - jild. 65 - yo'q. 2.
  • Prydybailo A. Vetnam xalq armiyasi. - M., 1974 yil.
  • Markov M., Korin A. Vetnam qurolli kuchlari // Tashqi harbiy sharh. - 1994. - No 3. - S. 8-13.