Toon

Toon 東温市
Shahar
Bayroq Gerb
33°47′27.7″N 132°52′20.0″E
Mamlakat	Yaponiya
Hudud	Sikoku
Prefektura	Ehime prefekturasi
Hukumat
• Mer	Akira Kato (2016-yil noyabr oyidan beri)
Maydon	211.30 km2 (81.58 mi²)
Aholisi  (2022-yil 1-sentyabr)	33,276 kishi
Toon

Ton shahri markazining tepadan koʻrinishi

Toon (yaponcha: 東温市 Toon-si) Yaponiyaning Ehime prefekturasida joylashgan shahar. 2022-yil 1-sentyabr holatiga koʻra, shaharning 15571 xonadonda 33276 nafar aholi istiqomat qilgan va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 160 nafardan toʻgʻri kelgan. Shaharning umumiy maydoni 211,30 kvadrat kilometr (81,58 mi²). Shahar nomi „Toon“, „Tōon“ yoki „Tohon“ kabi romiylashtiriladi.

Geografiyasi

Toon Sikoku orolining Ehime prefekturasi markazida joylashgan. Ehime prefekturasidagi dengizga tutashmagan yagona shahar. Dogo tekisligining allyuvial qismida joylashgan. Toon sharqda Matsuyama va Sakurasanri deb nomlangan dovon orqali Saydzyo bilan, janubda Kumakogen va shimolda Imabari bilan chegaradosh. Shahar boʻylab Sigenobu daryosi va uning irmoqlari oqib oʻtadi.

Qoʻshni munitsipalitetlar

Ehime prefekturasi

• Matsuyama
• Saydzyo
• Imabari
• Kumakogen

Iqlimi

Toonda nam subtropik iqlim shakllangan, yozi issiq va qishi salqin, qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Toonda oʻrtacha yillik harorat 13,9 °C. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1770 mm, sentyabr esa eng nam oy hisoblanadi. Eng yuqori harorat yanvarda oʻrtacha 25,0 °C ni, eng pasti ham yanvarda, 2,8 °C ni tashkil etadi.

Demografiya

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Toon aholisi 1960-yillardan beri barqaror oʻsib bormoqda.

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1960	25 533	—
1970	23 369	−8.5%
1980	29 276	+25.3%
1990	31 753	+8.5%
2000	34 701	+9.3%
2010	35 280	+1.7%

Tarixi

Toon hududi oldingi Iyo viloyatining bir qismi boʻlgan. Edo davrida bu hudud M南吉井村atsuyama domeni tarkibiga kirgan. Meydzi islohotidan soʻng, hudud Onsen tumanidagi qishloqlarga aylantirilgan. Kavauchi qishlogʻi 1955-yil 25-aprelda Kavakami va Miuchi qishloqlarining qoʻshilishi natijasida tuzilgan va 1956-yil 1-sentyabrda shahar maqomiga koʻtarilgan. Sigenobu shahri 1956-yil 1-sentyabrda Kitayosii (北吉井村), Minamiyosii (南吉井村) va Haisi (拝志村) qishloqlarining qoʻshilishi natijasida tuzilgan. Toon shahri 2004-yil 21-sentyabrda Kavauchi va Sigenobu shaharlarining qoʻshilishi natijasida tashkil topgan.

Hukumati

Toon toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 16 aʼzodan iborat bir palatali shahar kengashiga ega boʻlgan mer-kengash tizimiga ega. Toon Ehime prefekturasi assambleyasiga bitta aʼzodan hissa qoʻshadi. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining Ehime 2-okrugi tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyoti

Toon qishloq xoʻjaligi va yengil sanoatga asoslangan aralash iqtisodiyotga ega. Shaharda arpa ishlab chiqarish yetakchi sohalardan biri boʻlib, boshqa muhim ekinlardan sholi, bugʻdoy, sabzavotlar, gullar va mandarin apelsinlari ekiladi. Sanoati elektrotexnika, ishlab chiqarish mashinalari va oziq-ovqat mahsulotlarini qayta ishlashni oʻz ichiga oladi. Toonda qonda shakar darajasini oʻlchovchi datchig va boshqa mahsulotlar ishlab chiqariladigan PHC bosh ofisi va ishlab chiqarish bazasi mavjud. Shaharda Ehime universiteti kasalxonasi, Ehime milliy tibbiyot markazi va (xususiy) Ehime Dzudzen tibbiyot texnologiyalari maktabi joylashgan. Transport tarmogʻining yaxshi rivojlanganligi tufayli sanoat kengayib, shahar tobora qoʻshni Matsuyamaga yoʻldosh shaharcha boʻlish ehtimoli kuchayib bormoqda.

Taʼlimi

Toonda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan yettita boshlangʻich va ikkita davlat oʻrta maktabi va Ehime prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan bitta davlat oliy maktabi mavjud. Prefekturada nogironlar uchun ikkita maxsus taʼlim maktabi ham mavjud. Ehime universitetining tibbiyot maktabi Toon shahrida joylashgan.

Transporti

Temir yoʻllari

Iyotetsu – Yokogavara liniyasi

• Usibuchidanchi-mae – Usibuchi – Tanokubo – Minara – Ayday Igakubu Minamiguchi – Yokogavara

Magistral yoʻllari

• Matsuyama avtomagistrali

Havolalar

• Tōon City official website (yaponcha)