Tibet fondi
Tibet fondi (inglizcha: The Tibet Fund) notijorat tashkilot boʻlib, Nyu-York shahrida joylashgan.
1981-yilda Dalay Lama homiyligida tashkil etilgan Tibet jamgʻarmasi sogʻliqni saqlash, taʼlim, qochqinlarni reabilitatsiya qilish, madaniy saqlash va iqtisodiy rivojlanish dasturlari uchun asosiy moliyalashtiruvchi tashkilot boʻlib, surgundagi va oʻz vatanlarida tibetliklarga oʻz tillari, madaniyati va milliy oʻziga xoslikni saqlab qolish imkonini beradi[1].
Tibet jamgʻarmasi oʻz ishida quyidagi ustuvorliklarga amal qiladi:
- Tibetliklarning zamonaviy dunyoda yaxshi yashashiga imkon beruvchi sogʻliqni saqlash, taʼlim, qochqinlarni reabilitatsiya qilish, diniy va madaniy anʼanalarni saqlash, jamiyat va iqtisodiy rivojlanish dasturlarini qoʻllab-quvvatlash;
- Markaziy Tibet maʼmuriyatiga Hindiston, Nepal va Butandagi tibet aholi punktlarini qayta tiklashda yordam koʻrsatish;
- Tibet madaniyati va oʻziga xosligi global merosning jonli qismi boʻlib qoladigan muhitni yaratish;
- Donorlar alohida tibetlik bolalar, rohiblar, rohibalar va qariyalar bilan muloqot qilishlari mumkin boʻlgan yoʻnalishlarni yaratish;
- Tibet xalqining soʻnggi 50 yil ichida erishgan yutuqlari haqida xabardorlikni oshirish.
Tibet jamgʻarmasining tarixi — bu Tibet xalqining oʻnlab yillar davomida qoʻzgʻolon va quvgʻin paytidagi chidamliligi va zukkoligi haqidagi tarix.
Tashkilot Hindistonning Dxaramsala shahridagi Markaziy Tibet maʼmuriyatining (CTA) Moliya, sogʻliqni saqlash, taʼlim, uy, din va madaniyat boʻlimlari bilan yaqindan hamkorlik qiladi va Hindiston, Nepal va Butanda aholi punktlarida va tarqoq jamoalarda yashovchi 120 000 dan ortiq qochqinlar uchun dasturlarni amalga oshiradi. Tibetliklar Tibetni tark etib, surgun muhojirlar tarkibiga qoʻshilishda davom etar ekan, koʻchib oʻtishga yordam berish tizimining resurslari tugaydi. Aholi punktlarida ishga joylashish imkoniyatlari cheklangan, bu oilalarni muqobil daromad manbalarini izlab oylar davomida uylarini tark etishga majbur qilmoqda. Surgun qilingan jamiyatning uzoq muddatli barqarorligi haqida qaygʻurgan Tibet jamgʻarmasi qochqinlarning iqtisodiy istiqbollarini yaxshilaydigan va jamiyatning birdamligiga yordam beradigan dasturlarni qoʻllab-quvvatlash uchun ishlaydi.
Tibet jamgʻarmasi 1991-yildan beri AQShda Aholi, qochqinlar va migratsiya departamentining insonparvarlik yordami uchun yillik yirik grantini va 1989-yildan beri Davlat departamenti tomonidan moliyalashtiriladigan Tibet stipendiyasi „TSP“ dasturini boshqarib kelmoqda. TSP 380 tibetlik talabalarga Amerikaning eng yaxshi universitetlari va kollejlarida oʻqishga va CTA rasmiylari, shuningdek, oʻqituvchilar, tibbiyot mutaxassislari, biznes rahbarlari va jamoat rahbarlari sifatida oʻz jamiyatiga xizmat qilish uchun qaytib kelishlariga ruxsat berdi. Ushbu ikkala grant dasturi qochqinlarning rivojlanish qobiliyatiga sezilarli taʼsir koʻrsatadi va oʻz vatanlaridan uzoq muddatga koʻchirilishga duch kelgan boshqa aholi uchun ajoyib namuna hisoblanadigan qayta joylashtirish modelini yaratadi.
Bundan tashqari, koʻplab odamlar va jamgʻarmalar koʻmagida Tibet jamgʻarmasi infratuzilma va oʻquv loyihalarini — uy-joy, kompyuter laboratoriyalari, quyosh energiyasi, qishloq xoʻjaligi, irrigatsiya va sanitariya loyihalarini moliyalashtirgan.
1994-yilda Tibet jamgʻarmasi sogʻliqni saqlash, taʼlim va iqtisodiy rivojlanishda tibetliklarning qondirilmagan ehtiyojlarini hal qilish uchun Tibetga yordam dasturini boshladi. Xalqaro va asosiy Tibet tashkilotlari bilan hamkorlik qilib, jamgʻarma mehribonlik uylari, koʻz klinikalarini qoʻllab-quvvatlaydi, favqulodda vaziyatlarda yordam koʻrsatadi va minglab tibetliklar uchun hayot sifatini sezilarli darajada yaxshilaydigan madaniy va taʼlim dasturlarini ilgari suradi. Tibet jamgʻarmasi Tibetda oliy maʼlumot olish uchun mablagʻga ega boʻlmagan kollejda oʻqish uchun tibetlik yoshlarga stipendiyalar taklif qiladi va AQSh Davlat departamenti koʻmagida Tibet va Qoʻshma Shtatlarda ingliz tili va kasbiy taʼlim dasturini amalga oshiradi.
2017-yildan beri Tibet fondining amaldagi prezidenti Lobsang Nyandak hisoblanadi[2].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „The Tibet Fund“ (en-US). 2020-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-dekabr.
- ↑ Sam Littlefair. „Rinchen Dharlo retires as president of Tibet Fund - Lion's Roar“ (en-US). 2021-yil 24-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-dekabr.