Tianmen togʻi

Vikipediya, ochiq ensiklopediya

Tianmen togʻi (xitoycha: 天門山, ma'nosi: "Osmon darvozasi togʻi" ) - Xitoyning Hunan provinsiyasining shimoli-gʻarbiy qismida, Zhangjiajie shahrida, Tianmen togʻi milliy bog'ida joylashgan togʻ.

Togʻ[tahrir | manbasini tahrirlash]

2005-yilda[1] Fransiyaning Poma kompaniyasi tomonidan Zhangjiajie temir yoʻl stansiyasidan togʻ choʻqqisiga teleferik qurilgan. Sayyohlik nashrlarida Tianmen togʻining kabel yoʻli "dunyodagi baland togʻlarning eng uzun yo'lovchi kabel yoʻli" sifatida eʻtirof etilgan bo'lib, unda 98 ta mashina va umumiy uzunligi 7,455 m (24,459 ft) ni tashkil etadi. Eng yuqori qiyalik - 37 daraja. Sayyohlar togʻ choʻqqisidagi qoya boʻylab qurilgan, jumladan, shisha polli yoʻlkalarda kilometrlab yurishlari mumkin. 11 kmda joylashgan Tongtian prospekti 99 ta burilish bilan ham togʻ choʻqqisiga chiqadi va 131.5 m (431.4 ft) balandlikda bo'lgan tog'dagi Tyanmen g'orining tabiiy arkasiga tashrif buyuruvchilarni olib boradi[2]. Togʻda boʻlgani kabi, gʻor ham "Osmon eshigi" deb tarjima qilinadi va "Osmonga olib boruvchi zinapoya" deb nomlanuvchi 999 pogʻonali kirish joyiga ega[3].

Tianmenshan ibodatxonasi cho'qqida joylashgan bo'lib, u yerga piyodalar yo'li orqali chiqish mumkin. U yerdagi asl maʻbad Tang sulolasi davrida qurilgan va 20-asrning birinchi yarmida vayron qilingan. 1949-yilda, Xitoy kommunistik inqilobi tugashiga yaqinlashar ekan, Tang sulolasi arxitekturasi bilan yangi ibodatxona qurilishi boshlangan, maʻbad hozirda 2 gektarni egallagan landshaft maydonlarida joylashgan.



Wingsuit boʻyicha Jahon ligasi Tianmen shahrida birinchi va ikkinchi jahon Wingsuit chempionatlarini oʻtkazadi. 2013-yil 8-oktabrda ikkinchi jahon chempionatiga tayyorgarlikdan sakrash paytida Viktor Kovats parashutini ocholmay, cho‘kib halok bo‘ladi[4][5].

2016-yil avgust oyida Tongtian xiyoboniga qaragan, “Oʻralgan ajdaho qoyasi”[6] deb nomlangan shishali osmonoʻpar yoʻlak ommaga ochiladi[7].

2016-yil sentabr oyida italiyalik haydovchi Fabio Barone o‘zining Ferrari 458 Italia avtomobili bilan 10 daqiqa 31 soniyada 11 kmga yaqin masofani bosib o‘tib, birinchi tezlikda jahon rekordini o‘rnatadi[8].

2023-yil aprel oyida Tianmen tog‘idagi osmono‘par yo‘laklardan birida o‘z joniga qasd qilish oqibatida to‘rt kishi halok bo‘lgan. Taxminan 1,430 m (4,691.6 ft) balandlikdagi g'arbiy yo'lda uch kishi sakrab halok bo'lgan. To'rtinchi shaxs, ayol, sakrashni to'xtatgan, lekin allaqachon zaharni qabul qilgan va bu uning o'limiga sabab bo'lgan[9].

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

  1. „The Sky Gate Escalators“. Lift Magazine. 2018-yil 4-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 7-iyun.
  2. Tianmen Mountain, Hunan Zhangjiajie Tianmenshan Tourism Co. Ltd.
  3. Rizzo. „There's an Actual Stairway to Heaven — With 999 Steps — in China“ (en). Travel + Leisure. Travel+Leisure. Qaraldi: 2023-yil 18-aprel.
  4. Armstrong, Paul. „Wingsuit flier Viktor Kováts dies after cliff crash horror“. CNN (2013-yil 12-oktyabr). Qaraldi: 2013-yil 1-dekabr.
  5. Cadenbach. „Sprung ins Ungewisse“ (German). Süddeutsche Zeitung Magazin (2013-yil 25-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 1-dekabr.
  6. „Glass cliff walk in China: Scary Coiling Dragon Cliff walk opens“. News.com.au (2016-yil 3-avgust). Qaraldi: 2016-yil 10-sentyabr.
  7. Yu, Elaine. „China's cliff-clinging glass skywalk opens to public“. CNN (2016-yil 2-avgust). Qaraldi: 2016-yil 2-avgust.
  8. BBC, NEWS. „Italian races up China daredevil road“ (en-GB). BBC News (2016-yil 23-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 22-sentyabr.
  9. „4 people die in group suicide at China’s famous glass skywalk“. BNO News. Qaraldi: 2023-yil 8-aprel.